عوامل زیان آور سایکولوژیک (روانی) در محیط کار

عوامل زیان آور سایکولوژیک (روانی) در محیط کار

موضوعاتی که در این بخش بررسی می شوند:

• اهمیت بهداشت روانی

• سایر عوامل در محیط کاری بر سلامت کارکنان

• استرس در کار

• راه های کنترل استرس

• شناخت مبانی بهداشت روانی

• آشنایی با اصول ایمنی در محیط کار

• آشنایی با نقش های سازمانی

• شناخت بهداشت روانی در سازمان

انسان موجودی با ابعاد مختلف از جمله بعد جسمی و روانی است . حیات جسمی او پیوسته شرایط روانی او را تحت تاثیر خود قرار داده و در عین حال از آن تاثیر می پذیرد . بنابراین زندگی جسمی و روانی انسان پیوندی همه جانبه و تنگاتنگ با هم دارند و بر روی یکدیگر تاثیر عمیقی می گذارند . یک عارضه جسمی مانند شکستگی استخوان دست یا پا تاثیری شگرف بر فعالیت های روانی انسان می گذارد . شخص را کم حوصله کرده ، سطح فعالیت وی را کاهش داده و بالاخره میزان رضایتمندی او را از زندگی کم می کند . همچنین یک عارضه مختصر روانی مانند یک افسردگی ساده نیز روی فعالیت های جسمانی فرد اثر می گذارد به عنوان مثال اشتها را کاهش داده و سطح فعالیت های جسمانی را کم می کند .

نیروهای کار هم همانند دیگر انسان ها واجد چنین ویژگی هایی هستند . به گونه ای که عوامل وابسته به کار و شرایط محیط کار بر وضعیت روانی آنها تاثیر می گذارد و سلامت جسمی و رانی آنها را تحت تاثیر قرار می دهد تا جایی که در بعضی آمارها آمده است حدود 20 در صد از کارگران دچار نوعی ناراحتی روانی اند و حدود 30 در صد از غیبت های ناشی از کار ریشه در وضعیت نامناسب روانی دارند.

دو عامل اساسی مشخص وراثت و محیط از لحاظ تأثیری که بر فرد می گذارند اهمیت دارند. محیط کاری از مهمترین محیط هایی است که فرد از بزرگسالی بخش اعظمی از وقت خود را در آنجا سپری می کند.

دنیای امروز استرس های مختلفی دارد:

• نزاع با یک همکار
• محروم شدن از پاداش
• دیر رسیدن به سر کار
• و فشار هیات مدیره
• یا رؤسای سازمان به مدیر
• و ….

تعریف بهداشت روانی در محیط کار :

• بهداشت روانی همان سلامت فکر و قدرت سازگاری فرد با محیط و اطرافیان است.
• ایجاد فرصت برای شکوفایی استعدادها، توانایی ها و کنار آمدن با خود و دیگران

تعریف سازمان جهانی بهداشت از سلامت روان:

• قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران
• تغییر و اصلاح محیط فردی و اجتماعی
• و حل تضادها و تمایلات شخصی به طور منطقی، عادلانه و مناسب.

بهداشت روانی در محیط کار یعنی :

• مقاومت در مقابل پیدایش پریشانی های روانی و اختلالات رفتاری در کارکنان سازمان
• سالم سازی فضای روانی کار به نحوی که هدف های چندگانه این موضوع تامین شود.

اهداف سلامت روانی:

1. هیچ یک از کارکنان سازمان به دلیل عوامل موجود در سازمان گرفتار اختلال روانی نشوند.
2. هر یک از کارکنان از اینکه در سازمان محل کار خود به فعالیت اشتغال دارند احساس رضایت کنند و علاقه مند به ادامه کار در آن سازمان باشند.
3. هر یک از کارکنان سازمان نسبت به خود، رؤسا، همکاران خود و به طور کلی نسبت به جهان اطراف خود و خصوصا نسبت به جایگاه خود در سازمان
   احساس مثبتی داشته باشند.
4. همه کارکنان سازمان قادر به ایجاد روابط مطلوب با محیط کار و عوامل موجود در آن باشند.

اصول بهداشت روانی در سازمان :

• ایجاد جو صمیمیت، همدلی، صداقت
• همکاری و احترام متقابل در میان کارکنان سازمان
• پرهیز از اعمال روشهای مبتنی بر زور و اجبار
• شناسایی استعدادهای بالقوه کارکنان و فراهم ساختن رشد و شکوفایی این استعداد در حد توان و امکانات سازمان
• پرهیز از قضاوت های کورکورانه در مورد کار و رفتار کارکنان سازمان
• شناسایی دلایل واقعی کم کاری، غیبت از کار، بی حوصلگی و بی علاقگی به کار، کم توجهی و بی دقتی کارکنان توسط مدیر
• آشنا ساختن کارکنان با واقعیت های محیط کار و حذف آن دسته از معیارها و عوامل سازمانی که از لحاظ اخلاقی، انسانی و فرهنگ سازمانی صحیح تلقی نمی شود.

نگرش مدیریت در سلامت روانی کارکنان:

مدیران باید تلاش کنند تا :

• محیط کار برای کارکنان اضطراب آور نباشد و کارمندان احساس امنیت شغلی کنند
• کارکنان با شادی و نشاط و شوق و انگیزه به دور از هر گونه خشم و درگیری بیهوده به وظایف خود عمل نمایند.
• عملکرد ضعیف آنها عامل نارضایتی شغلی قلمداد نشود.
• احساس امنیت شغلی در کارکنان ایجاد شود. تا کارکنان گرفتار اضطراب ناشی از بیکاری، تبعید، عزل از موقعیت مطلوب و محرومیت از سایر امتیازات و امکانات نگردند.
  • مدیر یک سازمان باید به تمام مسایل توجه داشته باشد و زمینه ای را از نظر روحی و روانی و ارضای انگیزه ها فراهم آورد که کارکنان، خود را شریک و سهیم در کارها و عواقب ناشی از آن بدانند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مخاطرات روانی ناشی از کار

⇐ اندازه گیری عوامل زیان آور روانی محیط کار

⇐ بیماری های ناشی از عوامل روانی

منابع:

• NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards
• Communicating chemical hazards to employees under the Laboratory Standard ( OSHA 29 CFR 1910.1450)
• Hazard Communication Standard ( OSHA 29 CFR 1910.1200)
• بهداشت روانی در محیط کار (با تاکید بر فشار روانی و فرسودگی شغلی) پروفسور ساعتچی
• رفتار سازمانی