برنامه واکنش در شرایط اضطراری

برنامه واکنش در شرایط اضطراری

فرمت: PPT  تعداد صفحات: 27

مقدمه:

یکی از اصلی ترین آیتم های سیستم های مدیریتی علی الخصوص سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای، لزوم طرح ریزی برای واکنش در شرایط بحرانی و اضطراری است. اهمیت این مطلب بدان حد است که شاخه ای از مدیریت با عنوان مدیریت بحران به آن اختصاص یافته است.

وضعيت اضطراری وضعيتی غيرقابل پيش بينی و برنامه ريزی نشده است که می تواند باعث مرگ و يا صدمات جدی به پرسنل، مشتريان يا جامعه، توقف کامل فرآيندها، عمليات ها، صدمات زيست محيطی و فيزيکی شود. وضعيت اضطراری مي تواند طبيعی و يا ساخته دست بشر باشد. واکنش نسبت به وضعيت  اضطراری فعاليت هايی است که به منظور به حداقل رساندن آثار يک حادثه / بحران و به منظور نجات جان انسان ها، کاهش صدمات جسمی يا روحی و پيشگيری از آسيب های آتی انجام می شوند. طرح واکنش اضطراری مجموعه اعمالی است که ايمنی کارفرما وکارکنان را درشرايط اضطراری تضمين می کند.

هر قدر که اقدامات پیشگیرانه (Proactive) در سطح مطلوبی قرار داشته باشد غفلت از اقدامات واکنشی (Reactive) عواقب بسیار خطرناکی را بدنبال خواهد داشت.  از آنجا که دستیابی به ایمنی 100% ممکن نمی باشد، در کنار اقدامات پیشگیرانه بایستی طرحی برای مقابله با حوادث پیش بینی نشده و یا وضعیت های اضطراری در سازمان وجود داشته باشد.

در وضعیت موجودِ کشور اکثر صنایع اقدام به تدوین طرحی تحت عنوان «طرح واکنش در شرایط اضطراری» یا «طرح مقابله با بحران» نموده اند که عمدتا از کارآیی لاز م برخوردار نمی باشد.

عدم کفایت طرح های یاد شده اصولاً به دو عامل بستگی دارد:

1. ضعف در برنامه ریزی و طرح تهیه شده به گونه ای که این طرح توانایی هماهنگی بخش های مختلف سیستم را ندارد.
2. عدم کفایت تیم ها در اجرای مفاد طرح که این مهم را می توان با تمرینات ادواری رفع نمود.

برای تهیه یک طرح آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری موثر سه مرحله اصلی وجو د دارد:

1. شامل شناسایی پتانسیل های بحران
2. برنامه ریزی برای واکنش
3. و ارزیابی برنامه ها می باشد.

آمادگی برای واکنش در شرایط اضطراری

در حالت واقعی همواره احتمال وقوع رویدادها یی که می توانند سازمان را دچار بحران نمایند وجود دارد و از طرفی زمان وقوع تعدادی از این رویداد ها غیرقابل پیش بینی می با شد. مانند زلزله، سیل، جنگ و تندبادها

لذا در مرحله اول شناسایی این پتانسیل ها (مواردی که می توانند سازمان را به بحران بکشانند) همچنین ایجاد و حفظ آمادگی برای واکنش در این شرایط می تواند خسارات ناشی از این گونه وقایع را به حداقل برساند.

شناسایی پتانسیل های بحران در کارخانجات و سازما ن ها اولین قدم در راه کنترل حوادث منتج از این پتانسیل ها می باشد. تا زمانی که شناختی کامل و کافی از خطرات موجود در سازمان نداشته باشیم قادر به برنامه ریزی برای مقابله با آنها نخواهیم بود.

بر اساس تعریف استاندارد OSHA

حالت اضطراری می تواند به مواردی مانند:

• نشت گاز سمی
• ریزش مواد شیمیایی
• نشت مخاطره آمیز گازهای قابل انفجار و اشتعال
• انفجارات
• حریق ها و … نیز اطلاق گردد

مرحله دوم ایجاد آمادگی و برنامه ریزی برای واکنش در شرایط اضطراری، شناسایی پتانسیل های پاسخگویی در مقابل بحران می باشد. در این مرحله سازمان علاوه بر تجهیزات واستعدادهای درون سازمانی، امکانات برون سازمانی (تاسیسات موجود در مجاورت سازمان) که امکان استفاده از آنها وجود دارد را نیز مورد شناسایی و ارزیابی قرار خواهد داد. در اینگونه موارد معمولا سازمان با امضاء تفاهم نامه با سازمان های مجاور از ایشان در وضعیت های اضطراری کمک می گیرد.

در مرحله بعد با بررسی پتانسیل های بحران و استعدادهای پاسخگویی سازمان اقدام به تدوین برنامه هایی برای واکنش در شرایط اضطراری می نماید.

در این مرحله با پیگیری سناریوهای از پیش تعیین شده، سازمان به ارزیابی برنامه ها و استعدادهای پاسخگویی شناسایی شده می پردازد تمامی مراحل فوق نیاز به پیروی از اصول و قواعد خاصی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد .

سوالی که همیشه بعد از بوجود آمدن این شرایط همه از هم می پرسند این است: مسئول واکنش کیست؟

مسئول واکنش در این شرایط می تواند مدیریت شرکت، کارشناس ایمنی و بهداشت، سرپرستان یا پرسنل در گیر کار باشند. اما چیزی که شرعا و عرفا مهم بوده و قانون بر آن صحه گذاشته است صیانت از نیروی انسانی است. پس مسئول حفاظت از نیروی انسانی مدیریت است که در سطوح مختلف به کوچکترین جزء که همان پرسنل باشند تفکیک می شود. پس همه در برابر دیگری مسئولند اما مدیریت بحران با کیست؟ شناخت بحران و مسئله، ارزیابی اطلاعات، بررسی اخبار مربوطه، توجه به امکانات و توامندی‌های موجود، پیش ‌دستی در مقابل شایعات، ارزیابی راه حل‌های موجود و نهایتاً انتخاب بهترین راه. اخذ مشاوره مطلوب، بهره‌مندی از متخصصین ویژه در کادر مدیریت. شناخت زمان و مکان و آشنایی کامل با ارکان اجرایی تحت مدیریت از وظایف اصلی مدیریت بحران می باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ چک لیست واکنش در شرایط اضطراری

⇐ ایمنی در شرایط اضطراری

⇐ فیلم آموزشی طرح واکنش اضطراری ERP