بایگانی دسته بندی ها: مدیریت ریسک

اصول کلی و گام های اساسی مدیریت ریسک

اصول کلی و گام های اساسی مدیریت ریسک

فرمت: pdf  تعداد صفحات: 8

مديريت ريسک بخش جدايي ناپذير از يک مديريت خوب است از اين رو اجراي مديريت ريسک براي ارائه مناسب و مستمر خدمات و مسئوليت هاي سازماني مهم مي باشد. ايجاد چهارچوب مديريت ريسک مي تواند در تحقق اهداف سازماني و مديريت يکپارچه، يکسان و استاندارد ريسک موثر باشد.

يک نظام مديريت ريسک مي تواند به شما کمک کند تا ريسک هاي و خطرات اصلي مواجه شده در سازمان را شناسايي و براي حل آنها اقدماتي تعريف شود. قدم هاي اصلي سازي شده مديريت ريسک را مي توانيد در شکل زير مشاهده نماييد:

شناسایی ریسک:

شناسایی ریسک

هدف از اين مرحله ايجاد فهرست جامعي از ريسک ها بر مبناي رويدادهاي بالقوه اي است که باعث ايجاد، تقويت، جلوگيري، تنزل، سرعت بخشيدن يا تأخير در دستيابي به اهداف سازماني مي شوند. روند شناسايي ريسک، با هدف شناسايي و توصيف ريسک هاي موثر بر اهداف سازمان، طي مي شود. اهداف کلي شناسايي ريسک عبارتند از:

• تهيه فهرستي کامل از تهديدها و فرصت هاي مرتبط با فعاليت ها و پروژه هاي سازمان
• شناسايی منابع، علل و پيامدهاي بالقوه ريسک ها

تعدادي از ابزارها و تکنيک هاي شناسايي ريسک در ذيل ذکر شده است:

1. طوفان ذهني
2. تحليل سناريو
3. جلسات
4. تحليل SWOT
5. دلفي
6. مصاحبه
7. نظرات خبرگي
8. چک ليست
9. مرور مستندات
10. شاخص هاي ريسک
11. روش FTA
12. روش FMEA
13. تحليل فرضيات
14. تحليل علت و معلول
15. تحليل علل ريشه اي
16. نمودارهاي تأثير
17. نمودار جريان فرآيند يا سيستم
18. روش hazop

تحلیل ریسک

تحلیل ریسک

تحليل ريسک به منظور برآورد کلي احتمال و اثر ريسک هاي شناسايي شده و برآورد ميزان تأثير هر ريسک بر اهداف سازمان و فعاليت ها انجام مي شود. روش تحليل ريسک با توجه به نياز انتخاب مي شود. تحليل کيفي ريسک عبارت از ارزيابي اثر و احتمال ريسک هاي شناسايي شده است. اين فرآيند، ريسک ها را با توجه به پيامد و اثر بالقوه شان بر روي اهداف سازمان درجه بندي مي کند.

تحليل کيفي براي بدست آوردن يک شاخص کلي از سطح ريسک و بيان پيامدهاي عمده ريسک استفاده مي شود و در صورتي که لازم باشد از تحليل هاي جزئي تر و کمي تر براي تعيين پيامدهاي اصلي ريسک استفاده مي شود. به طور کلي به منظور ايجاد درک بهتر در خصوص تأثير ريسک ها بر روي اهداف سازمان و در صورت نياز تحليل کمي ريسک انجام مي شود.

