پاورپوینت کارگاه یک روزه ارگونومی

پاورپوینت کارگاه یک روزه ارگونومی

فرمت: PPT   تعداد صفحات: 57

هدف کلی: کاربرد اصول و دانش ارگونومی (مهندسی عوامل انسانی) در حفظ و ارتقاء سطح سلامتی کارگران در پیشگیری آسیب های اسکلتی – عضلانی

وضعیت اختلالات اسکلتی – عضلانی در جهان

• بر اساس طبقه بندی NIOSH اختلالات اسکلتی عضلانی در میان مشکلات بهداشتی و عوارض ناشی از کار دارای رتبه دوم می باشد.
• بر اساس گزارش اداره آمار کار در سال 1994 نزدیک به دو سوم بیماریهای ناشی از کار، اختلالات مربوط به تروماهای تکراری بوده است، لازم به ذکر است که این آمار در بر گیرنده اختلالات کمر نمی شود.
• بر اساس آمار ملی فنلاند در سال 1994، 31 درصد کل بیماریهای ناشی از کار را بیماری های اسکلتی – عضلانی تشکیل می دهند.
• بر اساس گزارش اداره آمار کار آمریکا در سال 1996، 46 درصد از بیماری های ناشی از کار به دستگاه اسکلتی – عضلانی مربوط بوده است.
• پژوهش ها نشان داده است که پس از بیماریهای قلبی – عروقی، کمردردها عمده ترین عامل ناتوانی در افراد 45 سال به بالاست.
• NIOSH بیان می دارد که آسیب های ستون فقرات 20 درصد از همه آسیب ها و بیماری های محیط کار را تشکیل می دهد که هزینه ای در حدود 20 تا 50 میلیارد دلار را به خود اختصاص می دهد.
• بنا بر گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال 2002، کمردردها 37% از عوامل خطرزای شغلی را تشکیل می دهند که جایگاه اول را بین بیماریها و مخاطرات ناشی از کار دارا می باشند. سازمان جهانی بهداشت دهه اول هزاره سوم را به نام دهه مبارزه با عوارض اسکلتی – عضلانی (به عنوان اپیدمی خاموش) نام گذاری کرد.
• بر پایه مطالعات ملی بار بیماریها و عوامل خطرزا در ایران در سال 2004 که توسط اداره برنامه های سلامت مرکز توسعه شبکه صورت گرفت اختلالات اسکلتی – عضلانی پس از بیماری های قلبی عروقی در رتبه دوم بیماری های ناشی از کار شناخته شده است.

نقش فاکتورهای انسانی و ارگونومی

تعریف ارگونومی = (علم راحتی)

واژه ارگونومی تلفیقی از دو واژه یونانی ارگو (به معنی کار) و نوموس (به معنی قانون) است.

ارگونومی دانشی است که به رابطه میان انسان، ماشین ومحیط پیرامون او می پردازد و طراحی وسایل و دستگاه های مورد استفاده را به گونه ای پیشنهاد می کند که راحتی، دسترسی، ایمنی و بازدهی را بالا برده و دشواری، خطر، خستگی و هزینه ها را کاهش می دهد.

ارگونومی دانش مطالعه ویژگی ها و خصوصیات انسان به منظور طراحی مناسب محیط کار و زندگی می باشد.

ارگونومی در دو زمینه عمده بکار گرفته می شود:

1. تناسب فرد با شغل (انتخاب افراد از نظر توانایی آنها برای انجام وظایف)
2. تناسب شغل با فرد (تجهیزات، وظایف و تشکیلات طوری طراحی شوند که با قابلیت ها و محدودیت های افراد متناسب باشد).

هدف ارگونومی:

• تقلیل فشارهای کار، خستگی و فرسودگی که در اثر کارکردن ایجاد می شود.
• تطبیق و تغییر دستگاه ها با وضع صحیح بدن
• حمایت و حفاظت از کارگر نه ازدیاد محصول و بازدهی

در ارگونومی برای بهتر کار کردن سعی می شود که کارهای خسته کننده اصلاح شوند و ابزار کار بهبود یابند تا درنتیجه کارگر راحت وآسوده کار کند. مثلا در کار با ماشین تحریر، کلیدها ودر کار با اتومبیل عقربه ها، فرمان، دنده، کلیدها و پدال ها همگی باید به گونه ای جاسازی و طراحی شده باشند که به سرعت و راحت در دسترس باشند و سلامت و رفاه و رضایت انسان را حین کار فراهم آورند.

