مدیریت استرس در پاسخ دهی به بحران

مدیریت استرس در پاسخ دهی به بحران

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 21

مقدمه

پیشگیری از استرس و مدیریت آن هم به کارگر و کارمند و هم به سازمان می پردازد. اتخاذ چشم انداز سازگارانهای است که هم به کارکنان کارمندان و هم به سازمان ها کمک می کند تا به جای واکنش ساده نشان دادن به بحران، هم عوامل استرس زا را پیش بینی کنند و هم پاسخ به بحران را طراحی کنند (مرکز خدمات سلامت روان CMHS، 2005).

کارکنان و مدیران پاسخ دهی به بحران که شامل پاسخدهین اولیه، کارکنان سلامت عمومی، کارکنان ساختمانی، کارکنان حمل و نقل، کارکنان خدمان رفاهی و داوطلبان منحصر به فرد اند چون به طور مکرر با رویدادهای استرس زای مکرر روبه رو هستند. این امر ایشان را در خطر بالاتر از حد بهنجار ابتلا به واکنش ناسازگار به استرس قرار می دهد (سازمان سلامت پان آمریکن PAHO، 2001).

راهنمای مدیریت استرس در حرفه های پاسخ دهی به بحران چارچوبی برای راهبردهای مدیریت استرس برای کارکنان و مدیران پاسخ دهی به بحران فراهم می کند. این راهبردها به اندازه کافی گسترده اند تا افراد و گروه ها آن مواردی را انتخاب کنند که به بهترین شکل با نیازها و شرایط ایشان متناسب است. آموزش درباره استرس و پیشگیری و کاهش آن از طریق برنامه ریزی ضرورت دارد.

مرور محتوی:

• فصل اول مرور ساده ای درباره چرخه استرس و واکنش های رایج استرس است
• فصل دوم به مدیران، راهبردهایی برای پیشگیری و کاهش استرس برای خود و کارکنانشان قبل یا در طول پس از بحران ارائه می کند.
• فصل سوم پیشنهادهایی برای ایجاد محیط کار مثبت و سالم پیشنهاد می کند که استرس احتمالی کارکنان را کاهش خواهد داد.
• فصل چهارم راهنمایی هایی برای مراقبت از خود به کارکنان و مدیران ارائه می کنند.
• فصل پنجم منابع و متونی برای مراجعه و مطالعه (به زبان انگلیسی) ارائه می کنند.

آشنایی با چرخه استرس

استرس افزایش میزان برانگیختگی با آمادگی فرد به علت بعضی محرکها با نیازها است. همچنان که استرس برانگیختگی را افزایش می دهد، سلامتی و عملکرد در واقع بهبود می یابد. استرس در مقادیر قابل مدیریت، می تواند توجه ما را دقیق تر کرده و بدنمان را برای مقابله با موقعیت های تهدید کننده آماده کنند و به حرکت وا بدارد. در نقطهای، برانگیختگی ناشی از استرس به بیشترین میزان اثر خود می رسد. همین که چنین شد همه چیزهایی که به واسطه برانگیختگی استرس حاصل شده بود از دست می رود و بدتر شدن سلامتی و عملکرد شروع می شود (ارتباطات الاكشارت، 2006).

عامل استرس زا چه تغییر جزئی در حالت بدنی باشد و چه حمله ای که زندگی را تهدید می کند، مغز مشخص می کند که چه زمانی تعادل درونی بدن مختل شده است؛ و اقداماتی را برای بازیابی تعادل شروع می کند. مغز تصمیم می گیرد که چه چیزی تهدید کننده است و چه چیزی نیست. وقتی با موقعیت های چالش برانگیز روبه رو می شویم مغز جستجوی سریعی را انجام می دهد: آیا قبلا اینجا بودیم؟ اگر بله، چه احساسی داشتیم؟ نتیجه چه بود؟ الان می توانیم با این شرایط مقابله کنیم؟ اگر در پاسخ به هر کدام از این سوال ها شک و شبه های وجود داشته باشد واکنش های استرس شدت می یابند. (مک ایوان و لستلی، 2002). آنچه در ادامه می آید فهرستی از واکنش های شایع به استرس را به کارکنان و مدیران ارائه می کند. بسیاری از افراد تاب آورند و ناراحتی های روانی متوسط یا گذرایی را تجربه می کنند که از آن حالت ها به خوبی بهبود پیدا می کنند. واکنش های استرس وقتی مشکل ساز می شوند که علائم طولانی مدت بشوند و در زندگی روزمره مانع ایجاد کنند

واکنش های شایع به استرس رفتاری

• افزایش یا کاهش میزان فعالیت
• مصرف یا سوء مصرف مواد (الكل، مواد مخدر و داروها)
• مشکل پیدا کردن در گفتگو با ارتباط
• تحریک پذیری، طغیان های خشم، جر و بحث مکرر
• ناتوانی از استراحت و آرمیدگی
• زوال عملکرد شغلی، غیبت از کار
• گریه کردن مکرر
• گوش به زنگی با نگرانی افراطی
• اجتناب از فعالیت ها یا محل هایی که خاطرات ناگوار را به یاد می آورد.
• به طور مکرر خود را در معرض اتفاقات ناگوار قرار دادن

