دستورالعمل اجرایی بهداشتی مراکز طبخ و توزیع مواد غذایی
دستورالعمل اجرایی بهداشتی مراکز طبخ و توزیع مواد غذایی
دستورالعمل اجرایی بهداشتی مراکز طبخ و توزیع مواد غذایی
اين دستورالعمل توسط كميته تخصصي بهداشت در منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس تصويب و ابلاغ شده و بر اساس اين دستورالعمل چك ليست هاي مربوطه تهيه شده است، با همكاري كارشناسان HSE منطقه ويژه از پيمانكاران طبخ غذا بازديد و ارزيابي صورت ميگيره و توسط چك ليست ها رتبه بندي ميشوند و ليست سياه و سفيد تهيه و به كل منطقه ابلاغ مي شوند. اين دستورالعمل با در نظر گرفتن ماده 13 بهداشت محيط تنطيم شد.
البته نياز به بازنگري داره كه با توافق اعضاء كميته انجام خواهد شد.انجام اين فرآيند خودش دستورالعمل اجرايي داره كه به شركت هاي اصلي منطقه ابلاغ شده، اميدوارم دوستان نظراتشون را در اين مورد به من بيان كنند.
مقدمه: با توجه به مشكلات موجود در خصوص وضعيت بهداشتي اماكن تهيه، توليد، طبخ و توزيع مواد غذايي و فراگير بودن اثرات چنين اماكني بر سلامتي افراد شاغل در منطقه ، جهت كنترل و نظارت مناسب و يكسان سازي رويه اجرايي در خصوص بهداشت اماكن موضوع اين دستورالعمل ، و همچنين با توجه به اولويت اين مهم در اهداف كميته تخصصي بهداشت منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس ، اعضاي اين كميته با حضور كارشناسان مركز بهداشت كنگان طي جلسات و نشستهاي متعدد دستور العمل موجود را به بحث و بررسي گذاشته و به تصويب نهايي رساندند .
در اين خصوص لازم به ذكر است كه مطالب و مفاد اين دستور العمل بر اساس استانداردها و دستور العملهاي وزارت بهداشت و با بهره گيري از تجارب برخي ارگانها و سازمانهاي داخلي و خارجي بوده است و سعي شده كه آخرين استانداردهاي موجود ملي و بين المللي با توجه به شرايط محلي منظور و اجرا گردد .اميد است با تلاش و پيگيري مسئولين و كارشناسان محترم سايتهاي منطقه ، در بهينه كردن وضعيت بهداشتي منطقه ويژه ، خصوصاً اماكن تهيه و توزيع مواد غذايي اهتمام جدي صورت پذيرد .
رويه اجرایی دستورالعمل
با استفاده از چك ليستها ، مراكز مرتبط مميزي گردد، در صورت منطبق نبودن شرايط با دستور العمل ، متناسب با ميزان نواقص مدت زماني (Dead Line) حداكثر تا يك ماه به مراكز مربوطه جهت رفع نواقص فرصت داده شود.
پس از مدت ذكر شده مجدداً بازديد بعمل آيد، در صورت عدم رفع نواقص با كارفرما جهت فسخ و يا عدم تمديد قرارداد مكاتبه شود و همزمان موضوع به مراكز بهداشت عسلويه جهت پيگيري قانوني منعكس گردد. در اين حالت شركتهاي كارفرما ملزم به پيروي از ابلاغيه ها مي باشد در غير اينصورت مطابق با الزامات HSE برخورد خواهد شد.
دستورالعمل :
الف- بهداشت فردي كاركنان كاركنان اماكن مرتبط با موضوع اين دستورالعمل موظف به اجراي موارد ذيل در ارتباط با بهداشت فردي مي باشند :
- كاركنان باید داراي كارت بهداشتي معتبر با تاريخ معتبر باشند.
- كارت بهداشتي بايد در معرض ديد مراجعين (بازرسان بهداشت و مسئولين ذيربط) قرار بگیرد.
- كليه متصديان و كاركنانی که در مراكز تهيه ، توليد ، توزيع ، نگهداري و فروش اشتغال دارند ، موظفند در كلاسهاي ويژه بهداشتي كه از طرف مديريت HSE منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس تعيين می شود ، شرکت نمایند.