در کارهای اداری، بد بودن میز یا صندلی یا ابزار کاری دیگر، عوارض مختلفی همچون دیسک، آرتروز، فشار خون و غیره بدنبال دارد. در محیط های کاری بهترین کار برای تامین رضایت خاطر و رفاه کارکنان، تعبیه میزها و صندلی های قابل تنظیم است که می توان به اندازه دلخواه ارتفاع آنها را تغییر داد.

چهار حیطه علمی ارگونومی

ارگونومی و کاربرد آن در مدیریت

الف) مهندسی انسانی: این بعد، طراحی روش های کار با هدف کاهش حوادث ناشی از خطاهای انسانی را شامل می شود مثلا داشتن روشنائی مناسب، کاهش صدا در محیط کار، حمل ونقل مواد در ارتفاعات.

ب) فیزیولوژی کار: در مورد توانایی بدن برای انجام کار فیزیکی بحث می کند. در این بعد مفاهیم خستگی، بررسی کارهای استاتیک و دینامیک و رژیم های کار – استراحت از دیدگاه فیزیولوژی کار مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.

اگر فعالیت در حدود توانایی شخص بوده و کار در شرایط مناسب انجام شود خستگی عادی بوده و با خواب و استراحت رفع می شود اما همین خستگی ساده ممکن است در اثر مداومت در کارهای مختلف و یا انجام کار تحت شرایط نامناسب بطور تدریجی در شخص ایجاد مشکل نموده و پس از مدتی عوارض آن بصورت کوفتگی، ضعف، تب، اختلالات جسمی و روانی نمودار شود که اگر چاره نشود و فعالیت ادامه یابد بصورت خستگی های مزمن و عصبی درآمده و تمام اعمال بدنی و فکری شخص را دچار اختلال می سازد.

در این روش با استفاده از اندازه گیری ضربان قلب و نیز سنجش مقدار اکسیژن مصرف شده می توان نوع کار و فعالیت را مشخص نمود.

ج) بیومکانیک: در مورد ساختمان مکانیکی و رفتار تنشی بدن بحث می کند. در مباحث بیومکانیک شغلی ویژگی های مکانیکی اندام های بدن مورد بررسی قرار می گیرد. از دیدگاه بیومکانیک شغلی می توان حرکت اندام ها و اعمال نیرو را در بافت های مختلف بدن تجزیه و تحلیل کرد. در امور حمل بار با مطالعات بیومکانیکی می توان فشارهای وارده بر ستون مهره ها را مورد سنجش قرار داد. به کمک این معادلات می توان الگوها و ابعاد مناسب ایستگاه های کار را با هدف کاهش فشارهای مکانیکی خارجی بر بدن بدست آورد.

د) آنتروپومتری: افراد بزرگسال از نظر ابعاد بدنی بسیار متفاوت می باشند، بلند قد و کوتاه قد، سبک و تنومند. بنابراین در طراحی بایستی تجهیزات، ایستگاه های کار و اشیایی را که قرار است جابجا شوند طوری طراحی و کنترل کرد که متناسب با تمام ابعاد بدنی و توانایی های افراد باربر باشد.

تعریف آنتروپومتری: به سنجش ابعاد فیزیکی بدن و کاربرد داده های ابعادی در اصلاح شرایط فیزیکی ایستگاه های کار می پردازد و از آنجایی که یکی از دلایل فشارهای وارده بر اندام ها عدم تطابق ابعاد محل کار با ویژگی های ابعادی بدن کاربر می باشد از این رو داده های آنتروپومتریک را می توان بطور مؤثری در طراحی تجهیزات، ایستگاه های کار، ابزار آلات و محصولات بکار برد.

ادامه مطالب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• اختلالات اسکلتی – عضلانی مرتبط با کار
• علل شایع بیماری های اسکلتی – عضلانی
• پیشگیری از اختلالات اسکلتی – عضلانی
• وضعیت ها و حالات بدنی صحیح ستون فقرات
• علل آسیب ها و صدمات به کمر
• جابجایی و حمل بار به طریقه دستی
• پیشگیری از آسیب های کمر
• تمرین هائی برای کمک به کمرتان

حتما بخوانید:

⇐ جزوه دوره آموزشی ارگونومی

⇐ ارگونومی چیست و مفاهیم کلیدی آن