ایمنی در طراحی ماشین آلات

ایمنی در طراحی ماشین آلات

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 38

فهرست:

• مقدمه

• هدف و دامنه كاربرد

• تعاريف و اصطلاحات

• خطرات ناشی از ماشين آلات  

• شیوه گزینش تدابیر ایمنی

• برآورد ریسک

مقدمه

 اين آیين كار براي كمک به طراحان, سازندگان ماشين و ساير افراد علاقمند كه بتوانند ويژگی های اساسی ايمنی را به منظور تطبيق آن با مقررات و قوانين ايمنی تفسير و درک نمايند تهيه گرديده است.

1 – هدف و دامنه كاربرد

 هدف از تدوين اين استاندارد , تعريف واژه هاي اساسي و مشخص كردن روش هاي طراحي عمومي براي كمک به طراحان و سازندگان ماشين , بمنظور تأمين ايمني در طراحي ماشين آلات ( بند 3–1 ) مخصوص مقاصد حرفه اي و غير حرفه ای مي‏ باشد. اين استاندارد در مورد ساير محصولات صنعتي كه داراي خطرات مشابهي هستند نيز كاربرد دارد.

 يادآوری:

 از اين استاندارد مي توان در دوره های آموزشي به منظور انتقال واژه های اساسی و روش هاي طراحی عمومی به طراحان استفاده نمود.

2 – تعاريف و اصطلاحات

 در اين آئين نامه كار واژه ها و اصطلاحات با تعاريف زير بكار مي رود .

 2–1– ماشين آلات مجموعه اي از قطعات يا اجزاي مربوط بهم است كه حداقل يكي از آنها متحرک بوده و مجهز به دستگاه فعال كننده مناسب دستگاه كنترل و مدارهاي قدرتي و غيره مي ‏باشد كه براي كاربرد معيني بويژه براي فرآوري, عمل آوری, حركت دادن (جابجا كردن) و يا بسته بندي يک ماده بهم پيوسته اند. همچنين اصطلاح ماشين آلات, مجموعه ای از ماشين هایی را پوشش مي ‏دهد كه براي رسيدن به يک نتيجه يكسان طوري ترتيب يافته و كنترل مي شوند كه عملكردشان بصورت واحد براي كل مجموعه منظور مي ‏گردد.

 2–2– قابليت اعتماد: توانايي يک ماشين يا اجزاء يا تجهيزات آن, براي انجام بدون نقص عملكرد مورد نظر تحت شرايط ويژه و براي يک مدت زمان تعيين شده مي باشد.

 2–3– قابليت نگهداری: توانایی یک ماشين به نگهداشته شدن در حالتی كه بتواند تحت شرايط كار مورد نظر وظايف خود را دقيقا انجام دهد (به بند 2–12 ) مراجعه شود) يا در چنان حالتی باقی بماند كه اعمال ضروری (نگهداری) طبق روشهای كاری خاص و با استفاده از وسايل خاص انجام شود.

 2–4– ايمنی: توانایی يک ماشين به اجرای عملكرد خود, در انتقال, نصب شدن, تنظيم و نگهداری, پياده كردن (باز كردن) و از رده خارج كردن, تحت شرايطی كه براي استفاده در ماشين در نظر گرفته شده (به بند 2–12 رجوع شود) و اين شرايط در كتابچه دستورالعمل مشخص شده است (و در بعضي موارد در يک محدوده زماني تعيين شده در كتابچه) بدون آنكه آسيبی بسلامتی انسان برساند.

 2–5– خطر: عواملي كه موجب جراحت يا آسيب براي سلامتي انسان است.

 يادآوري :

 كلمه خطر معمولا بصورت متصل با كلمات ديگري كه اصل خطر يا طبيعت آسيب و زيان بسلامتی مورد انتظار را تعريف مي كند بكار مي‏رود. مثل خطر شوک الكتريک, خطر له شدگی, خطر بريده شدن, خطر مواد سمی و غيره, آسيب ايجاد شده بوسيله ماشين آلات در بند 3 توضيح داده شده است .