تعدادي از ابزارها و تکنيک هاي تحليل کيفي ريسک در ذيل ذکر شده است:

1. ماتريس احتمال و اثر
2. درخت تصميم گيري
3. تحليل سناريو
4. نظرات خبرگي
5. روش تحليل سلسله مراتبي
6. تحليل علل ريشه اي
7. روش HAZOP
8. مرور مستندات

در تحليل کمي ريسک تلاش مي شود تا مفاهيم کيفي بدست آمده در تحليل کيفي را به مقادير کمي تبديل نمود. از آنجا که تحليل کمي ريسک کار زمان بر و پيچيده اي است زمان صرف شده براي تحليل کمي ريسک بايد متناسب با اهميت اثر ريسک براي سازمان باشد. همچنين تصميم گيري در خصوص انجام تحليل کمي ريسک ها بر اساس ميزان دسترسي به داده ها و اطلاعات درست و دقيق انجام مي شود.

تعدادي از ابزارها و تکنيک هاي تحليل کمي ريسک در ذيل ذکر شده است:

1. درخت تصميم گيري
2. نظرات خبرگي
3. روش تحليل سلسله مراتبي
4. EMV
5. تحليل علل ريشه اي
6. روش HAZOP
7. روش Bow tie
8. روش FTA
9. روش FMEA
10. شبيه سازي مونت کارلو
11. تحليل حساسيت
12. مرور مستندات

همانطوري که ذکر شده است، ابزار و تکنيک هاي زيادي براي تحليل ريسک مطرح مي باشد که يکي از پرکاربردترين آن در سازمان ها روش ماتريس احتمال و اثر مي باشد و پيشنهاد مي شود که همه سازمان ها از اين روش استفاده نمايند. در ادامه گام هاي اصلي استفاده از اين ابزار تشريح مي شود:

گام اول برآورد احتمال وقوع:

در گام اول بايد مقياسي براي برآورد احتمال ساخت. هر چقدر تعداد طبقات بيشتر باشد با دقت بيشتر مي توان تحليل ريسک را انجام داد. معمولا مقياس ها 3, 5, 7 يا 10 طبقه هستند، براي مثال در جدول زير احتمال وقوع ريسک در مقياس 5 طبقه ای، مشخص شده است. اگر احتمال وقوع ريسک 35 درصد بوده باشد،مطابق جدول احتمال وقوع آن کم خواهد بود. حدود تعريف شده در جدول زير فقط براي مثال آورده شده است و هر سازمان بايد مطابق با وضعيت خود حدود و تعداد طبقات را مشخص نمايد.

گام دوم تعیین اثر ریسک:

مشابه گام اول بايد براي برآورد اثر ريسک مقياسي تدوين شود. براي مثال در جدول زير مجددا اثرات ريسک در 5 طبقه تقسيم بندي شده است. مقياس تعريف شده مي تواند مانند مثال زير براي هر هدف تعريف شود و يا مي توان براي ساده سازي عمليات به شکل کلي براي سازمان به شکل يکپارچه در نظر گرفت.

گام سوم تعیین شدت اثر و امتیاز ریسک:

امتياز ريسک برابر است با حاصل ضرب عدد متناظر در جدول احتمال و عدد متناظر در جدول اثر مي باشد. با توجه به امتياز به دست آمده، ريسک در يکي از طبقات شدت اثر ريسک قرار مي گيرد. براي مثال در جدول زير شدت اثر ريسک هاي پروژه در 4 سطح مشخص مي شود. اين سطوح شدت اثر با توجه به شرايط سازمان و رويکرد سازمان در مواجهه با ريسک تعيين مي شود.

جدول شدت و امتیاز ریسک

برنامه ریزی پاسخ به ریسک

هدف اصلي فرآيند برنامه ريزي پاسخ، تعريف اقداماتي براي انتقال شدت اثر ريسک ها به سطحي قابل تحمل براي سازمان مي باشد. به اين منظور مالک ريسک براي هر يک از ريسک هاي شناسايي شده و اقداماتي براي کنترل ريسک تعريف مي شود. مسئول اجراي پاسخ تعيين شده و فرد مسئول موظف خواهد بود تا برنامه را اجرا نمايد. فرآيند تدوين برنامه پاسخ به ريسک به صورت ذيل مي باشد:

