بررسی ارتباط بین شدت درد گردن و شاخص توانایی انجام کار در دانشجویان دندانپزشکی

بررسی ارتباط بین شدت درد گردن و شاخص توانایی انجام کار در دانشجویان دندانپزشکی

فرمت: Word   تعداد صفحات: 17

چکیده

زمینه و هدف: با توجه به شیوع بالای گردن درد در بین دندانپزشکان و همچنین اثرات سو آن بر فعالیت های کاری و کیفیت زندگی دندانپزشکان و همچنین مطالعات اندک بر روی ارتباط این اختلالات با توانایی انجام کار دندانپزشکان ، هدف از انجام این مطالعه بررسی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکان عمومی و دستیاران رشته های تخصص دندانپزشکی و بررسی ارتباط بین شدت درد گردن و شاخص توانایی انجام کار در آنها می باشد.

روش و مواد: در این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی ۱۰۸ نفر از دانشجویان سال آخر رشته عمومی و دستیاران تخصصی دندانپزشکی در سال ۱۴۰۰ مورد بررسی قرار گرفتند. برای انجام این مطالعه از چهار پرسشنامه بادی مپ, پرسشنامه شاخص توانایی انجام کار (WAI)، مقیاس درد و ناتوانی گردن (NPDS) و شاخص ناتوانی گردن (NDI) در جامعه هدف استفاده شد. اطلاعات به دست آمده در نرم افزار SPSS  نسخه ۲۵ وارد و توسط تست های آماری توصیفی و آزمون همبستگی اسپیرمن آنالیز شد.

یافته ها: در این مطالعه از مجموع ۱۰۸ شرکت ‏کننده، ۸۵  نفر (۷/۸۷٪) حداقل یک اختلال اسکلتی- عضلانی را تجربه کرده ‏اند. بیشترین شیوع  درد متعلق به نواحی گردن (۴/۴۵٪)، پشت (۱/۳۶٪ )  و شانه راست (۵/۳۱ ٪) می باشد. مطابق با مقیاس NDI، ۴/۷۱ درصد از دانشجویان مبتلا به گردن درد، درد خفیف، ۵/۲۶ درصد درد متوسط و تنها ۱/۲ درصد درد شدید را در موقعیت ‏های مختلف احساس می‏ کردند. شاخص WAI نشان داد  ۱/۶ درصد از شرکت ‏کنندگان در محیط کاری خود از سطح توانایی ضعیف، ۵/۲۶ متوسط، ۱/۵۷ درصد خوب و ۲/۱۰ درصد عالی برخوردار هستند. نتایج حاصل نشان داد که بین شدت درد گردن و ناتوانی در انجام کارهای روزمره ارتباط مثبت و معنی ‏دار نسبتاً بالایی وجود دارد (R=0.717, P_Value0.01).همچنین نتایج آزمون همبستگی میان شدت درد گردن و توانایی کار در محیط‏ های شغلی نشان داد که بین این دو متغیر ارتباط معکوس و معنی‏ دار برقرار است (R=-0.384, P_Value0.01).

نتیجه گیری: یافته‏ های این مطالعه نشان داد که اختلالات اسکلتی-عضلانی در میان دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه ‏های شهر تهران شیوع گسترده  ‏ای دارد که از این میان درد گردن رایج‏ ترین اختلال میان دانشجویان دندانپزشکی است. وجود این اختلال توانایی انجام کارهای روزمره و انجام کار در محیط شغلی را تحت تاثیر قرار می ‏دهد که می‏ تواند باعث کاهش بهره‏ وری، افزایش مرخصی‏ های استعلاجی و در نهایت بازنشستگی ‏های پیش از موعد شود. بر همین اساس اجرای طرح‏ های مداخله ‏ای و اقدامات اصلاحی ضروری به نظر می‏رسد.

واژگان کلیدی: ارگونومی، اختلالات اسکلتی-عضلانی، دندانپزشکی، درد گردن، شاخص ناتوانی گردن درد، شاخص توانایی انجام کار

مقدمه:

اختلالات اسکلتی عضلانی ناشی از کار مجموعه ای از آسیب های وارد بر عضلات، استخوان ها، غضروف ها، تاندون ها و اعصاب می باشد که در اثر فعالیت ها و پوسچر های نامناسب در محیط کار ایجاد یا تشدید می شود (1, 2). عوامل خطر موثر در بروز اختلالات اسکلتی عضلانی شامل استعداد ژنتیکی، فشار های روحی و روانی، افزایش سن و پوسچر نامناسب بدن در هنگام کار می باشد که مهم ترین عامل موثر در بین این عوامل خطر وضعیت نامطلوب بدن در حین کار می باشد (3). در بررسی های انجام شده توسط دفتر تحقیقات بهداشت شغلی آمریکا آمار سالیانه WMSDs افزایش یافته است و در بین شاغلین حرفه های مختلف بیشترین آمار WMSDs به مشاغل مرتبط با مراقبت های بهداشتی درمانی نسبت داده شده است (4) . مطابق با متاآنالیز انجام شده در سال ۲۰۲۲، شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در میان ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی دندانی بالا میباشد، به طوریکه از هر ده نفر حدود هفت نفر این اختلال را تجربه کردند (4).

