ارزیابی آنتروپومتری ایستگاه کاری

ارزیابی آنتروپومتری ایستگاه کاری

فرمت: Pdf تعداد صفحات: 9

اهداف آموزشی:

• روش های تعیین مخاطرات ایمنی و بهداشتی موجود در محیط های کاری را از جنبه ارگونومیک شناسایی کنید.

• مواد و تجهیزات لازم برای جمع آوری داده های ارگونومیکی را فهرست کنید.

• مراحل انجام تجزیه و تحلیل ارگونومیکی وظایف شغلی را انجام دهید.

• ایستگاه کار با کامپیوتر را ارزشیابی کنید.

مقدمه

بررسی تعامل بین افراد و محیط کار در محیط های شغلی می تواند سرنخ های لازم برای شناسایی مسائل ارگونومیکی بالقوه در محیط کار را فراهم آورد. فرم های 200/300 اداره ایمنی و بهداشت شغلی آمریکا (OSHA) مشتمل بر سوابق پزشکی، صدمات اسکلتی عضلانی و همچنین نت های ناشی از کار، شکایت ها و اعتراض های کارکنان است که شاید با نوع شغل و موقعیت کاری افراد مرتبط باشد. بدین جهت از این فرم ها برای شناسایی مشاغل و وظایف شغلی که ریسک عوامل ارگونومیکی را در پی دارد، استفاده می شود.

ریسک عوامل اولیه مربوط به اختلال های اسکلتی عضلانی، عبارتند از: پوسچرهای نامناسب یا بیش از حد، اعمال نیروی بیش از اندازه، حرکات تکراری و مکرر، استرس تماسی بین بدن کارگر و محیط کار، ارتعاش و دماهای نامتعارف. سپس نیازمندی های محیط کار با داده های موجود مربوط به قابلیت های کارگران مقایسه شده و موارد عدم انطباق مشخص می شود. وقتی که نیازمندی های محیط کار از توانایی های کارگر فراتر رود حوادث و صدمات رخ خواهند داد.

داده های مربوط به نیازمندی های محیط کار را می توان از مشاهده مستقیم کارگران در حین انجام کار به دست آورد. با ضبط ویدئویی شغل، می توان ارزیابی ارگونومیکی دقیق تری را در خارج از ساعات انجام کار نیز به عمل آورد. همچنین با استفاده از آن، می توان اطلاعاتی درباره نحوه انجام کار را به دست آورد. ارزیابی های ارگونومیک می تواند در وضعیت فعلی مشاغل انجام شود و یا زمانی انجام شوند که فرایند، تجهیزات یا مواد جدیدی وارد سازمان شده و احتمال دارد مخاطرات ارگونومیکی جدیدی در پی داشته باشند.

ارزیابی

اولین مرحله در انجام ارزیابی ارگونومیکی محیط کار، تعيين مشاغلی است که با توجه به داده هایی که در بالا تشریح شد، احتمال بروز اختلال های اسکلتی عضلانی در آنها بیشتر است. سپس لازم است وظایف شغلی تجزیه و تحلیل شده و طی آن شغل، به وظایف شغلی یا مراحلی که طی آن کار انجام می شود، شکسته شود. برای هر وظيفه شغلی پوسچر کارگر در هنگام انجام کار، نیروی اعمال شده توسط کارگر، فرکانس و مدت زمان انجام وظیفه شغلی، الزامات فیزیولوژیکی وظیفه شغلی، ارتعاش و روشنایی تعیین می شود. این داده ها می تواند در چارتی وارد شود که پوسچر، نیرو، فرکانس، مدت زمان و داده های فیزیولوژیکی در محور عمودی و وظایف شغلی در محور افقی، ثبت شوند (شکل های 1 و 2). سپس متغیرهای محور عمودی برای هر وظیفه شغلی با داده های مربوط به اندازه گیری محدوده حرکتی مفاصل، داده های آنتروپومتریکی (مثل طول و نواحی دسترسی اندام ها)، نیروی عضلات (شامل نیروی هل دادن و کشیدن، نیروی چنگش و…)، پردازش داده ها و قابلیت های دیداری کارگر مقایسه می شود. هرگونه وظیفه شغلی که از اندازه های مشخص شده فراتر رود، باید به عنوان وظیفه شغلی ای در نظر گرفته شود که باید نیازمندی های محیطی آنها کاهش یافته، حذف شده و یا دوباره طراحی شود.

تجهیزاتی که برای اندازه گیری گستره ریسک عوامل ارگونومیکی مورد نیازند شامل موارد زیر ولی نه محدود به اینها) است: دوربین، متر اندازه گیری، خط کش، وسایل اندازه گیری نیرو / تنش، کالیپرها ، مانیتورهای قابل حمل شاخص های فیزیولوژیک (شامل مانیتورهای ضربان قلب یا وسایل واکنش گالوانیکی پوستی) و زمان سنج. ابعاد فیزیکی ایستگاه و محیط کار، ابزارها و تجهیزات باید برای تعیین ارتفاع، نواحی دسترسی، عمق و… اندازه گیری شوند.

قدرت درک فرد و نیز ویژگی های جسمی – روانی کارگر باید برآورد شده و ارزیابی شوند. از چنین برآوردهایی برای نظرخواهی در مورد جنبه های سخت و مشکل شغل و تغییراتی که به نظر کارگر باید برای کاهش سختی وظایف به کار گرفته شود، می توان استفاده کرد. معیارهای روانشناختی متنوعی برای کسب داده های ذهنی در مورد درک کارگران از شغل، راحتی و موقعیت هرگونه ناراحتی، وجود دارد.

در نهایت مخاطرات ارگونومیکی را می توان با اصلاح ابزارها یا ایستگاه های کاری، تغییر در فرایند، کاهش فرکانس حركات تکراری و یا اصلاح نحوه انجام وظایف شغلی حذف کرد و یا به حداقل رسانید (شکل 3). همچنین ضروری است تا نظرات کارگران در طراحی مجدد فرایندها لحاظ شود، چرا که آنها از پیچیدگی ها و حساسیت های شغلیشان (که ممکن است در ارزیابی های سریع ارگونومیک مشخص نشود) آگاهند. این مسئله همچنین سبب می شود کارگران اعمال تغییرات و تغییر در طراحی مجدد فرایند را بپذیرند.

تمرین

در این تمرین مفاهیم اساسی ارزیابی ارگونومیکی شامل اندازه گیری های آنتروپومتریکی برای ایستگاه های کار با کامپیوتر ذکر شده است. این اندازه گیری ها را برای حداقل 10 موضوع ثبت کنید. هنگامی که داده های قابل کاربرد در زمینه هر کدام از موارد زیر را پیدا کرده و مراحل ارزیابی را تکمیل کردید در کنار هر مورد علامت تأیید (√) قرار دهید.

برگه کار تجزیه و تحليل وظایف شغلی

مواد

انجام اندازه گیری های آنتروپومتریکی و تجزیه و تحلیل وظایف شغلی

• B متر اندازه گیری.
• B فرم ارزشیابی میدانی (جدول 1 و 2).

روش:

1- آنتروپومتری و تجزیه و تحلیل وظایف شغلی

فرم داده های ارزشیابی میدانی

اندازه گیری آنتروپومتریکی فردی

جدول 2- فرم ارزشیابی اندازه گیری های آنتروپومتریک

• B حداقل 10 فرد را برای اندازه گیری شناسایی کنید.
• B ارتفاع چشم را در حالت نشسته اندازه بگیرید.
• B ارتفاع شانه را در حالت نشسته، اندازه گیری کنید.
• B ارتفاع آرنج از کف صندلی را در حالت نشسته اندازه بگیرید.
• B ارتفاع مچ دست از کف زمین را، در حالت نشسته اندازه گیری کنید.
• B طول ران از نشیمنگاه تا ناحیه ركبی را در حالت نشسته اندازه بگیرید.
• B ارتفاع رکبی از کف زمین را در حالت نشسته اندازه گیری کنید.
• B میانگین، انحراف استاندارد و صدک 5، 50 و 95 را برای هر اندازه آنتروپومتریکی محاسبه کنید.
• B داده های آنتروپومتریکی را در بین 10 نفر مقایسه کنید، تا بتوانید نتایج را برای عموم جامعه تعمیم دهید.
• B نوع کار کارگران و نحوه انجام کار توسط آنها را مشاهده و ثبت کنید.
• B شکایت های کارکنان در مورد ایستگاه کارشان را ثبت کنید.
• B داده های مربوط به صدمات قبلی یا شرایط پزشکی مرتبط با ایستگاه کاریشان (شامل نشانه های قبلی سندرم تونل کارپال یا التهاب تاندونها را به دست آورید.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید

حتما بخوانید:

⇐ اصول و کاربرد آنتروپومتری

⇐ شاخص های آنتروپومتری استاتیکی کارگران ایرانی

⇐ ارگونومی در طراحی ایستگاههای کاری

⇐ ایستگاه های ارگونومیکی کار با رایانه