1. شناسایی علل ریشه ای ریسک: اولين گام در برنامه ريزي پاسخ به ريسک شناسايي علل ريشه اي بوجود آورنده ريسک مي باشد. به اين منظور بايستي مالک ريسک تمامي عوامل تأثيرگذار بر روي احتمال و اثر ريسک را شناسايي نمايد.
2. لحاظ نمودن شاخص های کنترلی موجود: پس از شناسايي علل ريشه اي ريسک، مالک ريسک بايستي کنترل ها و اقدامات جاري و يا انجام شده در سازمان در خصوص هر ريسک را شناسايي نموده، اثربخشي آن ها را بررسي نموده و سپس نتايج را در تعيين استراتژي مناسب پاسخ به ريسک مد نظر قرار دهد.
3. تعیین استراتژی پاسخ به ریسک: مالک ريسک در ابتدا بايستي استراتژي کلي پاسخ به ريسک را تعيين نموده تا بر اين اساس برنامه پاسخ و اقدامات مورد نياز را مشخص کند. استراتژي هاي پاسخ به ريسک هاي منفي )تهديدها( عبارتند از اجتناب، انتقال، کاهش يا پذيرش و استراتژي هاي پاسخ به ريسک هاي مثبت )فرصت ها( عبارتند از بهره برداري، تسهيم، تقويت يا پذيرش.
4. تدوین برنامه پاسخ: مالک ريسک با توجه به استراتژي پاسخ به ريسک، برنامه پاسخ به ريسک را تدوين مي نمايد. به اين منظور بايستي اقدامات مورد نياز، منابع مورد نياز، کنترل ها جهت پايش اجراي برنامه و نيز هزينه پاسخ به ريسک تعيين شود.
5. توافق بر روی برنامه پاسخ: مالک ريسک بايستي از توافق مديران مربوطه بر روي برنامه پاسخ تدوين شده کسب اطمينان نمايد.
6. اجرای برنامه پاسخ: مالک ريسک مسئوليت اجراي بموقع برنامه پاسخ را برعهده داشته و بر انجام بموقع اقدامات پاسخ به ريسک در ساير واحدها نظارت دارد.

براي پاسخگويي به هر ريسک بايستي راهبرد يا ترکيبي از راهبردها انتخاب شوند. معمولاً در ارتباط با تهديدها يا ريسک هايي که ممکن است در صورت وقوع، تأثيرات منفي بر اهداف سازمان داشته باشند، چهار راهبرد در پيش گرفته مي شود. اين راهبردها شامل اجتناب، انتقال، کاهش يا پذيرش مي باشند:

• اجتناب: اجتناب از ريسک عبارت است از حذف تهديد ايجادشده توسط يک ريسک نامطلوب، به منظور حفظ اهدافي از سازمان که در خطر مي باشد.
• انتقال: انتقال ريسک مستلزم انتقال تأثير منفي يک ريسک همراه با مالکيت پاسخ آن به شخص ثالث مي باشد. انتقال ريسک، منجر به حذف ريسک نمي شود بلکه مسؤوليت مديريت آن را به شخص ديگري واگذار مي کند.
• کاهش: کاهش ريسک مستلزم کاهش احتمال و يا اثر يک ريسکِ تا آستانه اي قابل پذيرش مي باشد.
• پذیرش: اين راهبرد بيانگر آن است که سازمان تصميم گرفته فعاليت هاي خود را در ارتباط با يک ريسک تغيير ندهند يا شناسايي راهبرد پاسخ مناسب ديگر امکان پذير نباشد.

