نقش ارگونومی در پیشگیری از اختلالات اسکلتی – عضلانی

نقش ارگونومی در پیشگیری از اختلالات اسکلتی – عضلانی

 فرمت: ppt   تعداد صفحات: 50

وضعيت اختلالات اسكلتي – عضلاني در جهان

• براساس طبقه بندي NIOSH اختلالات اسكلتي عضلاني در ميان مشكلات بهداشتي و عوارض ناشي از كار داراي رتبه دوم مي باشد.
• براساس گزارش اداره آمار كار در سال 1994 نزديك به دو سوم بيماريهاي ناشي از كار، اختلالات مربوط به تروماهاي تكراري بوده است، لازم به ذكر است كه اين آمار در برگيرنده اختلالات كمر نمي شود.
• براساس آمار ملي فنلاند در سال 1994، 31 در صد كل بيماريهاي ناشي از كار را بيماريهاي اسكلتي – عضلاني تشكيل مي دهند.
• براساس گزارش اداره آمار كار آمريكا در سال 1996، 46 درصد از بيماريهاي ناشي از كار به دستگاه اسكلتي – عضلاني مربوط بوده است.
• پژوهش ها نشان داده است كه پس از بيماريهاي قلبي – عروقي، كمردردها عمده ترين عامل ناتواني در افراد 45 سال به بالاست.
• NIOSH بيان مي دارد كه آسيب هاي ستون فقرات 20 درصد از همه آسيب ها و بيماريهاي محيط كار را تشكيل مي دهد كه هزينه اي در حدود 20 تا 50 ميليارد دلار را به خود اختصاص مي دهد.
• بنا بر گزارش سازمان جهاني بهداشت در سال 2002، كمردردها 37% از عوامل خطرزاي شغلي را تشكيل مي دهند كه جايگاه اول را بين بيماريها و مخاطرات ناشي از كار دارا مي باشند. سازمان جهاني بهداشت دهه اول هزاره سوم را به نام دهه مبارزه با عوارض اسكلتي – عضلاني ( به عنوان اپيدمي خاموش ) نامگذاري كرد.

تعريف ارگونومي = ( علم راحتي )

واژه ارگونومي تلفيقي از دو واژه يوناني ارگو (به معني كار) و نوموس (به معني قانون) است .

ارگونومي دانشي است كه به رابطه ميان انسان، ماشين و محيط پيرامون او مي پردازد و طراحي وسايل و دستگاه هاي مورد استفاده را به گونه اي پيشنهاد مي كند كه راحتي، دسترسي ،ايمني و بازدهي را بالا برده و دشواري، خطر، خستگي و هزينه ها را كاهش مي دهد.

ارگونومي دانش مطالعه ويژگي ها و خصوصيات انسان به منظور طراحي مناسب محيط كار و زندگي مي باشد.

ارگونومي در دو زمينه عمده بكار گرفته مي شود:

1. تناسب فرد با شغل (انتخاب افراد از نظر توانايي آنها براي انجام وظايف)
2. تناسب شغل با فرد (تجهيزات، وظايف و تشكيلات طوري طراحي شوند كه با قابليت ها و محدوديت هاي افراد متناسب باشد).

هدف ارگونومی :

• تقليل فشارهاي كار، خستگي و فرسودگي كه در اثر كار كردن ايجاد مي شود
• تطبيق و تغيير دستگاه ها با وضع صحيح بدن
• حمايت و حفاظت از كارگر نه ازدياد محصول و بازدهي

در ارگونومي براي بهتر كار كردن سعي مي شود كه كارهاي خسته كننده اصلاح شوند و ابزار كار بهبود يابند تا در نتيجه كارگر راحت و آسوده كار كند. مثلا در كار با ماشين تحرير، كليدها و در كار با اتومبيل عقربه ها، فرمان، دنده، كليدها و پدال ها همگي بايد به گونه اي جاسازي و طراحي شده باشند كه به سرعت و راحت در دسترس باشند و سلامت و رفاه و رضايت انسان را حين كار فراهم آورند.

در كارهاي اداري ، بدبودن ميز يا صندلي يا ابزار كاري ديگر ، عوارض مختلفي همچون ديسك، آرتروز، فشار خون و غيره بدنبال دارد. در محيط هاي كاري بهترين كار براي تامين رضايت خاطر و رفاه كاركنان، تعبيه ميزها و صندلي هاي قابل تنظيم است كه مي توان به اندازه دلخواه ارتفاع آنها را تغيير داد.

ارگونومي علمي چند نظامه است كه در چهار حيطه عمده زير فعاليت دارد:

الف) مهندسي انساني اين بعد، طراحي روش هاي كار با هدف كاهش حوادث ناشي از خطاهاي انساني را شامل مي شود مثلا داشتن روشنائي مناسب، كاهش صدا در محيط كار، حمل ونقل مواد در ارتفاعات.

ب) فيزيولوژي كار: در مورد توانايي بدن براي انجام كار فيزيكي بحث مي كند.

در اين بعد مفاهيم خستگي، بررسي كارهاي استاتيك و ديناميك و رژيم هاي كار – استراحت از ديدگاه فيزيولوژي كار مورد تجزيه و تحليل قرار مي گيرد.

اگر فعاليت در حدود توانايي شخص بوده و كار در شرايط مناسب انجام شود خستگي عادي بوده و با خواب و استراحت رفع مي شود اما همين خستگي ساده ممكن است در اثر مداومت در كارهاي مختلف و يا انجام كار تحت شرايط نامناسب بطور تدريجي در شخص ايجاد مشكل نموده و پس از مدتي عوارض آن بصورت كوفتگي، ضعف، تب، اختلالات جسمي و رواني نمودار شود كه اگر چاره نشود و فعاليت ادامه يابد به صورت خستگي هاي مزمن و عصبي در آمده و تمام اعمال بدني و فكري شخص را دچار اختلال مي سازد.

در اين روش با استفاده از اندازه گيري ضربان قلب و نيز سنجش مقدار اكسيژن مصرف شده مي توان نوع كار و فعاليت را مشخص نمود.

ج) بيومكانیک: در مورد ساختمان مكانيكي و رفتار تنشي بدن بحث مي كند.

در مباحث بيومكانيك شغلي ويژگيهاي مكانيكي اندام هاي بدن مورد بررسي قرار مي گيرد. از ديدگاه بيومكانيك شغلي مي توان حركت اندام ها و اعمال نيرو را در بافت هاي مختلف بدن تجزيه و تحليل كرد. در امور حمل بار با مطالعات بيومكانيكي مي توان فشارهاي وارده بر ستون مهره ها را مورد سنجش قرار داد. به كمك اين معادلات مي توان الگوها و ابعاد مناسب ايستگاه هاي كار را با هدف كاهش فشارهاي مكانيكي خارجي بر بدن بدست آورد

د) آنتروپومتري: افراد بزرگسال از نظر ابعاد بدني بسيار متفاوت مي باشند، بلند قد و كوتاه قد، سبك و تنومند. بنابراين در طراحي بايستي تجهيزات ، ايستگاه هاي كار و اشيايي را كه قرار است جابجا شوند طوري طراحي و كنترل كرد كه متناسب با تمام ابعاد بدني و توانايي هاي افراد باربر باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پاوپوینت مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ روش های کنترل اختلالات اسکلتی – عضلانی

⇐ اختلالات اسکلتی – ماهیچه ای ناشی از کار (WMSDs)

⇐ بیماریهای اسکلتی‌ عضلانی مرتبط با شغل

⇐ طراحی نامناسب محیط کار و ناراحتیهای اسکلتی و عضلانی ناشی از کار