شناسایی و آنالیز خطرات به روش آنالیز ایمنی شغلی در مشاغل غیرفرآیندی شرکت نفت

شناسایی و آنالیز خطرات به روش آنالیز ایمنی شغلی در مشاغل غیرفرآیندی شرکت نفت

فرمت: pdf   تعداد صفحات: 11

چکیده: با نظر به اینکه هر سال حوادث بیشماری در کشور اتفاق می افتد که این حوادث موجب مرگ و نقص عضو تعداد زیادی نیروی کار ماهر می شود، شناسایی خطرات شغلی یکی از مهمترین ارکان سیستم مدیریت ایمنی و بهداشتی محسوب می گردد. هدف از این مطالعه شناسایی مخاطرات شغلی مشاغل غیر فرآیندی شرکت نفت پاسارگاد به روش آنالیز ایمنی شغلی می باشد. این مطالعه از نوع توصیفی-مقطعی است، که به منظور شناسایی مخاطرات شغلی و تعیین سطح ریسک فعالیت ها در مشاغل غیر فرایندی شرکت نفت پاسارگاد آبادان با استفاده از روش JSA انجام شد. ۸ شغل به عنوان مشاغل غیر فرایندی در این شرکت شناسایی شدند که برای تعیین مشاغل پر مخاطره از روش حذفی استفاده گردید. نهایتا ۴ شغل بارگیری قیر کش، تولید قیر امولسیون، تعمیراتی (فیتر)، انباردار انتخاب شدند. در نتیجه این بررسی ۶۸ مرحله یا فعالیت در انجام این مشاغل به همراه ۱۰۰ خطر شناسایی شد و ۱۰۴ اقدام اصلاحی برای حذف یا محدودسازی این خطرها ارائه گردید. جمع بندی نتایج نشان داد که ۸٪ خطرات در محدوده بالا (شدید)، ۳۳٪ در محدوده جدی، و ۱۵٪ در محدوده متوسط و ۴۴٪ در پایین (جزیی) می باشند. با توجه به نتایج بدست آمده اکثر خطرهای شناسایی شده با پتانسیل خطر متوسط به پایین بودند که حاکی از انجام ایمن کار است. مهمترین اقدامات کنترلی پیشنهادی آموزش کارگران بوده، و در واقع مهمترین راه کنترل، بالا بردن سطح آگاهی کارگران و نظارت بر کار آنها است.

کلمات کلیدی: ایمنی، JSA خطر، شغل، شرکت نفت

مقدمه

با نظر به اینکه هر سال حوادث بی شماری در کشور اتفاق می افتد که این حوادث موجب مرگ و نقص عضو تعداد زیادی نیروی کار ماهر می شود، شناسایی خطرات شغلی یکی از مهمترین ارکان سیستم مدیریت ایمنی و بهداشتی محسوب می گردد(۱). از عوامل تاثیر گذار در مدیریت ایمنی و بهداشت تدوین و اجرای یک برنامه ارزیابی ریسک مناسب بوده که وضعیت سازمان را به منظور کسب اطمینان از موفقیت آمیز بودن برنامه های ایمنی و بهداشت آزمایش می کند (۲) آنالیز ریسک یکی از بهترین رویکرد های شناخته شده برای جلوگیری از عملکرد های نادرست و حوادث می باشد(۳).

آنالیز ایمنی شغلی یکی از روش های پیشگیری از حادثه و آنالیز خطر است که سابقه اجرای آن در کشورهای صنعتی به حدود سال های قبل از ۱۹۳۰ می رسد (۴). JSA عبارت است از تکنیکی که جهت بازنگری روش های کار و شفاف نمودن آنها و شناسایی خطراتی که ممکن است در چیدمان کارگاه و طراحی ابزارها، ایستگاه های کاری و فرایندها از نظر دور مانده باشند یا پس از شروع کار در اثر محصول پدید آمده باشند به کار می رود. JSA یک آموزش و ارزیابی از ابزارهای مورد استفاده در تخمین و برآورد میزان خطر برای ایمنی افراد، اموال، و تجهیزات می باشد (۵). در روش آنالیز ایمنی شغلی، شغل به مراحل پی در پی شکسته می شود، و در گام بعد خطرات هر مرحله شناسایی و عدد ریسک آنها به دست می آید و در نهایت راه حل های کنترلی ارائه می شود. این روش به نام های (JHA (Job Analysis Hazard و (THA (Task Hazard Analysis نیز معروف است. هدف اصلی از اجرای این تکنیک، یافتن روشی ایمن جهت انجام شغل و پیشگیری از حوادث است. از JSA می توان در تدوین یک برنامه مدیریت ایمنی و پیشگیری از حوادث به رهبرد، همچنین در انتخاب وسایل حفاظت فردی مورد نیاز می توان استفاده کرد.