انواع استراتژی های پاسخ به ريسکهای منفی (تهديدها)

در ارتباط با ريسک هاي داراي تأثيرات مثبت بر اهداف سازمان چهار راهبرد پاسخ پيشنهاد مي گردد. اين راهبردها شامل بهره برداري، تسهيم، تقويت يا پذيرش، به شرح زير مي باشند:

• بهره برداری: اين راهبرد از طريق کمک به رخداد واقعي اين فرصت درصدد حذف عدم قطعيت مربوط به يک ريسک مثبت (فرصت) مي باشد.
• تسهیم: تسهيم يک ريسک مثبت متضمن واگذاري مالکيت به شخص ثالثي است که توانمندترين شخص براي کسب فرصت در راستاي اهداف سازمان محسوب مي شود.
• تقویت: اين راهبرد ميزان يک فرصت را از طريق افزايش احتمال و يا تأثيرات مثبت و از طريق شناسايي و بيشينه نمودن محرک هاي کليدي اين ريسک هاي داراي تأثير مثبت بهبود مي بخشد.
• پذیرش: اين راهبرد نمايانگر اين است که سازمان تصميم گرفته فعاليت هاي خود را در ارتباط با مواجهه با يک ريسک تغيير ندهد يا اينکه قادر به شناسايي هيچ راهبرد پاسخ مناسب ديگري نمي باشد.

انواع استراتژي هاي پاسخ به ريسک هاي مثبت (فرصت ها)

رویکرد ریسک: رويکرد ريسک به منظور ايجاد ساز و کار مناسب جهت برنامه ريزي پاسخ به ريسک بايستي تعيين شود. رويکرد ريسک شامل اشتهاي ريسک، حد آستانه ريسک و تحمل ريسک مي باشد که در ادامه تشريح شده است.

1. اشتهای ریسک: منظور از اشتهاي ريسک، ميزان ريسک هايي است که سازمان مي تواند آنها را بپذيرد. هر چه اين محدوده ريسک هاي بيشتري را شامل شود، اشتهاي ريسک بيشتر است. فرآيند پاسخ دهي به ريسک وابسته به محدوده اشتهاي ريسک سازمان است. در واقع پاسخ دهي به ريسک ها تا زماني ادامه پيدا مي کند که ريسک وارد محدوده اشتهاي ريسک شده و از نظر سازمان به ريسکي قابل قبول تبديل شده باشد.
2. حد آستانه ریسک: حدي از ريسک که بالاتر از آن سطح بايد اقدامي صورت پذيرد تا به صورت فعال با ريسک مواجه شود و پايين تر از اين سطح، ريسک در محدوده اشتهاي ريسک قرار گرفته و پذيرفته مي شود. شکل ذيل نشان مي دهد که ريسک هاي سازمان پس از قرارگيري در ماتريس احتمال اثر، توسط حد آستانه ريسک به دو دسته ريسک هايي که در حيطه اشتهاي ريسک قرار گرفته اند (سبز رنگ) و ريسک هايي که نيازمند مديريت و کنترل بيشتر (زرد رنگ) هستند، تقسيم شده اند. نقاط روي حد آستانه، ميزان ريسک (حاصلضرب احتمال در اثر) يکساني دارند.
3. تحمل ریسک: براي اهداف، سطوح مختلفي از پذيرش تعريف مي شود. هنگام اندازه گيري تحقق اهداف، بسته به اينکه ميزان انحراف نسبت به يک هدف چقدر باشد نتيجه ممکن است ما را به يکي از اين سطوح برساند. اگر ميزان انحراف آنقدر ناچيز باشد که در هر حال ما را به هدف نائل کند، در اينصورت اين سطح از انحراف قابل قبول است. به اين سطح قابل پذيرش، تحمل ريسک گفته مي شود. به عنوان مثال هدف هزينه اي پروژه A صد ميليون تومان مي باشد و تغييرات در هزينه تا ميزان 10 درصد بيشتر و کمتر از اين مقدار (محدوده 90 تا 110 ميليون تومان) قابل قبول است.

