بررسی ارتباط بار کاری و خستگی ذهنی و استرس در پرسنل پرستاری اورژانس

بررسی ارتباط بار کاری و خستگی ذهنی و استرس در پرسنل پرستاری اورژانس

فرمت: WORD  تعداد صفحات: 10

چکیده

مقدمه: بارکاری و خستگی ذهنی ازجمله عوامل زیان آور محیط کاری حرفه پرستاری است که می تواند با کیفیت مراقبت‌های ارائه شده و استرس در پرستاران ارتباط داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بارکاری، خستگی ذهنی و استرس در پرسنل پرستاری اورژانس شهرستان اردبیل انجام شده است.

روش کار: این مطالعه همبستگی مقطعی به مدت یک سال با اندازه گیری خستگی ذهنی، استرس شغلی و بارکاری ذهنی در بین ۲۵۰ نفر از پرستاران اورژانس شهرستان اردبیل انجام شده است. اطلاعات از طریق سرشماری بوده که به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز، از چک لیست جهت ثبت اطلاعات دموگرافیک آزمودنی و پرسشنامه سنجش بارکاری ذهنی NASA-TLX و پرسشنامه های خستگی MDFI و SOFI استفاده شده است.
پرسشنامه ها دارای بخش سوالات دموگرافیکی و سوالات اصلی بودند. داده ها بعد از جمع آوری با نرم افزار SPSS -۲۲ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

نتایج: میانگین وضعیت بار ذهنی برابر با۶٫۳± ۷٫۱۶ به دست آمد. ۴۰ درصد افراد دارای بار ذهنی بالا هستند.

میانگین وضعیت خستگی ذهنی برابر با ۲٫۴±۰۲٫۴۹ به دست آمد. ۲٫۲۳ درصد دارای خستگی ذهنی بالا هستند نمره شاخص استرس شغلی نیز به سه دسته مشخص شد که ۶٫۲۸ درصد نمونه مورد بررسی دارای استرس شغلی پائین، ۹٫۲۵ درصد استرس شغلی متوسط و ۵٫۴۵ درصد دارای استرس شغلی بالا هستند. نتایج نشان داد بین متغیرهای بارکاری با استرس شغلی و خستگی ذهنی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد (۰۰۱٫۰ > P).
نتیجه گیری: میانگین بار ذهنی، استرس شغلی و خستگی ذهنی پرستاران بالاست. تقریبا نیمی از پرستاران دارای بار کاری بالا و نیمی استرس شغلی بالا و حدود یک چهارم دارای خستگی ذهنی بالا می باشند.

۴۰ درصد از ۵٫۴۵ درصد، دارای و ۲٫۲۳ درصد می باشند. همچنین بین استرس شغلی و بار کاری ارتباط معنی داری وجود دارد (۴۹۶٫۰, r =۰۰۱٫۰ > P) و بین خستگی ذهنی و بار کاری نشان داد ارتباط معنی داری وجود دارد (۶۱۹٫۰ r =و۰۰۱٫۰ > P).

لذا کنترل و مدیریت این عامل زیان آور شغلی باید مورد بررسی قرار گیرد لذا باید بدنبال راهکارهایی برای کاهش و کنترل این عامل زیان آور در میان پرستاران بود.

کلمات کلیدی: عامل روانی، بار ذهنی، خستگی ذهنی، پرستاران

مقدمه

در جوامع امروزی بدون داشتن یک شغل زندگی کردن امکان پذیر نیست. هر فرد جهت کسب درآمد فعالیت هدفمند جسمی و روانی، ایجاد فرصت برای برقراری ارتباط و تماس اجتماعی، احساس شایستگی و عزت نفس به کار نیاز دارد (۱).هر شغلی با توجه به ویژگی های شغلی می تواند فرد را از لحاظ جسمی و ذهنی درگیر و خسته نماید. خستگی یک پاسخ مهم و طبیعی به فعالیت زیاد جسمی، استرس روانی طولانی مدت و محرومیت از خواب می باشد، اگر چه می تواند یک علامت غیر اختصاصی از اختلال جسمی یا روانی نیز باشد. بار کاری اصطلاحی است که برای توصیف اینکه یک اپراتور چه مقدار منابع شناختی و فیزیکی را برای انجام یک وظیفه به کار می برد استفاده می شود (۲). بار کاری یک ساختار چند بعدی و پیچیده است که تحت تاثیر نیازهای خارجی وظیفه، محیط، فاکتورهای سازمانی و روانی و توانایی هایی اداری و شناختی می باشد (۳).بار کاری زیاد و ساعات متمادی کار دو عامل کلیدی است که منجر به خستگی می شود (۴).

بارکاری ذهنی یک متغیر برجسته در برخی مشاغل است که نیاز به سطح بالایی از توجه، انگیزه، قضاوت و ارزیابی دارد و در واقع یک مفهوم غیر قابل لمس می‌باشد که به‌طور مستقیم قابل اندازه‌گیری نیست و یا این‌ که نمی‌توان به عنوان یک ارزش دقیق بشمار بیاید (۵). میزان بالای بارکاری ذهنی و نیز خستگی ذهنی تواماً منجر به پیامدهایی از جمله خطای انسانی و سایر اختلالات عملکردی ذهنی می‌باشند و در نتیجه منجر به طولانی شدن زمان واکنش و افزایش خطاها در افراد می گردد (۶). یکی از مشاغلی که با حجم کاری بالا ، خستگی جسمی و بار ذهنی زیاد در مواجهه می باشند پرستاران می باشند. بطوریی که بار کاری بالا به عنوان یکی از منابع اصلی استرس شغلی توسط پرستاران گزارش شده است (۷).

بار کاری بالا می تواند پیامدهای منفی برای پرستاران، همچنین برای بیماران داشته باشد. اثرات مستقیم بار کاری بالا بر مراقبت از بیمار ممکن است مرتبط با نبود زمان کافی برای انجام وظایف مراقبتی باشد که باعث افزایش مرگ و میر بیماران می شود (۸, ۹). به منظور ارزیابی و برآورد بار کاری روشهای مختلفی وجود دارد که از بین آنها می توان به روش SWAT، Cooper Harper و استفاده از شاخص بار ذهنی ناسا NASA-TLX اشاره کرد (۱۰, ۱۱). یکی از روش‌های ارزیابی بارکاری ذهنی که بسیار شناخته شده است، روش پرسشنامه‌ ای NASA-TLX است که در میان روش‌های برآورد بارکاری ذهنی یکی از شناخته شده ترین ابزارهاست. در مطالعه ای که هوناکر و همکارانش در بررسی استفاده از شاخص بار ذهنی NASA-TLX انجام دادند به این نتیجه رسیدند که استفاده از این شاخص ابزار مناسبی برای بررسی بار کاری ذهنی در بین پرستاران می باشد (۱۲). این شاخص ۶ خرده مقیاس نیاز ذهنی، نیاز فیزیکی، نیاز زمانی، عملکرد، تلاش و ناامیدی را مورد بررسی قرار می دهد و میانگین ۶ خرده مقیاس به عنوان فشار بار کاری کلی گزارش می شود (۱۲, ۱۳).

عمده‌ترین علت بروز خستگی در پرستاران و دیگر مشاغل مواجهه با استرس طولانی‌مدت است. نقش تعیین‌کننده نیازمندی‌ های شغلی بر میزان استرس سبب شده است تا محققین متعددی به جستجوی علائم و نشانه‌های خستگی در محیط کار پرداخته و شدت آن را به عدم تعادل در نسبت بین نیازمندی‌ های شغل از یک سو و توانایی شاغل از سوی دیگر، ربط دهند (۱۴). یارمحمدی و همکاران در سال (۱۳۹۷) به بررسی میزان خستگی شغلی در میان پرستاران پرداختند نتایج نشان داد میزان خستگی پرستاران در حد متوسط بوده است (۱۵). پورصادقیان و همکاران در سال (۱۳۹۶) به بررسی اثرات استرس شغلی بر روی پرستاران بالینی پرداختند . نتایج نشان داد که استرس در پرستاران با اختلال خواب و مشکلات گوارشی و تأثیر آن بر سلامت روانی شدید است. عوامل اصلی تنش در پرستاران بیمارستان در محیط فیزیکی، حجم کاری و ابهام وظایف، مسئولیت پذیری بودند (۱۶).

مطالعه Dębska و همکاران در سال ۲۰۱۷ با هدف تحلیل رابطه بین احساس انسجام و میزان بار ذهنی در پرستاران نشان داد تجربه کاری طولانی‌ تر و سطوح پایین‌تر انسجام با خطر بیشتری برای اضافه بار ذهنی همراه است (۱۷).مطالعه E Wilczek‐Rużyczka و همکاران در سال ۲۰۱۹ نشان داد بار ذهنی بالا در میان پرستاران منجر به فرسودگی شغلی در این افراد می گردد (۱۸). با توجه به اهمیت شغل پرستاری در سیستم درمانی و حفظ و صیانت این افراد مطالعه ای با هدف بررسی ارتباط بارکاری و خستگی ذهنی و استرس شغلی در پرسنل پرستاری اورژانس شهرستان اردبیل انجام شده است.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ اندازه گیری و ارزیابی بار کار ذهنی

⇐ ارزیابی بار کاری برای کنترل خطای انسانی در محیط کار

⇐ پروپوزال بررسی ارتباط و همبستگی بار کاری و خستگی ذهنی در کارکنان خط تولید لوله‌ های صنعتی

⇐ بررسی رابطه بین رضایت شغلی، بار کار ذهنی و کنترل شغلی در کارکنان مامایی بیمارستان

Fathi N, Askari A, Hossinpour R, Babaei Pouya A, Salehi A R, Ghodrati Torbati A, et al . Investigating the Association of Mental Workload, Occupational Fatigue and Job Stress in Emergency Nurses in Iran. Health in Emergencies and Disasters Quarterly 2024; 9 (4) :295-302
URL: http://hdq.uswr.ac.ir/article-1-580-en.html