در حرفه دندانپزشکی بیش از سایر رشته های پزشکی عوامل آسیب رسان ارگونومیک در محیط کار در ارتباط با شاغلین وجود دارد که این عوامل شامل استرس شغلی، کمبود زمان استراحت، پوسچر نامناسب بدن حین کار،عدم تطابق  حجم کار با توانایی فیزیکی و جسمی فرد، در دسترس نبودن ابزار و تجهیزات منطبق بر اصول ارگونومی و همچنین انجام فعالیت های تکراری و یکسان می باشد (5, 6). دراین رشته به دلیل اینکه ناحیه اي که دندانپزشکان روی آن کار میکنند (دهان بیمار) کوچک و محدود می باشد، اغلب مجبور به اتخاذ پوسچر های نامطلوب و نامتقارن و همچنین ایستا (استاتیک) میباشند، بدین صورت که سر به جلو خم شده، دست ها در عین حال که چرخش پیدا میکنند از تنه نیز فاصله میگیرند. ادامه پیدا کردن این پوسچر نامناسب منجر به وارد آمدن فشار بیش از حد به برخی عضلات و مفاصل درگیر شده و به ویژه در نواحی گردن، شانه ها، پشت و کمر علایمی نظیر احساس درد و ناراحتی را به دنبال دارد. به همین خاطر مشخص شدن ناحیه ای که بیشترین میزان اختلال را شامل می شود همواره مورد توجه محققین می باشد (7). پیامدهای ناشی از شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در حرفه دندانپزشکی شامل کاهش بازده کار، سود آوری و بهره وری دندانپزشک، محدود شدن

تعداد بیمارانی که در یک روز ویزیت میکنند، خستگی و فشار های عصبی، افزایش هزینه های درمانی، افزایش زمان های از دست رفته کاری و از کار افتادگی زودرس دندانپزشکان می باشد (8). همانطور که متاآنالیز انجام شده بر روی 30 مطالعه نشان داد، از آنجایی که متخصصان دندانپزشکی عمدتاً از نواحی بالایی بدن هنگام کار استفاده می کنند، به ویژه در برابر WMSDs و درد در اندام فوقانی آسیب پذیر هستند (9). طی مطالعه انجام شده نشان داده شده است که بیش از 90% دندانپزشکان طی یک سال گذشته کاری خود حداقل در یک عضو بدن احساس ناراحتی داشتند که از این میان بیشترین شکایت درد در ناحیه گردن و شانه بوده است (10).  همچنین در مطالعه ای که در بین دندانپزشکان شهر ساری انجام شد، بیشترین شیوع درد در ناحیه گردن (۴۳.۳٪) و شانه (۴۰٪) و کمترین شیوع درد در ناحیه مچ پا (۱.۱٪) میباشد (11).

عوامل خطر مرتبط با اختلالات اسکلتی عضلانی گردن شامل روتین زندگی استرس زا، حداکثر تلاش شغلی، کمترین حمایت اجتماعی و مسائل  شخصی است. ضعف عضلات، ارگونومی ضعیف مرتبط با کار و تغییرات بادی مهره ها مرتبط با سن از عوامل موثر در گردن و کمردرد هستند (12).دندانپزشکان در معرض ریسک بالای اختلالات اسکلتی عضلانی قرار دارند و همچنین فشار ارگونومیک نیز در طول دوران دانشجویی دندانپزشکی بالا می باشد. توانایی انجام کار در بین دندانپزشکان را میتوان با شاخص توانایی انجام کار و پرسشنامه مربوطه اندازه گرفت. شاخص توانایی انجام کار در بین جمعیت متخصصان دندانپزشکی، دندانپزشکان و  دستياران در جنوب چين که اکثر آنها در معرض ريسک ارگونوميک بالا و بسيار بالای گردن بودند، در محدوده ۳۷-۴۴ قرار داشت و مداخله ارگونومی در این جمعیت باعث کاهش WMSDs مرتبط با گردن، مچ دست و دست و افزایش WAI شده است (13).

طی مطالعه انجام شده شیوع بالایی از درد در بین دندانپزشکان مشاهده می شود. همچنین کاهش توانایی انجام کار در ارتباط با عواملی همچون کیفیت پایین خواب، استرس شغلی بالا و درد در چندین محل بدن می باشد (14). با توجه به شیوع بالای گردن درد در بین اختلالات اسکلتی عضلانی در بین دندانپزشکان و همچنین اثرات سو آن بر فعالیت های کاری و کیفیت زندگی دندانپزشکان و همچنین مطالعات اندک بر روی ارتباط این اختلالات با توانایی انجام کار دندانپزشکان ، هدف از انجام این مطالعه بررسی شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکان عمومی و دستیاران رشته های تخصص دندانپزشکی و بررسی ارتباط بین شدت درد گردن و شاخص توانایی انجام کار در آنها می باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ شاخص توانایی انجام کار (WAL)

⇐ راهکارهای ارگونومی مراقبت از گردن در محیط کار

⇐ پرسشنامه درد اسکلتی – عضلانی اربرو

⇐ خداحافظی با کمردرد و سایر درد های اسکلتی عضلانی

جهت مطالعه فایل بروز و اطلاعات بیشتر لیک ذیل مطالعه گردد:

Ziaeefar P, Hatami H, Panahi D, Poursadeghiyan M, Salehi Sahlabadi A. Neck Pain Severity and Work Ability Index: A Study of Tehran Dental Students. Iranian Rehabilitation Journal 2024; 22 (2) :265-276
URL: http://irj.uswr.ac.ir/article-1-1915-en.html