پایش و کنترل ریسک

پايش و کنترل ريسک به منظور بررسي وضعيت ريسک ها و اجراي برنامه پاسخ انجام مي شود. هر يک از ريسک ها تا زماني که اتفاق بيافتند و يا تا سطح مورد انتظار کاهش يابد، بايستي پايش و کنترل شوند. مالک ريسک اقدامات کنترلي را بررسي نموده و در صورت لزوم اقدامات مورد نياز را جهت بهبود فرآيند پايش و کنترل ريسک، انجام مي دهد. هدف از اين فرآيند موارد زير است:

• حصول اطمينان از اثربخشي و کارايي سيستم مديريت ريسک
• حصول اطمينان از اثربخشي و کارايي پاسخ به ريسک
• شناسايي تغييرات موجود در سازمان و محيط بيروني و ايجاد تغييرات لازم در سيستم مديريت ريسک
• ارزيابي و تحليل مجدد ريسک ها در دوره هاي زماني
• بررسي ذخيره اقتضايي ريسک و تحليل آن

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت ریسک و ایمنی شغلی PPT

⇐ مدیریت ریسک و بکارگیری تکنیک FMEA

⇐ استراتژی مدیریت ریسک PPT

⇐ مدیریت ریسک دکتر بیگلری

اصطلاحات کلیدی در ریسک

اصطلاحات کلیدی در ریسک

ریسک برای خیلی از افراد یا حوزه ها یا فعالیت ها نظیر اقتصاد، کسب و کار، ورزش، صنایع و … واژه ای آشنا می باشد. ولی همیشه مفهوم آن به این سادگی درک نمی شود.

لذا درک آن یکی از چالش های بسیار مهم در بحث مدیریت ریسک می باشد. مخاطره تنها شدت و نتیجه پایانی را نشان می دهد ولی ریسک مفهوم شدت پیامد و احتمال رخ دادن آن را در هم می آمیزد.

تعاریف بسیار مختلفی از سوی افراد و سازمان ها برای ریسک بیان شده است. مثلا:

• ریسک عبارت است از احتمالی که مخاطره باعث صدمه و خسارت شود ضرب در شدت آن صدمه یا خسارت.
• احتمال بالفعل شدن یک مخاطره
• حاصلضرب احتمال یک واقعه در پیامد آن و …

اصطلاحات زیر در این درس برای شما بیان می شود:

• تجزیه و تحلیل ریسک
• ارزیابی ریسک
• حذف ریسک
• اصلاح ریسک
• تحمل ریسک
• انتقال ریسک
• مدیریت ریسک
• ریسک فردی
• ریسک اجتماعی
• ریسک مزمن
• ریسک حاد
• ریسک اموال
• ریسک اختیاری
• ریسک غیر اختیاری
• ریسک زیست محیطی

تجزیه و تحلیل ریسک Risk Analysis Analysis: تجزیه و تحلیل ریسک برآورد کمی از ریسک است که بر اساسارزیابی مهندسی و تکنیک های ریاضی با برآورد احتمال و پیامد حادثه و ترکیب آنها صورت می گیرد. به عبارت دیگر کاربرد نظام مند اطلاعات موجود برای تعیین تکرار و شدت پیامد وقایع خاص می
باشد.

ارزیابی ریسک Risk Assessment: ارزیابی ریسک مرحله ای از فرآیند مدیریت ریسک است که معیارهای قضاوت برای رسیدن به سطح ریسک مشخص می گردد. فرآیندی است که نتایج تجزیه و تحلیل ریسک (یعنی ریسک های برآورد شده) را با رتبه بندی و یا مقایسه آنها با مقادیر هدف برای تصمیم گیری بکار می برد.

ارزیابی ریسک نشان می دهد که: ریسک های شناسائی شده قابل قبول هستند یا نه

حذف ریسک Risk Elimination: معمولا گزینه اول پیشنهادی حذف ریسک می باشد. تا آسیبی ایجاد نگردد. متاسفانه، حذف ریسک همیشه انکان پذیر نیست. به بیان دیگر همه ریسک ها را نمی توان حذف کرد.

