مروری بر محیط زیست و مشکلات زیست محیطی طرح ها

مروری بر محیط زیست و مشکلات زیست محیطی طرح ها

فرمت: PDF تعداد صفحات: 39

تهيه كننده: سيد رضا نوابی قمصری

محیط زیست چیست؟

بنا به یک تعریف ساده محیط زیست عبارت است از همه عناصر جاندار یا بى جان طبیعى که پیرامون انسان را فرا گرفته و همه آنها با یکدیگر داراى ارتباطى متقابل هستند. محیط زیست مجموعه ای از عوامل مختلف است که در پیرامون ما قرارداشته، از آن تاثیر می گیریم و برآن تاثیر می گذاریم.

محیط زیست در دو مفهوم بکاربرده می شود یکی مفهومی که از علوم طبیعت ناشی می شود وتحت عنوان «محیط زیست طبیعی» معرفی شده و دیگری در تعامل با سازوکارهای انسانی است که با عنوان «محیط زیست انسان» از آن نام برده می شود وهر دو عنوان فوق طیف گسترده ای از موضوعات مختلف راتحت پوشش خود دارد.

منابع طبیعی به دو دسته تقسیم می شوند:

1. منابع تجدید شونده که با به کارگیرى شیوه هاى مدیریتى صحیح مى توان در یک چارچوب زمانى تعریف شده و به گونه اى خردمندانه به صورت مستمر از آنها بهره بردارى کرد مانند: ماهى ها، حیوانات وحشى، جنگل، آب شیرین، هوا و ..
2.  منابع غیرقابل تجدید، که ذخایر ثابتی در جهان برخوردار بوده و در یک محدوده زمانى مشخص به پایان مى رسند مانند سنگ و مواد معدنى.

پیامدهای مثبت دانش و تکنولوژی

• تولید مواد گوناگون مورد نیاز از منابع طبیعی
• رشد بخش کشاورزی
• رفع نیازهای بشر در حد امکان
• پیشرفت در بخش پزشکی
• ارتباط سریعتر و آسانتر بین افراد و جوامع
• مهار برخی از بلالایای طبیعی
• کاهش فقر
• کاهش بیسوادی
• استفاده ی بهینه تر از منابع طبیعی
• و …

پیامدهای منفی دانش و تکنولوژی:

• کاهش منابع طبیعی
• بالا رفتن مصرف انرژی
• ورود آلاینده های جدید
• ازدیاد تنوع بیماری ها
• تخریب زیستگاه ها
• افزایش مرگ و میر ناشی از وسایل آمد و شد
• افزایش مرگ و میر در جنگل ها
• از بین رفتن بخش اعظمی از جنگل ها
• گرم شدن زمین
• خشک شدن بسیاری از تالاب ها و رودخانه ها
• آلوده شدن آبهای سطحی و زیر زمینی
• آلودگی هوا
• و …

آلودگی های ناشی از صنایع

آلودگی:

آلودگی عبارت است از اضافه شدن ماده بصورت مایع، جامد و گاز (دارای خصوصیات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و رادیواکتیو خاص) یا صورتی از انرژی (گرما، صدا، رادیو اکتیویته و غیره) را به محیط به میزان و مدت زمانی که برای جانداران زیان آور باشد و به اجسام آسیب بزند آلودگی گویند.

منشاء آلودگی:

1- لیتوژنیک (طبیعی)

• از طریق هوا، توسط باران یا شهاب سنگ ها
• از راه زمین، خاک و صخره ها، توسط هوازدگی و فرسایش (باد و آب)
• ناشی از فرسایش تدریجی و تخریب معادن
• ناشی از فعالیت های آتش فشانی، فوران مواد مذاب، گدازه ها و خاکستر و دود
• ناشی از چشمه ها و آب های زیر زمینی
• ناشی از نشت طبیعی نفت

2- آنتروپوژنیک ( انسان ساخت) Antropogenic: ناشی از فعالیت های انسان که باعث آلودگی آب، آلودگی هوا، آلودگی خاک، آلودگی صدا می شوند.

آلودگی های آنتروپوژنیک (انسان ساخت) Antropogenic

راه کارهای مناسب جهت کاهش اثرات آلودگی ها

• استفاده از راهکارها و فناوری پاک و سازگار با محیط (تبدیل سوخت های آلاینده به سوخت پاک + اصلاح مراحل مختلف فرایند تولید)
• کنترل آلودگی با استفاده از تجهیزات کنترل کننده آلودگی ها (تصفیه فاضلاب های شهری و صنعتی + جمع آوری و دفع منظم زباله + استفاده از صافی های کنترل کننده آلودگی هوا)
• شاخص های اقلیمی (جهت و شدت باد، کثرت روز های آرام، بارندگی، وارونگی دمای هوا و …)
• شاخص های هیدرولوژیک (حفظ حریم تا منابع آبهای سطحی + حوزه آب های زیرزمینی و عمق آبها)
  شاخص های خاک شناختی (مکان یابی بر روی خاکهای نامرغوب + برداشت و استفاده از خاک مرغوب)
• شاخص های مکان یابی (فاصله از مناطق مسکونی + عدم استقرار در نقاط پستی که تشدید آلودگی می کند + در ارتفاعات کم مناسب است)
• شاخص های گیاه شناختی (مکان مورد نظر باید فاقد گیاهان حائز اهمیت باشد + حفظ حریم مناطق زراعی، باغداری، مرتعی و جنگلی)
• شاخص های حفاظت از محیط های طبیعی (مناطق حفاظت شده مثل پارک ها، تالاب ها، حیات وحش و … و حفظ حریم آنها)
• شاخص های اکولوژیکی محل استقرار (محل امن و ایمن برای صنعت، کارکنان و محیط اطراف باشد )
• شاخص ها و استانداردهای زیست محیطی (استاندارد آلودگی آب، هوا، صدا + استاندارد فاضلاب های خروجی)

تاثیر آلاینده ها بر سلامت انسان و محیط زیست

1. خاصیت سرطانزایی
2. سمیت
3.  ایجاد جهش ژنت یکی
4. خطر برای نسل های بعدی

حقوق و جرائم زیست محیطی

جایگاه حقوق محیط زیست:

بی تردید اهمیت و جایگاه حقوق محیط زیست به بهترین شکل آن در اصل پنجاهم قانون اساسی متبلور شده  و پیام آور این مهم می باشد که مسایل زیست محیطی یک امر کاملا فرابخشی بوده و می بایست کلیه آحاد جامعه علی الخصوص سازمان ها و دستگاها هر یک به فرا خور توان و کارائی تشکیلات خود در حفظ و نگهداری از محیط زیست به عنوان یک وظیفه عمومی از هر فعالیتی که با آلودگی و یا تخریب غیر قابل جبران محیط زیست همراه باشد.

بررسی سابقه قانون گذاری در خصوص مسائل زیست محیطی در کشورها حاکی از آن می باشد که اولین قوانین و مقررات مرتبط مانند مواد 179 و 189 قانون مدنی مصوب 1307/2/18 قانون شکار (مصوب 1335/12/4)
و قانون شکار و صید (مصوب 1346/3/16) صرفا در ارتباط با محیط زیست طبیعی بوده و اولین قانون جامع که بطور نسبی در خصوص کلیه ابعاد محیط زیست که تغییرات ساختار تشکیلات سازمان حفاظت محیط زیست را نیز در پی داشت به تصویب رسید قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست در مورخ 1353/3/28 می باشد خودداری نمایند.

اصل چهل و پنجم :

انفال و ثروت های عمومی از قبیل زمین های موات یا رها شده، معادن، دریاها، دریاچه ها، رودخانه ها و سایر آب های عمومی، کوه ها، دره ها، جنگل ها، نیزارها، بیشه های طبیعی، مراتعی که حریم نیست، ارث بدون
وارث، و اموال مجهول المالک و اموال عمومی که از غاصبین مسترد می شود، در اختیار حکومت اسلامی است تا بر طبق مصالح عامه نسبت به آنها عمل نماید . تفصیل و ترتیب استفاده از هر یک را قانون معین می کند .

اصل پنجاهم :

در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفهء عمومی تلقی می گردد. از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن ملازم پیدا کند، ممنوع است.

تعریف جرم زیست محیطی:

جرم زیست محیطی هر نوع فعلی یا ترک فعلی را گویند که باعث ورود آسیب و صدمه شدید به محیط زیست و به خطر افتادن جدی سلامت بشر می شود.

حقوق محیط زیست و منابع طبیعی به واسطه ارتباط تنگاتنگ با علوم و تکنولوژی عمیقا تحت تاثیر آنها قرار گرفته و به همین علت درک مسایل آن مستلزم اطلاعات اولیه در محیط زیست است. در حقیقت در حقوق محیط زیست از یک سری نوآوری بدیع سود جسته و به همین سبب خود را عندالزوم با تکنیک های جدید تطبیق می دهد و قوانین ومقررات نظارتی در زمینه حفظ محیط زیست و منابع طبیعی به شکل دستورهای تکنیکی و در قالب یک سری استاندارد های خاص بیان می گردد.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• اهمیت محیط زیست در قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران
• انگیزه های صاحبان صنایع در رعایت استانداردها و قوانین زیست محیطی
• تاریخچه و اهمیت ارزیابی زیست محیطی
• فهرست پروژه های مشمول ارزیابی اثرات زیست محیطی
• تعهدات زيست محيطی مجری طرح
• الزامات و شروط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست در پروژه ها
• اقدامات لازم و کنترل پیامدهای وارد بر محیط زیست در مرحله ساخت
• نگهداری غیر اصولی ضایعات

حتما بخوانید:

⇐ تاثیر عوامل شیمیایی و سموم بر سلامت انسان و محیط زیست

⇐ بهداشت کشاورزی و حفاظت از محیط زیست

⇐ درسنامه جامع مهندسی محیط زیست ( جلد 1 و 2)

⇐ الزامات سیستم مدیریت محیط زیستی و ایمنی و بهداشت شغلی