ایمنی ساختمان و معدن

ایمنی ساختمان و معدن

فرمت: PDF  تعداد صفحات: 70

ایمنی ساختمان

مقدمه در قرن اخير با رشد جمعيت در دنيا در ساخت ساختمان ها نيز تحولات عمده اي بوجود آمده است كه اين تحولات خطرات ناشي از كار را در ساختمان ها  به اوج خود رسانيده است و همه ساله بسياري از كارگران و كارمندان مشغول در ساختمان ها را كشته و مجروح مي كند. احتمال وقوع حوادث را به كلي نمي توان از بين برد ولي با رعايت بعضي از نكات ايمني و حفاظتي مي توان آن را به مقدار قابل توجهي كاهش داد. بدين معني كه بوسيله مديريت صحيح و طرح نقشه از قبل و كنترل روش هاي انجام كار، مي توانيم ،به هدف هاي حفاظتي خود برسيم.

منظور از ايمني ساختمان فراهم آوردن يك‌ سري امكانات و تسهيلات (با رعايت ضوابط قانوني) در ساختمان مي‌باشد كه علاوه بر تأمين امنيت و داشتن شرايط بهداشتي ، ايجاد ميل و رغبت به كار نيز در كارگران ايجاد نمايد كه در اين خصوص مي‌توان به نكات ايمني در خصوص نردبانها، پلكان، كف، سقف، آسانسورها و … اشاره نمود. براي كسب ايمني كافي در كارهاي ساختماني بايد نكات زير در نظر گرفته شود :

• طرح كارگاه و محيط كار.
• ماشين آلات و ابزار.
• وسائل بالا برنده.
• وسائل برقي .
• مواد خطرناک و مضر.

مستندات قانوني

در راستاي نظام بخشيدن به مسائل مربوط به ساختمان و ايمني آن، آئين نامه اي مشتمل بر 6 فصل و 290 ماه به استناد مواد 85 و 87 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 19/5/1372 شوراي عالي حفاظت فني مورد بررسي و تاييد و در تاريخ 27/6/1372 به تصويب نهايي وزير كار و امور اجتماعي رسيده ات كه در آن مسايل مختلف مربوط به ايمني ساختمان مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. مواد قانوني:

ماده 87 قانون كار: كليه افراد حقيقي و حقوقي كه بخواهند كارگاه جديدي را احداث نمايند و يا كارگاه هاي موجود را توسعه بخشند، مكلفند، قبل از شروع به كار، برنامه و نقشه هاي ساختمان طرح هاي مورد نظر را با توجه  به مقررات ايمني و آيين نامه ،تهيه و براي تصويب به وزارت كار ارسال دارند. شروع ساختمان سازي محل هاي مورد نظر و همچنين  بهره برداري از كارگاه هاي مذكور با مجوز رسمي از وزارت كار خواهد بود.

مسئولیت ایمنی در کارگاه ساختمانی:

1. در هر كارگاه ساختماني ، كارفرما موظف است اقدامات لازم به منظور حفظ و تأ‌مين ايمني عمومي را بعمل آورد.
2. هر كارفرما مسئول تدارك و فراهم آوردن روشنايي كافي در فضاهاي عمومي، تهيه نرده و حفاظ و نصب آنها در اطراف سقفها و ديوارهاي خالي و فضاهاي باز، فراهم آوردن و نصب نرده و حفاظ در اطراف پله‌ها و پاگردها، ايجاد ورودي ايمن براي كارگاه ساختماني و محل كار، فراهم آوردن وسايل اطفاء حريق، تأمين آب آشاميدني سالم و ايجاد سرويس هاي بهداشتي، تهيه وسايل حفاظت فردي و كمكهاي اوليه و بطور كلي فراهم آوردن و تأمين شرايط ايمني عمومي، در داخل كارگاه ساختماني است.
3. هر كار فرما بايد ابزار و وسايل و تجهيزات لازم براي انجام عمليات ساختماني توسط كارگران را با رعايت مواد اين مبحث تهيه و نگهداري نمايد تا در موقع لازم در اختيار كارگران قرار دهد و ضمن دادن آموزش هاي لازم به آنها ،مراقبت نمايد كه از آن وسايل به طور صحيح استفاده كنند.
4. عمليات ساختماني بايد طوري برنامه‌ريزي و اجرا شود كه خطرهاي احتمالي ناشي از آن، در داخل يا خارج از محل كار، در اسرع وقت قابل پيشگيري باشد.

در صورت احتمال وقوع خطر جاني ، كارفرما موظف است فورا كار را متوقف نمايد و كارگران را از محل احتمال وقوع حادثه دور كند. كارفرما بايد وقوع هر گونه حادثه ناشي از كار در ساعت كار عادي يا غير عادي روزانه در محل كارگاه را در اسرع وقت و قبل از آنكه علائم و آثار مرتبط با آن از بين رفته باشد به واحد هاي مربوط در وزارت بهداشت واداره كار و امور اجتماعي محل اطلاع دهد.