اصلاح ریسک Risk Modification: برخی خطرات با کاهش ریسک ذاتی قابل اصلاح هستند. برای نمونه، می توان به ایزوله کردن کمپرسوری که سر و صدای زیاد ایجاد می کند اشاره کرد. روش دیگر در اصلاح ریسک به کار بردن اقدامات کنترلی با استفاده از مقررات، آئین نامه ها، روش های اجرائی و قوانین امکان پذیر است.

آموزش، تعلیم و نظارت همه جانبه از روش های ارزشمند اصلاح ریسک هستند.

تحمل ریسک RiskTolerance: مدیران بایستی نسبت به قابل تحمل شدن ریسک، تصمیم بگیرند. گاهی اوقات ما ریسک را اصلاح می کنیم به طوری که به کمتر از حد قابل تحمل می رسد و گاهی اوقات به سادگی نمی توانیم ریسک را در حد قابل تحمل، اصلاح کنیم.

انتقال ریسک: حتی با بکارگیری بهترین اقدامات جهت اصلاح ریسک در سازمان، در می یابیم که هنوز با ریسک مالی قابل توجهی مواجه هستیم. بیمه یک روش انتقال برخی ریسک هاست. روش دیگر انتقال ریسک استفاده از قراردادهای پیمانکاری، استفاده از کارگران فصلی و روزمزد است. بعنوان مثال می توان به اتومبیل های کرایه ای اشاره کرد.

مدیریت ریسک Risk Management: برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل فعالیت ها و دارائی های سازمان به نحوی که اثرات سوء بر عملکرد و اقتصاد آن در اثر حوادث به حداقل برسد. هر گونه اقدام در راستای کاهش ریسک مدیریت ریسک گفته می شود. ریسک ها را نمی توان به طور کامل حذف کرد اما می توان آنها را به حد قابل قبول یا حد قابل تحمل کاه داد.

پس هدف مدیریت ریسک ایجاد یک چهارچوب نظام مند و مستمر به منظور شناسائی، ارزیابی، حذف، کنترل، پیشگیری، کاهشو ابلاغ ریسک است. در فرآیند مدیریت ریسک تصمیمات بر اساس مقایسه نتایج حاصل از ارزیابی ریسک با معیار هدف و عئاملی نظیر قضاوت فنی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی اتخاذ می شود.

ریسک فردی Individual Risk: ریسک فردی که در معرض فعالیت خطرناکی باشد. برای نمونه ریسک سالیانه مرگ ناشی از سیگار برای فرد سیگاری مرگ یک نفر از 330 نفر در سال است یا 3 ضربدر 0/001 مرگ/سال/فرد است.

ریسک اجتماعی Societal Risk: ریسک تحمیلی به گروه اجتماعی که در معرض فعالیت خطرناک باشند. ریسک اجتماعی مجموع ریسک فردی برای افراد در مجاورت ریسک است.

ریسک مزمن Chronic Risk: نوع ریسک زیست محیطی ناشی از انتشار مواد به داخل آب، خاک و هوا است. اثرات دراز مدت مزمن نظیر شرایط سرطان زائی

ریسک حاد Acute Risk: نوعا، اثر کوتاه مدت یا سریع مواحهه با آتش، انفجار یا مواد شیمیائی با مسمومیت بالا. حاد برابر است با اثرات کوتاه مدت نظیر سوختگی یا مرگ.

ریسک اموال Property Risk: آسیب به اموال بطور معمول به دو دسته تقسیم می شوند:

1. ریسک در محل به تجهیزات
2. ریسک خارج از محل به محیط اطراف

ریسک اختیاری Voluntary Risk: ریسکی که خود فرد آن را برای مواجهه انتخاب می کند، نظیر صخره نوردی، اسکی، مسایقه موتور سواری، چتربازی، آتشنشانان و پلیس

ریسک غیر اختیاری Involuntary Risk: ریسکی که یا فرد یا جامعه بدون کنترل از سوی خود یا بدون دانش یا توافق آنها در معرض آن هستند. نظیر اثرات انفجار یا انتشار مواد از یک کارخانه مواد شیمیایی برای همسایگان.