- متصديان و كاركنان موظفند موارد بهداشت فردي را کاملا رعایت نموده و به دستوراتي كه از طرف بازرسين بهداشت داده مي شود ، عمل نمايند.
- كاركنان موظفند ناخنها ، موي سر و صورت خود را كوتاه و تميز نمايند.
- كاركنان بايد به كلاه و روپوش به رنگ روشن و نظيف ملبس باشند.
- بايد وسايل شخصي خود را در كمد انفرادي (ترجيحاً 3 طبقه) نگهداري نمايند.
- كاركنان بايد قبل از شروع كار ، در صورت تغيير نوع كار و بعد از توالت دستان خود را با آب و صابون بشويند.
- كاركنان در هنگام آماده سازی ، طبخ و توزيع غذا بايد از دستكش استفاده نمايند. (دستكش غيرمشكي)
- شستن دست در محل ظرفشوئي ممنوع ميباشد.
- براي خشك كردن دستها از دستمال كاغذي يا دست خشككن برقي استفاده شود.
ب- بهداشت آشپزخانه و رستوران در محل پخت و توزيع مواد غذایی در رستوران بايد موارد ايمني و بهداشتي به شرح ذيل رعايت گردد:
- محل پخت و توزيع بايد از مكانهاي آلوده دور بوده و حتي المقدور در مجاورت محل غذاخوري باشد و شرايط پخت بايد به گونهاي باشد كه براي قسمتهاي مجاور آن مزاحمتي ايجاد ننمايد.
- فضاي پخت و توزيع بايد با تعداد كارگران و حجم كار تناسب داشته باشد تا كار تهيه و طبخ غذا به راحتي انجام شود.
- سقف بايد صاف به رنگ روشن و بدون درز و ترك خوردگي باشد.
- در صورتيكه غذاخوري و آشپزخانه جداسازي شده باشند ، دیوارهای آشپزخانه باید تا ارتفاع سقف با كاشي يا سراميك به رنگ روشن و دیوارهای سالن غذا خوري تا ارتفاع 120 سانتيمتر با سنگهاي صيقلي ، سراميك و يا كاشي و بعد از آن تا ارتفاع سقف با رنگ روشن قابل شستشو پوشيده شده باشند و چنانچه محل طبخ از سالن پذيرائي جداسازي نشده باشد كليه ديوارها بايد از كف تا سقف با كاشي يا سراميك به رنگ روشن باشند.
- ديوار آبدارخانه ، انبار مواد غذائي ، محل نگهداري ميوه جات و سبزيجات ، حمام ، مستراح ، دستشويي و رختشويخانه بايد از كف تا سقف با كاشي يا سراميك به رنگ روشن باشند.
- كف محل پخت بايد صاف ، بدون ترك خوردگي ، همواره قابل شستشو و از نوع سنگ و امثالهم باشد و ضمنا لغرنده نبوده و داراي شيب مناسب به طرف كفشوي باشد.
- كفشوي بايد مجهز به شترگلو بوده و نصب توري ريز روي آن الزامي است.
- درهاي ورود و خروج بايد از نوع خود بستهشو(Self Closed) بوده و كليه درب ها و پنجرههاي بازشو به توري ضدزنگ مجهز باشند.
- ساخت ديوارها ، دربها و پنجرهها بطوري باشد كه مانع از نفوذ حشرات و جوندگان موذي شود.
- روشنايي محل پخت با در نظر گرفتن پنجره و چراغ كافي به نحو مطلوب تأمين گردد.
- آب مصرفي بايد مورد تائيد مقامات بهداشتي باشد.
- كليه اماكن، مراكز و كارگاههاي مشمول اين دستورالعمل بايد داراي سيستم جمع آوري و دفع بهداشتي فاضلاب مورد تائيد مقامات بهداشتي باشد (شبكه جمع آوري فاضلاب ، چربيگير ، تصفيه خانه و استفاده مجدد)
- وضعيت و تعداد توالت و دستشوئي متناسب با تعداد پرسنل و مراجعين و بصورت بهداشتي باشد. (جدا بودن دستشوئي مردان از زنان ، وجود صابون مايع ، خشككن يا دستمال كاغذي و وجود شيرآب سرد و گرم ، زبالهدان دربدار در كنار دستشوئي الزامي است)
- اجرای بهسازي محيط و مبارزه فيزيكي يا شيميايي با حشرات و جوندگان موذي ، به نحوي كه هيچ آثاري از آنان مشاهده نشود.
- محل پخت بايد داراي تهويه موثر بوده و بر روي اجاقها، هود مناسب نصب گردد و سطوح داخلي و خارجي آن تميز باشد.
- رستوران و آشپزخانه بايد داراي وسايل سرمايشی و گرمايشی کارآمد و متناسب با فصل باشد.
- كف آشپزخانه بايد روزانه با محلولهاي ضدعفوني كننده شستشو گردد.
- دستگاه سوخت و نوع مواد سوختني بايد از نوعي باشد كه احتراق بصورت كامل انجام گيرد.
- محل شستشو و نگهداري ظروف بايد در مجاورت محل پخت ولی مجزا و مستقل از آن باشد ، جهت شستشو ترجيحاً از ماشينهاي اتوماتيك در غير اینصورت از ظرفشويي 3 مرحلهاي (شستشو ، ضدعفوني و آبكشي) استفاده شود.
- چيدمان و نگهداري ظروف و تجهيزات و وسايل بايد به گونهاي باشند كه خطر سقوط وجود نداشته باشد و مزاحمتي براي عبور و مرور ايجاد نكند.
- ورود افراد متفرقه به آشپزخانه ممنوع ميباشد.
- نظافت عمومي و زيبايي ظاهري به نحو مناسب رعايت گردد (كليه سطوح ديوار ، كف ، سقف ، قفسه ، پيشخوان ، ميز ، صندليها و …)
- پيشخوان ميز كار بايد سالم و سطح آن از جنس قابل شستشو باشد و فاقد هر گونه كشو يا قفسه بوده و فضاي زير آن نيز مورد استفاده قرار نگيرد . در ضمن قفسهها ، ويترين و گنجهها قابل نظافت باشد و ارتفاع آن از كف زمين 30 سانتيمتر باشد.
- زبالهدان به تعداد و حجم مناسب و داراي درب با حالت پاندولي ، قابل شستشو و از جنس ضدزنگ باشند و زبالهها بطريق بهداشتي جمع آوري و دفع گردند. (همراه با كيسه زباله)
- جهت نگهداري از مواد غذائي فاسدنشدني بايد يخچال، فريزر يا سردخانه و گرمخانه متناسب با حجم كاري و منطبق با شرايط و ضوابط بهداشتي وجود داشته باشد (نگهداري مواد غذائي فاسد نشدني بين دماي 4 تا 60 درجه سانتيگراد بيش از دو ساعت ممنوع است)
- جعبه كمكهاي اوليه با وسايل مناسب و كافي در رستوران و آشپزخانه در محل مناسب نصب گردد.
- وسايل اطفاء حريق به تعداد كافي و در محلهاي مناسب نصب گردد و با توجه به نوع خاموش کننده در فواصل منظم و معین جهت بازرسی آنها اقدام گردد.
- توزيع غذا بايد به گونهاي باشد كه باعث ازدحام مراجعين و اتلاف وقت آنها نشود.
- با توجه به تعداد مراجعين در غذاخوري تعدادي از پرسنل با چرخ دستي مناسب ظروف غذاهاي سرو شده را از روي ميزها جمع آوري و در همان حال سطوح ميز را براي مراجعين بعدي تميز نمايند.
- ميوه بايد با شرايط مناسب تهيه و در داخل كمپها (در يخچال) براي وعده شام توزيع گردد.
- حداكثر دماي داخل اماكن نبايد بيشتر از 30 درجه سانتيگراد باشد.
- استعمال و فروش دخانیات در آشپزخانه ، رستوران ، بوفه ها و … ممنوع می باشد.
ج- انبار مواد غذایی، یخچال و سردخانه در محل انبار مواد غذائي و سردخانه بايد موارد ايمني و بهداشتي به شرح ذيل رعايت گردد :
- مساحت انبار و سردخانه بايد با حجم موادي كه ذخيره مي شود ، متناسب باشد.
- ديوارها ، سقف و كف بايد مطابق استانداردهاي بهداشتي باشد.
- درب ها و كليه پنجره هاي بازشو بايد سالم و قابل شستشو و مجهز به توري ضدزنگ باشد.