ارزیابی ریسک به روش JSA

برای اجرای تجزیه و تحلیل آنالیز ایمنی شغلی سازمان های معتبری مانند OSHA که در استاندارد OSHA3071 آمده است روش کار ارائه داده است، OSHA توصیه می کند که با انجام صحیح آنالیز ایمنی شغلی می توان از بسیاری از آسیب ها و بیماری ها جلوگیری کرد و آنالیز ایمنی شغلی را یکی از اجزای مهم مدیریت ایمنی و بهداشت معرفی می کند (۸).

در رابطه با کاربرد روش JSA مطالعات زیادی انجام گرفته است طوری که Ramsay و همکاران در سال ۲۰۰۶ روش آنالیز ایمنی شغلی را برای آنالیز شغل پرستاری در بیمارستان بکار گرفتند. آنها بیان کردند که پیشگیری از صدمات شغلی در پرستاران و متعاقباً بیماران، بطور مستقیمی به شناسایی و کنترل مخاطرات شغلی بستگی دارد(۹). در همان سال Levy و همکاران از روش آنالیز ایمنی شغلی جهت کاهش شدت و تعداد حوادث موجود در حفاری دریایی استفاده کردند (۱۰). همچنین Dan field در سال ۲۰۰۸ تحت نظر وزارت کشاورزی ایالات متحده خطرات مربوط به شغل داربست بندی را شناسایی، و راهکارهای کنترلی را بر اساس آیین نامه های موجود ارائه داد (۱۱).

Rozenfeld و همکاران در سال ۲۰۱۰ از روش JSA به منظور شناسایی رویدادهای خطرناک و احتمال وقوع هر یک از آنها را برای ۱۴ فعالیت در صنعت ساختمان سازی در کشور مجارستان استفاده کردند (۱۲). در ایران نیز جعفری و همکاران از این روش برای شناسایی خطرات شغلی در شرکت نفت آبادان استفاده کردند (۸) .ماده اولیه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ترکیبات هیدروکربوری است و طیف گسترده ای از عملیات در این صنایع به ویژه در پالایشگاه ها و پتروشیمی تحت شرایط فشار بالا و حرارت بالا برای موادی با خواص تبخیری و قابلیت اشتغالزایی انجام می گیرد، از این رو اشتعال، انفجار و انتشار مواد سمی، زنجیره عملیات در نفت و گاز و پتروشیمی را به طور مستمر تهدید می کند. سرمایه های کلانی که در این صنایع در معرض ریسک های بالا قرار دارند و خسارات سنگین ناشی از بروز حادثه، به لحاظ مالی و از دیدگاه ملاحظات زیست محیطی، توسعه مدیریت ریسک را در این صنایع ضروری می سازد.

عوامل لازم برای مدیریت ریسک در صنایع مزبور شامل دستورالعمل ها و نظارت مداوم بر اجرای صحیح آنها می باشد. بخش دیگری از مدیریت ریسک شامل پیشگیری می باشد که لازمه آن تبیین خطرات موجود در زنجيره عملیات است (۱۳). با توجه به بهره مندی کشور از منابع عظیم نفت و گاز، وابستگی اقتصادی کشورمان به درآمدهای نفتی، کشف و استخراج این منابع در سالهای اخیر رشد سریعی داشته است. در نتیجه بر شمار کارکنانی که در معرض انواع خطرها بر خواسته از محیط کار، تکنولوژی روز و … قرار دارند افزوده شده است بنابراین، ضرورت دارد که به مسائل مربوط به ایمنی این گروه از کارکنان، که با تلاش خستگی ناپذیر خود در راه خودکفایی کشور گام بر میدارند، هر چه بیشتر پرداخته شود تا در کنار بهره وری بالا، نیروی کار از ایمنی و سلامت بالایی برخوردار شوند(۱۴).

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ شناسایی و ارزیابی خطرات با استفاده از تکنیک آنالیز ایمنی شغلی (JSA) در یکی از صنایع لاستیک سازی

⇐ شبه حادثه و ارتباط آن با آنالیز ایمنی شغلی

⇐ ارزیابی ریسک به روش آنالیز ایمنی شغلی (JSA)