یست محیطی Environmental Risk: ریسک که به محیط زیست بر می گردد و استفاده از آن برای انسان و محیط زیست خطرناک است.

حتما بخوانید:

⇐ واژه نامه شناسایی آتش و اعلام خطر

⇐ واژه نامه بهداشت حرفه ای

⇐ واژه شناسی مهندسی صنایع

⇐ اصطلاحات ویژه در مورد آتش نشانی، عملیات نجات و حمل مواد خطرناک

منبع: https://hsedatacenter.ir

راهنمای ماتریس ارزیابی ریسک بهداشت ایمنی و محیط زیست

راهنمای ماتریس ارزیابی ریسک بهداشت ایمنی و محیط زیست

 فرمت: pdf   تعداد صفحات: 12

1- مقدمه:

ماتریس ارزیابی ریسک های hse شرکت / واحد را قادر می سازد پس از شناسایی کلیه مخاطرات, آنها را براساس ریسک هر یک مطابق با طبقه بندی انجام شده (بهداشت, ایمنی, محیط زیست و اعتبار و سرمایه) به طور کیفی ارزیابی نماید.

2- هدف:

1. درک مناسب ریسک های HSE موجود در محیط کار ( این امر به هدایت صحیح منابع در جهت بهبود کمک می کند).
2. استفاده از ابزاری مناسب ( ماتریس ارزیابی ریسک (RAM)) جهت طبقه بندی و ارزیابی ریسک هاست.

این مجموعه به شما کمک خواهد نمود تا به طور صحیح از ماتریس ارزیابی ریسک استفاده کرده و به طور مناسب در جهت ارائه تمهیدات کنترلی و بهبود برنامه ها اطلاع رسانی و طرح ریزی نماید.

3- دامنه: کلیه واحدهای صنعت نفت

4- مراجع

1- ALARP : Section 4.2 of EP 95-0316 “Implementing & Documenting an HSE Management system & HSE Cases

2- Introductory PowerPoint presentation : http://sww.siep.shell.com/hse/handm/ram.htm

5- وظایف و مسئولیتها:

1-5- روسای HSE: وظیفه مدیریت، هماهنگی و حمایت فعالیت ارزیابی ریسکهای بهداشت، ایمنی و محیط زیست را بر عهده دارند.

2-5- کارشناسان بهداشت، ایمنی و محیط زیست: وظیفه اصلی اجراء بر عهده ایشان بوده و باید جهت اجراء ارزیابی ریسک بهداشت ، ایمنی و محیط زیست برنامه ای تدوین نمایند. – بر انجام ارزیابی ریسک بهداشت ، ایمنی و محیط زیست توسط پیمانکاران نظارت داشته باشند

5- سرپرستان: اعضاء اصلی تیم ارزیابی ریسک بوده و تشریح فعالیتها ، فرآیندهای موجود با تغیر یافته و فعالیت های مقطعی را انجام می دهند سرپرستان پیمانکاری نیز وظایف مذکور را بر عهده دارند).

6- پیمانکاران

واحدهای HSE کارفرما باید اطمینان حاصل نمایند که پیمانکاران نیز طبق یک روش مدون ارزیابی ریسک بهداشت، ایمنی و محیط زیست را انجام داده به طوری که حداقل الزامات این راهنما را برآورد نمایند.