- انبار بايد داراي روشنايي كافي باشد ولي از تابش مستقيم نور خورشيد بر روي مواد غذائي جلوگيري گردد.
- انبار بايد به هواكش برقي متناسب با فضاي ان مجهز باشد و حداكثر دماي انبار مواد غذائي 25 درجه سانتيگراد باشد.
- انبار، سردخانه و يخچال بايد مجهز به دماسنج سالم باشند. مضافاً سردخانه بايد داراي يك دماسنج داخل و همچنين مجهز به زنگ اخبار ، چراغ خطر و دستگيره ايمني باشد و بصورت روزانه كنترل گردد. هم چنین درب سردخانه زيرصفر دو مرحلهاي باشد.
- كليه موادي كه در انبار، يخچال و سردخانه نگهداري مي شوند بايد بر روي قفسههایي از جنس زنگ نزن ، قابل شستشو و با ارتفاع 30 سانتي متر از كف قرار گيرند.
- براي نگهداري مواد غذائي فاسدشدني تعداد كافي يخچال و فريز تأمين گردد.
- به منظور جلوگيري از احتمال فساد مواد غذائي در اثر قطع برق بايد سردخانه مجهز به برق اضطراري باشد و سيستم برق آن ايمن باشد.
- نظافت و شستشوي داخل يخچال و سردخانه بايد مرتباً انجام شود.
- از قرار دادن مواد غذائي بطور مستقيم و بدون داشتن ظرف مناسب در داخل يخچال و سردخانه جلوگيري شود.
- قبل از قرار دادن ميوهها و سبزيها در يخچال بايد آنها را شستشو و ضدعفوني نمود.
- كاركنان براي ورود به داخل سردخانه از كفش مخصوص سردخانه استفاده نمايند.
- قفسه بندي و چيدمان بايد به نحوي باشد كه فضاي كافي بين اجناس وجود داشته باشد.
- ديوارهها بايد بصورت ضدموش (rat Proofing) ساخته شود.
- ورود افراد متفرقه به انبار مواد غذائي ممنوع مي باشد.
- از نگهداري ظروف خالي و وسايل اسقاطي در داخل انبار بايد جلوگیری شود.
- سيستم انبارداري به نحو مناسب (ثبت، رعايت تاريخ مصرف و تقدم و تأخر كالا و …) اجرا گردد.
- موادي نظير حبوبات و غلات باید در ظروف مقاوم در مقابل رطوبت و نفوذ حشرات نگهداري گردد و امكان برقراری تهويه طبيعي (با استفاده از توری های مناسب) در محل نگهداری آنها وجود داشته باشد.
- مواد غذائي خورنده نظير سركه، آبليمو در ظروف شيشهاي و مقاوم در مقابل خورندگي ، نگهداري شود.
- طراحی انبار آرد و شكر بايد مورد تائيد مقامات بهداشتي باشد.
- مواد شيميائي بايد به نحو مناسب برچسب گذاري و از مواد غذائي جدا گردند.
- از قرار دادن و تلنبار كردن مواد غذائي در كف سردخانه بايد خودداري شود. لاشههاي گوشت بايد به چنگگ آويزان شود و از قرار دادن مواد غذائي بصورت انباشته و روي هم بدون داشتن ظرف يا پوشش پلاستيكي مناسب در داخل يخچال يا سردخانه خودداري شود.
- در سردخانه ها ، يخچالها و فريزرها مواد غذائي هم گروه در يك طبقه و يا در طبقات كنار هم قرار داده شود و از مجاور هم قرار دادن مواد غذائي مختلف نظير پنير، گوشت، كره، سبزي، مرغ و ماهي جلوگيري شود.
- مواد گوشتي بايد در سردخانههاي مجهز به دماسنج سالم و در دماي زير صفر بين( oC18- تا oC 25 -) نگهداري شوند.
- قرار دادن مواد غذائي پخته و خام، شسته و نشسته در كنار هم در يخچال ممنوع ميباشد.
- براي نگهداري مواد غذائي در سردخانه، از پوشش پلاستيكي كه کاملا سطح ماده عذايي را پوشانده باشد ، استفاده گردد.
د – بهداشت مواد غذایی
- كليه مواد اوليه غذائي و آماده بايد داراي مجوز بهداشتي و پروانه ساخت و ترجيحاً داراي آرم استاندارد باشد و استفاده از مواد فلهاي ممنوع مي باشد.
- گوشتهاي قرمز بايد داراي مهر کشتارگاه باشند و گوشتهاي سفيد از كشتارگاههاي مورد تائيد سازمان دامپزشكي تهيه شود در غير اينصورت استفاده از آنها غيرمجاز ميباشند.
- كليه گوشتهاي مصرفي پس از انتقال به آشپزخانه بايد بلافاصله از هر گونه مواد زائد و غيرقابل مصرف پاك شود.
- مواد غذائي منجمد بعد از ذوب شدن با هواي معمولي بايد بلافاصله مصرف شود و از انجماد مجدد آن خودداري كنيد.
- نان در نايلون تميز يا محافظي مناسب ديگري قرار گیرد تا هنگام حمل به آشپزخانه آلوده نگردد.
- براي انتقال ماست از ظروف دربدار استفاده گردد.
- يخ مورد استفاده بايد از محلهاي مورد تائيد مقامات بهداشتي تهيه شود.
- مواد گوشتي و سبزيها در سردخانه از يكديگر مجزا نگهداري شود.
- با توجه به فساد سريع گوشت چرخ كرده بايد اين مواد همواره در يخچال و در دماي كمتر از 4 درجه سانتيگراد و به مدت 12 ساعت نگهداري شود.
- ميزان دماي يخچال بايد بين 1 تا 4 درجه سانتيگراد و حداقل دماي فريزر 24-18 درجه سانتيگراد زيرصفر باشد.
- براي ممانعت از فرسودگي يخچال و فريزرها بايد از قرار دادن اين وسايل در محيط گرم آشپزخانه جلوگیری نمود.
- جهت سرخ كردن مواد غذائي از روغن مخصوص سرخكرن(Frying Oil)و براي بقيه مصارف از روغن مايع استفاده شود.
- استفاده از جوش شيرين در توليد مواد غذائي ممنوع است.
- جهت خرد كردن سبزي و گوشت از تختههاي جداگانه استفاده گردد و استفاده از چرخ گوشت جهت خرد كردن سبزي ممنوع است.
- قبل از استفاده از كنسرو بايد قوطي آن در حرارت غيرمستقيم بمدت 15 دقيقه جوشانده شود .
- استفاده از ابزار مناسب مانند انبرك مخصوص و … براي برداشتن مواد غذائي الزاميست .
- كليه مواد غذائي قابل انجماد پروتئينی ، قبل از انتقال از ماشين حمل بار به اماكن موضوع اين آئين نامه ، بايستي توسط بازرسين بهداشتي بازبيني شده و مجوز خريد روزانه انها تائيد گردد.
- هيچگاه از آب سرد يا گرم جهت باز كردن يخ گوشت و فرآوردههاي گوشتي يخ زده استفاده نشود.
- سيخهاي كباب پس از انجام كار شستشو ، سمباده يا اسكاج زده و پس از ضدعفوني و آبكشي، بطور عمودي در ظرف مخصوص قرار گيرد.
- از هيچ خوراك ماندهاي براي وعدههاي بعدي استفاده نشود.
- نمك مصرفي بايد از نوع نمك يددار باشد و در ظروف دربسته و دور از نور نگهداري شود. (از بكار بردن سنگهاي نمكي خودداري شود) و بصورت دوره ای از نمونه های مختلف آزمایش ید بعمل آید .
- ميوه و سبزيجات بايد سالم و مناسب باشند بطور صحيح شسته و ضدعفوني، نگهداري و توزيع گردند.
- كليه مواد غذائي نبايد بيش از 2 ساعت در دمای 60-4 درجه سانتی گراد قرار گيرند.
- از تماس دست، ظروف و سطوح آلوده، حشرات و مواد غذائي خام با غذاي پخته جداً خودداري گردد.
- از مصرف هر گونه غذاي نيم پخته خودداري گردد.
و- تجهيزات، لوازم و ابزار كار
- جعبه كمكهاي اوليه با وسايل مناسب و كافي در رستوران و آشپزخانه نصب گردد.
- وسايل اطفاء حريق به تعداد كافي و در محلهاي مناسب نصب گردد و در فواصل زمانی منظم و معین مورد بازرسی قرار گیرند.
- ظروف بايد غير پلاستيكي و از جنس شيشهاي يا استيل ضدزنگ باشد و فاقد هر گونه ترک خوردگی و لب پریدگی باشند.
- استفاده از ظروف و وسايل غيرمجاز نظیر مواد بازيافتي ، چوبي، سربي و مسي (سفيد شده يا نشده) طبق دستورالعمل و تشخيص كارشناس ممنوع ميباشد .
- استفاده از روزنامه و كاغذهاي بازيافتي ممنوع ميباشد.
- وسایل حمل و نقل مواد غذایی ، بهداشتی و آرایشی باید دارای مجوز بوده و وسیله باید شرایط مناسب جهت حمل و نقل این گونه مواد را داشته باشد.
- شستشوي ظروف بايد توسط دستگاههاي اتوماتيك كارآمد و يا در ظرفشوئيهاي سه مرحلهاي (شستشو با ماده ظرفشوئي، ضدعفوني و آبكشي) صورت پذيرد.
- ظروف پس از شستشو بايد در جاظرفي مخصوص و بطور عمودي قرار داد تا در مجاورت هوا خشك گردد و از به كار بردن دستمال براي خشك كردن ظروف خودداري شود.
- ابزار و وسايلي كه براي پوست كندن، مخلوط كردن و خرد كردن مواد غذائي بكار برده ميشود نبايد درز و شكاف داشته باشند تا از جمع شدن و فساد احتمالی مواد در آنها جلوگیری گردد. همچنين اين وسايل باید به آساني قابل جدا شدن از هم باشند تا بعد از اتمام كار ، شستشو و خشك شوند . ضمنا فقط هنگام استفاده مجدد قطعات مونتاژ شوند.
- تخته مخصوص خرد كردن گوشت و سبزي بايد بدون درز و ترك خوردگي باشد و پس از هر بار استفاده شستشو شده و سطح آن نمك پاشيده شود.
- مواد شوينده و پاك كننده مصرفي بايد استاندارد بوده و داراي پروانه ساخت معتبر باشند.
- چرخ دستي ، تريلي و خودروهاي مجهز به سردخانه حمل مواد غذائي بايد بعد از اتمام كار شستشو شود.
- كليه يخچالها و فريزرها هفتهاي يكبار برفك زدايي و با آب گرم و مواد شوينده شستشو داده شوند.
- باید اسفنجهای شستشوي ظروف بعد از پايان كار روزانه، شستشو و ضدعفوني شود.
- راي جاروها، وسايل نظافتي ديگر بايد محل مخصوص جهت نگهداري و شستشو در نظر گرفته شود.
- در نصب و استفاده از ابزارها شرايط ايمني در نظر گرفته شود و در صورت بروز هر گونه حادثه براي كارگران در محيطهاي كاري موضوع اين آئين نامه، مراتب بايد به اطلاع مسئول بهداشت برسد تا اقدامات لازم صورت پذيرد.
ي- ساير موارد
- بازرسين بهداشت در صورت مشاهده و تشخيص مواد غذائي فاسد شده آن مواد را غيرقابل مصرف اعلام نموده و با صورتجلسهاي اقدام به انهدام مواد مذكور خواهند نمود.
- بازرسين در صورتي كه فرد يا افرادي را شناسايي نمايند كه حضور و نحوه كار آنان به دليل عدم رعايت موازين بهداشتي ممكن است باعث ايجاد اشكالات بهداشتي نمايند ، از ادامه كار انها جلوگيري بعمل خواهند آورد .
- متصديان (پيمانكار و ناظران كارفرما) موظفند همكاري لازم با كارشناسان بهداشت جهت اجراي هر چه بهتر دستورالعملها و استانداردهاي بهداشتي را داشته باشند.
- ورود افراد متفرقه به آشپزخانه ممنوع می باشد.5- اماكن مرتبط با اين دستورالعمل موظف به اجراي بخشنامه هاي صادره از سوي مقامات بهداشتي در شرايط خاص مي باشند.مسئوليت های اجرای این آئین نامه بر عهده افراد ذیل می باشد:
- نماینده بهداشت شرکت
- سرپرست رستوران
- كاركنان رستوران
- ناظرین کارفرما
- واحد خدمات اداري و عمومي
- تأسيسات
حتما بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)