محیط های گازی و ابرهای گرد و غبار قابل انفجار

محیط های گازی و ابرهای گرد و غبار قابل انفجار

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 181

مقدمه

گرد و غبارها، خطرناک هستند، زیرا زمانی که در هوا پراکنده می شوند، می توانند جوهای قابل انفجار بالقوه ای را شکل دهند. علاوه بر این، لایه های گرد و غبار می توانند شعله ور شده و به عنوان منابع احتراق برای جو قابل انفجار عمل کنند.

این استاندارد، راهنمایی هایی را در مورد شناسایی و طبقه بندی مناطق ارائه می کند که چنین خطرات ناشی از گرد و غبار می تواند در آن جوها وجود داشته باشد. در این استاندارد معیارهای ضروری برای ارزیابی جوها ارائه شده است و راهنمایی هایی در پارامترهای کنترل و طراحی بیان می شود که می توان از آنها برای کاهش چنین خطراتی استفاده کرد. معیارهای کلی و خاص برای فرایند شناسایی و طبقه بندی مناطق خطرناک ارائه می شود. در پیوست الف این استاندارد مثال هایی برای طبقه بندی مناطق ذکر شده است.

در مناطقی که غلظت ها و مقادیر خطرناکی از گازها یا بخارهای قابل اشتعال ممکن است وجود داشته باشد، اقدامات محافظتی باید به منظور کاهش خطر انفجار استفاده شود. در این بخش، معیارهای مهم مربوط به خطرات احتراق قابل ارزیابی را تعیین کرده و راهنمایی را در مورد پارامترهای طراحی و کنترل ارائه می دهد که می توان برای کاهش چنین خطراتی از آن استفاده کرد.

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد، ارائه طبقه بندی برای مناطقی است که ممکن است گاز یا بخار خطرناک قابل اشتعال در آن انتشار یابند. این استاندارد می تواند به عنوان مبنایی برای پشتیبانی از انتخاب صحیح و نصب تجهیزات برای استفاده در مناطق خطرناک به کار رود. همچنین می توان در مناطقی که ممکن است خطر احتراق ناشی از حضور گاز یا بخار قابل اشتعال مخلوط شده با هوا وجود داشته باشد مورد استفاده قرار داد.

این استاندارد برای موارد زیر کاربرد ندارد:

الف) معادنی که در معرض گاز قابل احتراق قرار دارند

ب) پردازش و تولید مواد قابل انفجار

پ) خرایی های فاجعه بار یا نقایص فنی نادر که خارج از هدف و دامنه کاربرد این استاندارد قرار دارد.

ت) اتاق های مورد استفاده برای مقاصد پزشکی

ث) کاربردهای تجاری و صنعتی که در آنها فقط سوخت گاز فشار پایین برای مواردی مانند آشپزی، گرمایش آب و کاربردهای مشابه استفاده می شود، که نصب مطابق با کدهای گاز مربوطه است.

ج) موارد خانگی

چ) در مواردی که ممکن است به دلیل وجود گرد و غبارهای قابل اشتعال یا ذرات معلق قابل اشتعال، خطرات وجود داشته باشد، اما اصولی برای ارزیابی مخلوط هیبریدی می تواند استفاده شود.

یاد آوری: راهنمایی بیشتر در مورد مخلوط های هیبریدی در پیوست خ ارائه شده است.

غبارهای قابل اشتعال می تواند به طور همزمان به عنوان بخار قابل اشتعال وجود داشته یا شکل پیدا کند. در چنین مواردی، کاربرد سختگیرانه جزئیات در این استاندارد نمی تواند مناسب باشد. غبارهای قابل اشتعال همچنین می تواند زمانی شکل پیدا کند که مایعاتی که به دلیل نقطه اشتعال بالا خطرناک در نظر گرفته نشده اند، تحت فشار انتشار یابند. در این موارد، طبقه بندی ها و جزئیات ارائه شده در این استاندارد قابل استفاده نخواهد بود. اطلاعات مربوط به غبارهای قابل اشتعال در پیوست چ ارائه شده است

در این استاندارد منظور از یک منطقه، یک فضا یا محوطه سه بعدی است.