7- روش اجرا:

7-1- تقسیم بندی واحدهایی که مورد ارزیابی قرار میگیرند. واحدها براساس نوع فعالیت تقسیم بندی می شوند.
7-2- تشکیل کمیته تخصصی ارزیابی ریسک تعداد افراد این کمبه و تخصص آنها به نوع فعالیتهایی که باید ارزیابی شوند بستگی دارد . پیشنهاد می گردد که افراد زیر از اعضاء کمیته باشند

• رئيس HSE
• کارشناس بهداشت صنعتی
• کارشناس ایمنی: کارشناس محیط زیست
• سرپرست واحدی که قرار است مورد ارزیابی قرار گیرد یا یکی از کارکنان با تجربه و علافند آن واحد
• یک نفر از واحد مهندسی
• سایر متخصصان در صورت نیاز

ریاست کمیته ارزیابی را رئیس HSE با نماینده او بر عهده دارد

8- توصيف ماتریس ارزیابی ریسک:

ریسکها در ماتریس ارزیابی ریسک به گروه های بهداشت، ایمنی و محیط زیست و سرمایه طبقه بندی و به صورت کیفی ارزیابی می شوند. محورهای ماتریس شامل احتمال وقوع حادثه و پیامد آن می باشد. جهت ارزیابی ریسک ابتدا باید پیامدهای بالقوه یک حادثه مشخص و سپس احتمال وقوع این پیامدها تعیین شود.

8-1 پیامدها: در ماتریس ارزیابی ریسک جهت تعین پیامدها از معیار صفر تا پنج استفاده می شود که افزایش عدد نشان دهنده افزایش شدت پیامد است. این پیامدها آن دسته از پیامدها هستند که از یک خطر می توانند ناشی شوند (جدول 1 الی 4)

8-2 احتمال

بعد از تعین پیامدها، احتمال، براساس مدارك و تجربیات گذشته چنین پیامدهایی که در صنعت، شرکت با واحدهای مشابهی رخ داده محاسبه می شود. توجه داشته باشید که احتمال وقوع پیامد با احتمال رها شدن خطر اشتباه گرفته نشود.

توجه: محاسبه احتمال و پیامدها از اصول دقیق علمی پیروی نمی کند. پیامد براساس این فرض که چه اتفاقی ممکن است بیافتد؟ محاسبه می شوند و محاسبه احتمال بر پایه اطلاعات تاریخی وقایع مشابه تحت شرایط مشابه قرار دارد. البته معلوم است که شرایط در واقعه هرگز دقیقا مشابه نیستند.

نحوه کاربرد ماتریس ارزیابی ریسک

مرحله 1: شناسایی

هرآنچه که ممکن است در محیط کار منجر به اشتباه شود را شناسایی کنید. به شدیدترین با بالاترین تأثير فکر کنید ولی همواره سناریوهای شدنی و باور کردنی را مدنظر قرار دهید مثلا «نفت ریزی از تانکر حمل کننده نفت. هریک از سناریوها را داخل یک محدوده ( مثلا شش ضلعی) بنویسید. چارت سازمانی و شرح وظایف جهت شناسایی مشاغل مختلف و وظایف محوله ابزار مناسبی است. فعالتیهایی که توسط پیمانکاران انجام می شود نیز باید مد نظر قرار داد. برای مشاغل مختلف، لیستی از تمام عوامل زیان آوری که فرد با آنها در مواجهه است را تهیه نمایید. تمام عملیات های عادی و غیر عادی و شرایط اضطراری را مدنظر قرار دهد

مرحله 2: جمع آوری اطلاعات

یک بررسی مقدماتی جهت ایجاد تصویری از انواع عوامل زیان آور موجود در واحد مفید می باشد. همچنین در این بررسی می توان مشاغلی که دارای عوامل زیان آور مشابهی هستند را مشخص نمود

مرحله 3: سازماندهی

تمامی سناریوهای بررسی شده را طبقه بندی نماید. موارد مشابه با سناریوهای مرتبط در یک گروه قرار می گیرند. با توجه به عوامل، شرایط و وضعیت شرکت بدترین حالت را انتخاب کنید

ادامه مطلب را با دانلود فایل زیر مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ شناسایی خطرات و ساختار ابزارهای آنالیز خطرات

⇐ دانلود دوره شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک