ارزیابی ارگونومی خطای انسانی

ارزیابی ارگونومی خطای انسانی

هر انساني در هنگام مواجهه و برخورد با يك سيستم و محيط تازه و ماشين آلات پيچيده ازخود يكسري ويژگيها و خصوصياتي را نشان مي دهد که به اين ويژگيها و خصوصيات فاکتورهای انسانی گفته مي شود. خطاهای انسانی يكی از مواردی است که
در ميان فاکتورهاي انساني حائز اهميت مي باشد که اکثرا افراد در هنگام برخورد با يك سيستم و ماشين دچار خطا مي گردند.

فاکتورهاي انساني تحت تاثير يكسري از عوامل جنبي انساني قرار مي گيرد که به صورتي در ايجاد خطا تاثير دارد. که اين عوامل عبارتند از :

• محدوديت ها: توانائيهاي فيزيكي ، بدني و يا رواني در هر انساني محدود مي باشد به طوريكه هر کسي در محدوده خاصي دارايي تواناييهاي مي باشد در صورتيكه بيشتر از حد توانايي خود کار کنند از کارايي کاسته شده و درصد انجام خطا بالا مي رود.
• مسائل وراثتي: افراد به صورت ارثي داراي توانائيهاي مي باشد که مقدار آن در افراد مختلف متفاوت مي باشد
• مسائل رواني
• فاکتورهاي اجتماعي
  فرهنگ رايج در يك جامعه خود مي تواند بعنوان يك فاکتور در نظر گرفت که مي تواند فاکتورهاي انساني تحت تاثير قرار دهد بطوريكه فرهنگ کاري را در محيط کار تحت شعاع قرار خواهد داد.
• شرايط و محيط: شرايط و محيط کاري که شخص در آن اشتغال بكار دارد خود عامل مهمي است که سبب ايجاد محدوديت مي شود ( طراحي نامناسب محيط کار و پروسه کار وجود عوامل زيان آور فيزيكي و شيميايي ) و فاکتورهاي انساني را تحت تاثير مي گذارد و درصد ايجاد خطا را بالا مي برد.

فاكتورهاي انساني
از مهمترين فاكتورها انساني كه مي تواند بر عملكرد فرد تاثير مي گذارد عبارتند از :

• سيستم مديريتي (سطوح ارتباطي ، آموزش ، برنامه ريزي ، فرهنگ كار ، روش كار ، بار كاري و غيره)

پروسه كار

• فاكتورهاي فيزيكي و ارگونوميكي سازماندهي كار (اجراي كار ،قوانين، ساختار سازمان و غيره)
• طراحي محيط كار و تسهيلات مورد استفاده (تجهيزات، كنترل ها )

جهت ارزيابي فردي بايد يكسري از فاکتورهاي انساني که مرتبط با نحوه درك و دريافت اطلاعات مي باشد در نظر داشت که اين موارد عبارتند از :

• مقدار اطلاعات مورد دريافتي در هنگام آموزش استفاده مناسب از اطلاعات مورد دريافتي در هنگام لزوم
• سرعت استفاده از اين اطلاعات در شرايط ضروري
• هر فردي داراي يكسري از محدوديتها مي باشد که اين محدوديتها مي تواند مربوط به توانايي ذهني هم باشد در نتيجه يكسري از افراد که داراي حافظه آني مي باشند که سريعا اطلاعات مورد دريافتي را گرفته و مي تواند اين اطلاعات دريافتي را سريعا انتقال دهند و عده اي هم داراي حافظه طولاني مدت مي باشد يعني زمان مي برد آه اطلاعات را در حافظه خود نگه دارند ولي براحتي مي توانند در آينده آن را بكار ببرند براي قسمت هاي که نياز به انجام عكس العمل سريع باشند نيازمند استفاده از افرادي مي باشد که داراي حافظه خوب آني مي باشد که سريعا چيزي را که مي بينند و اطلاعات را که مي بينند در ذهن بسپارند و گزارش دهند.

بسياري از خطاهاي انساني تحت تاثير فاکتورهاي انساني مي باشد و نظر به تحقيقاتي که شده مشخص شده که ١۵ تا ٢٠ درصد از خطاها به علت خطاي انساني که اپراتور عامل ايجاد آن مي باشد ٨٠ تا ٨۵ درصد از خطاها ناشي از فاکتورهاي انساني مي باشد در واقع خطاهاي انساني در کليه مراحل طراحي، اجراء و نگهداري ماشين آلات در يك سيستم امكان بروز آن وجود دارد که با ارزيابي درست و به موقع مي توان از بروز خطاها گردد. ماشين آلات در يك سيستم امكان بروز آن وجود دارد که با ارزيابي درست و به موقع مي توان از بروز خطاها گردد.

خطاهای انسانی و ايمنی

خطاهاي انساني را مي توان بر اساس مسائل ايمني دسته بندي نمود نظر به اينكه هر خطايي به نحوي يك سيستم را تحت تاثير قرار مي دهد و يا اينكه مستقيما انجام آن خطا ايمني سيستم را به خطر مي اندازد به طوري باعث ايجاد حادثه مي گردد يا اينكه احتمال بروز حادثه را در آينده فراهم مي آورد ولي گاهي خود سيستم ايمني را مختل مي نمايد و فرد را دچار اشتباه مي آند به نحوي که سيستم عامل اصلي ايجاد حادثه خواهد بود (طراحي نامناسب در اتاق فرمان و کنترلها )

جهت کاهش خطای انسانی توجه به نكاتي حائز اهميت مي باشد

• توجه به آمار حوادث جمع آوري شده و برنامه ريزي در جهت کاهش آن
• ارزيابي درست و به موقع نقاط خطر و حادثه ساز بنا به آمار و گزارشات ارسال
• در قسمت هاي مختلف محيط کار و پيش بيني و پيشگيري از بروز خطاها و خطرات ناشي از آن

در ادامه و دانلود فایل پیوستی موضوعات زیر را مشاهده کنید:

1. آنالیز کار برای کاهش خطای انسانی

2. استخدام پرسنل و سازماندهی آنها

3. پروسه و گزارش گیری

4. طراحی وسایل و تجهیزات و نگهداری و آزمایش آنان

5. ارزیابی قابلیت خطای انسانی

6. تجزیه و تحلیل خطای انسانی

7. جمع اوری اطلاعات در خصوص فاکتور انسانی

حتما بخوانید:

⇐خطای انسانی و نمونه حوادث آن

⇐ خطای انسانی حلقه ارتباطی ارگونومی وایمنی

⇐ ارزیابی کمی و کیفی قابلیت اطمینان انسانی