شرایط محیطی شامل تغییرات بالا و پایین سطوح مرجع (101.3kPa (1013 mbar و 293K) 20°C) است، به شرطی که تغییرات دارای تاثیر ناچیز روی خواص قابل انفجار مواد قابل اشتعال داشته باشد. در تمامی واحدهای صنعتی، صرف نظر از اندازه، ممکن است منابع مختلف احتراق به جزء منابع همراه با تجهیزات وجود داشته باشد. اقدامات احتیاطی مناسب برای تضمین ایمنی در این زمینه ضروری خواهد بود. این استاندارد برای تصمیم گیری در مورد سایر منابع احتراق کاربرد دارد. این استاندارد برای عواقب مربوط به احتراق یک محیط قابل انفجار کاربرد ندارد.

مراجع الزامی

استفاده از مراجع زیر برای کاربرد این استاندارد الزامی است

IEC 60079-0. Explosive atmospheres – Part 0: Equipment – General requirements

IEC 60079-14, Explosive atmospheres – Part 14: Electrical installations design, selection and erection

اصطلاحات و تعاریف

محیط قابل انفجار explosive atmosphere: مواد قابل اشتعال مخلوط شده با هوا، تحت شرایط محیطی به شکل گاز، بخار، گرد و غبار، الياف ها یا ذرات

محیط گازی قابل انفجار explosive gas atmosphere: مواد قابل اشتعال مخلوط شده با هوا، تحت شرایط محیطی، به شکل گاز یا بخار که پس از احتراق اجازه گسترش شعله متکی به خود را می دهد.

یادآوری 1- گرچه مخلوطی که دارای غلظت بیشتر از حد بالای قابل اشتعال (UFL) است، یک محیط گازی قابل انفجار نیست، اما به راحتی می تواند به چنین محیطی تبدیل شود و در حالت کلی برای مقاصد طبقه بندی منطقه، توصیه می شود این مخلوط به عنوان یک محیط گازی قابل انفجار مدنظر قرار گیرد.

یادآوری 2- بخارها و گازهایی وجود دارد که با غلظت 100% قابل انفجار هستند (مانند استیلن، شماره C₂H₂ CAS 2-86-74: مونوویتیل استیلن، شماره C₄H_{4  ،}CAS 4-97-689: پروپیل نیترات (بخار)، شماره CH₃(CH₂)₂NO_{3 ،}CAS 4-13-627: ایزوپروپیل نیترات (بخار)، شماره CH₃)₂CH ONO_{2 ،}CAS 7-64-1712): اتیلن اکسید (بخار)، شماره CAS 8-21-75،  هيدروزین (بخار)، شماره H₄N_{2 ،}CAS 2-01-302)

مناطق و نواحی خطرناک hazardous areas and zones

منطقه خطرناک (ناشی از محیط های گازی قابل انفجار) (hazardous area (on account of explosive gas atinospheres: منطقه ای که در آن محیط بازی قابل انفجار وجود داشته یا ممکن است وجود آن مورد انتظار باشد، که مقدار آن به گونه ای است که باید اقدامات احتیاطی خاص برای ساخت، نصب و استفاده از تجهیزات مدنظر قرار گیرد.

یادآوری: داخل بسیاری از اقلام تجهیزات فرآیند تولید معمولا به عنوان منطقه خطرناک در نظر گرفته می شود، گرچه محيط قابل اشتعال ممکن است در حالت عادی برای مدنظر قرار دادن جهت احتمال ورود هوا به تجهیزات وجود نداشته باشد. در مواردی که کنترل های خاص مانند خنثی سازی استفاده می شود، می توان داخل تجهیزات فرآیند تولید را به عنوان منطقه خطرناک طبقه بندی نکرد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ خطرات گرد و غبار مواد قابل اشتعال از بعد انفجاری

⇐ انواع گرد و غبار و اثرات زیان آور ناشی از آنها

⇐ اصول حفاظت در برابر انفجار

⇐ برنامه عملیاتی مدیریت حوادث شیمیایی در محیط کار