جسمانی

• مشکلات گوارشی
• سردرد و دیگر دردهای بدنی
• مشکل پیدا کردن در شنوایی
• افزایش یا کاهش وزن
• تعریق یا لرزیدن
• لرزش یا گرفتگی عضلات
• به سادگی از جا پریدن و وحشت زده شدن
• خستگی یا آشفتگی در خواب به صورت مزمن
• اختلالات سیستم ایمنی

روانی هیجانی

• احساس قهرمان بودن، سرخوشی یا آسیب ناپذیری
• انکار
• اضطراب یا ترس و افسردگی
• احساس گناه
• بی علاقگی

در آغاز مغز هشداری به غدد فوق کلیوی می فرستند. این غدد با ترشح هورمون های عمده استرس (آدرنالین) برای واکنش های باستانی جنگ یا گریز پاسخ می دهند.

هدف از این واکنش های جنگ با گریز اطمینان حاصل کردن از ایمنی و بقای ما است. همچنان که آدرنالین ضربان قلب را افزایش می دهد و خون بیشتری به معضلات و اندام ها می فرستد این تپش سرعت پیدا می کند. در طول این پاسخ جنگ یا گریز، مغز مسکن هایی به نام اندورفین ها را آزاد می کنند. این مرحله که آدرنالین نقش رهبری را در آن دارد، پاسخ بلافاصله به استرس است (مک ایران و لزلی، 2002).

وقتی پاسخ به استرس برای طولانی مدت فعال باشد، می تواند به سیستم های قلبی عروقی، ایمنی و عصبی آسیب بزند. در افراد الگوهای متنوع پاسخ به استرس شکل می گیرد (استایل، 1984). این واکنش ها به سادگی نیاز به اقدامات اصلاحی برای محدودسازی اثرات آنها را نشان می دهد (میچل، بری، 1990؛ استایل، 1984).

واکنش های شدید به استرس

سطح بهینه استرس به عنوان نیروی خلاق و انگیزه دهنده عمل می کند که فرد را به سوی انجام شاهکارهای خارق العاده ای می برد. همچنان که قبلا بیان شد، بسیاری از افراد به خاطر میزان قابل مدیریت دچار مسائل شدیدی نمی شوند. از طرف دیگر، استرس مزمن یا ناشی از سانحه آسیب زا (تروماتیک)، بالقوه می تواند بسیار مخرب باشد و افراد را از سلامت روانی و جسمانی بی بهره بسازد (PAHO، 2001).

اگر استرس شدید باشد و مدیریت نشود، برخی از افراد ممکن است به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا بشوند. PTSD یک اختلال روانپزشکی است که امکان دارد پس از تجربه با مشاهده اتفاقات تهدید کننده زندگی رخ بدهد افرادی که مبتلا به PTSD می شوند اغلب از طریق کابوس ها یا خطور خاطره، آن تجربه را دوباره به یاد می آورند؛ در خوابیدن مشکل دارند و احساس گسستگی یا بیگانگی دارند. این نشانه ها ممکن است آنقدری شدید و بادوام باشند که به طور چشمگیری زندگی روزمره فرد را مخل کنند (مرکز ملی برای اختلال استرس پس از سانحه NCPTSD 2005).

PTSD با تغییرات مشخص زیستی و همینطور نشانه های روانی مشخص شده است. واقعیت بغرنج درباره PTSD این است که اغلب به همراه افسردگی، سوء مصرف مواد، مشکلات حافظه و شناخت و دیگر مشکلات جسمانی و روانی رخ می دهد. این اختلال همچنین با مختل شدن توانایی فرد برای عملکرد عادی در زندگی اجتماعی و خانوادگی شامل بی ثباتی شغلی، مشکلات ازدواج و طلاق، اختلاف خانوادگی و مشکلات فرزندپروری همراه می شود.

افزایش مصرف با سوء مصرف مواد یک دغدغه جدی است. با این که به نظر می رسد در مورد افزایش یافتن سوء مصرف مواد پس از یک فاجعه توافق عمومی بین پژوهشگران وجود ندارد اما شواهدی در دست است که مصرف مواد افزایش پیدا می کند. این قضیه را به خودی خود نمی توان اختلال سوء مصرف مواد در نظر گرفت اما به طور بالقوه می تواند مشکلات ایمنی و سلامت عمومی ایجاد کنند. این مساله خاص وقتی کارکنان پاسخ به بحران که مسئولیت ایمنی عمومی را به عنوان بخشی از وظایف کاری خود به عهده دارند را درگیر می کند به دغدخدای خاص تبدیل می شود (مرکز درمان سوء مصرف مواد، 2003).

با این که تاثیرات PTSD جدی و سر کار داشتن با آن سخت است اما با انواع درمان های روانی و دارویی می توان به مداوای آن پرداخت.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مقیاس سنجش توانایی مدیریت استرس

⇐ مدیریت و استرس های ناشی از كار از دیدگاه ارگونومی

⇐ مدیریت بر فرایند حوادث