 2–6– موقعيت خطرناک : هر گونه موقعيتي كه در آن شخص در معرض خطر يا خطراتی قرار مي گيرد.

 2–7– ريسک: تركيبي از ميزان احتمال و بررسي آسيب يا زيان ممكنه بسلامتي در موقعيت خطرناک بمنظور انتخاب تدابير ايمني مناسب است.

 2–8– برآورد ريسک: برآورد جامعي از ميزان احتمال و بزرگي آسيب و زيان ممكنه بسلامتي در موقعيت خطرناک به منظور انتخاب تدابير ايمني مناسب است .

 يادآوري :

 بند 5 اين استاندارد مربوط به برآورد ريسک مي باشد .

 2–9– عمل خطرناک ماشين: هرگونه عملكرد ماشين كه به هنگام بهره برداري ايجاد خطر مي كند.

 2–10– منطقه خطر: هر منطقه ای در ماشين يا اطراف آن, كه شخص در آن, در معرض ريسک و آسيب و زيان بسلامتي قرار گيرد.

 يادآوري :

 خطرات ايجاد كننده ريسک كه در اين تعريف آمده است بشرح زير مي باشد .

•  يا در طول مدت كار ماشين بصورت دائم بوجود مي آيد (حركتهای قسمتهای متحرک, قوس الكتریکی در زمان جوشكاری)
•  يا ممكن است بصورت اتفاقی و غيرقابل انتظار ظاهر شود. ( روشن شدن غير منتظره ماشين )

 2–11– طراحي ماشين: شامل يک سري عملياتي بشرح زير است :

 الف – مطالعه خود ماشين با احتساب تمام مراحل عمر آن :

1.  ساختمان ماشين
2.  حمل و نقل قطعات و نظارت بر
   • سوار كردن , نصب كردن
   • تنظيم كردن
3.  استفاده از ماشين :

• نصب , آموزش / برنامه ريزي يا تغيير فرآيند .
• بهره برداري
• نظافت
• نقص يابی
• نگهداری

 4– كنار گذاشتن, پياده و باز كردن و تا آنجایی كه به ايمني مربوط مي شود از رده خارج كردن 

 ب – دستورالعمل های مربوط به تمامی مراحل ذكر شده در فوق, موارد مربوط به عمر ماشين (بجز دستورالعمل های مربوط به ساخت) در رابطه با بند (5–5) در بخش دوم اين استاندارد آمده است.

 2–12– كاربرد در نظر گرفته شده براي ماشين: كاربرد ماشين بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط سازنده مناسب ماشين است و يا بر اساس ساختار و عملكرد ماشين معمولي به نظر مي رسد. كاربرد در نظر گرفته شده همچنين دستورالعمل های فني نوشته شده در كتابچه راهنما را با در نظر گرفتن خطاهایی كه بطور معقول قابل پيش بيني خواهد بود, در برمي گيرد.

 يادآوري :

 در مورد پيش بينی استفاده نادرست, موارد زير خصوصا در برآورد ريسک بايد در نظر گرفته شود :

•  رفتار نادرست ناشی از سهل انگاری
•  عكس العمل يك شخص در مورد بد عمل كردن ماشين, وقوع حادثه, بروز نقص و غيره در طول مدت استفاده از ماشين .
•  رفتار ناشی از طبيعت انسان در انتخاب سهل ترين راهنما براي انجام كار.
•  برای بعضي از ماشين ها (مخصوصا ماشين هایی كه براي مصارف غير حرفه ای بكار برده مي شوند) رفتار قابل پيش بيني افراد خاص نظير كودكان و افراد ناتوان (معلول) در نظر گرفته شود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ طراحی ارگونومی برای ایمنی ماشین آلات

⇐ سیستم های حفاظتی ماشین آلات

⇐ حفاظ گذاری ماشین آلات صنعتی