ایمنی مربوط به کف، سقف و ديوار های ساختمان:

1. كليه ساختمانهای دائمی و موقتی و مؤسساتي كه مشمول مقررات قانون كار مي‌باشند بايد از نقطه نظر ساختماني واجد استحكام كامل بوده و در محاسبه پايه و سقف و كف ها رعايت نكات زير منظور گردد:
   الف – تحمل فشار ناشي از حداكثر بارها و اشياء ثابت و متحرک.
   ب – تحمل فشار ناشي از ريزش برف ، باران ، يخبندان ، باد و طوفان.
   ج – تحمل فشار ناشي از بارهاي معلق.

فضاي كار:

1. – اتاق ها و محل كار دائم بايستي لااقل 3 متر از كف تا سقف ارتفاع داشته و فضاي آن بايد براي حداكثر اشخاصي كه در آن محل كار مي‌كنند براي هر نفر كمتر از 12 متر مكعب نباشد. در محاسبه متر مكعب فضا ، حجم اشغال شده بابت اثاثيه و ماشين آلات و مواد و لوازم كسر نمي‌گردد. در ساختمان هايي كه ارتفاع هر طبقه از فضاي كار از 4 متر متجاوز باشد براي محاسبه حجم لازم فقط تا ارتفاع 3 متر منظور و محاسبه مي‌گردد.
2. در فضاي كارگاه نصب ماشين آلات و يا قراردادن اشياء و محصولات نبايد مزاحمتي براي عبور و مرور و يا كار كارگران ايجاد نمايد. در اطراف هر يك از دستگاه ها بايد فضاي كافي منظور گردد تا كارگران بتوانند به راحتي براي انجام كارهاي عادي رفت‌وآمد نموده و در صورت لزوم اصلاحات و تعميرات   و نقل و انتقال مواد مصرفي يا توليدي را انجام دهند.

ایمنی كف ساختمان (کف‌ سازی): 

1. كف اتاقها و قسمت هایی كه محل عبور كارگران بوده و يا براي حمل ونقل مواد تخصيص داده شده است، بايد صاف و همـوار بوده و عاري از حفره و ســوراخ، تراشه‌هــاي چوب، برآمدگي ناشي از پوشش نامناسب مجاري، ميخ و پيچ و مهره و لوله، دريچه يا برآمدگي و برجستگي و هر گونه موانعي باشد كه ممكن است موجب گيركردن يا لغزيدن اشخاص گردد.
2. كف اتاقها و راهروها و پياده‌روها نبايد در شرايط عادي هيچ‌گونه لغزندگي داشته و نيز نبايد از مصالحي ساخته شده و يا از موادي اندوده شده باشد كه در نتيجه رفت‌ و آمد ايجاد ناراحتي و گرد‌ و خاک و ساييدگي و در نتيجه باعث لغزندگي گردد.
3. در محل كار و محل هايي كه دستگاه هاي متعددي قرار دارد بايستي بوسيله خط ‌كشي با رنگ مشخص در دو طرف راه اصلي و راه هاي فرعي را مشخص نموده و حتي محل قرار دادن مواد خام و مواد توليدي بوسيله اين خطوط معين گردد تا رفت‌ و آمد، حمل‌ و نقل مواد و همچنين جهت حركت اصلي با علامت‌گذاري روي زمين معلوم و روشن باشد.
4. كف كارگاه ها بايد قابل شستشو بوده و در مواردي كه نوع كار موجب ريخته شدن آب در كف كارگاه گردد بايد شيب كافي داشته باشد كه آبها را به سمت مجاري فاضلاب هدايت نمايد.
5. كارگاه ها هميشه بايد داراي شرايط مساعدی از نظر تهويه باشند و هواي سالم و كافي جهت كارگران فراهم شود.

رديف                موارد                                                                                                   بله      خير     ملاحظات 
1     آيا ارتفاع سقف سالن بيش از 3 متر است؟
2     آيا براي هر كارگر فضاي كافي (حداقل 12 متر مكعب)  وجود دارد؟
3     آيا نصب ماشين آلات و ابزار و اشياء و محصولات مزاحمت در كار و عبور افراد ايجاد نمي كنند؟
4     آيا براي سقف ها و ديوارها از رنگ هاي مناسبي استفاده شده است؟
5     آيا كف كارگاه عاري از حفره و سوراخ است؟
6     آيا كف كارگاه طوري است كه باعث لغزندگي و توليد گرد و غبار نشود؟
7     آيا راه های عبور اصلي و فرعي بوسيله خط كشي مشخص شده اند؟
8     آيا موانع موجود در راه هاي عبور و مرور توسط خط كشي هاي مورب زرد و سياه رنگ شده اند؟  
9     آيا كف كارگاه قابل شستشو و داراي كف شوي مي باشند؟
10     آيا پله ها از مصالح غير لغزنده ساخته شده اند؟ 
11     آيا دريچه هايي كه در كف كارگاه باز شده اند، توسط نرده هاي ثابت يا متحرک حافظت شده اند؟
12     آيا حفره هاي كف كارگاه بوسيله در پوشهايي كه اطراف آنها بيشتر از 2.5  سانتي متر است و درز ندارند حفاظت شده اند؟   
13     آيا ارتفاع نرده ها بيش از 90 سانتي متر است؟
14     آيا نرده هاي حفاظتي از موادي با جنس مقاوم ساخته شده اند؟
15     آيا مجاري فاضلاب داراي پوشش است؟
16     آيا براي كارگاه هاي خارج از سالن ها سايبان تهيه شده است؟
17     آيا معابر و پياده روها عاري از تقاطع خطرناک است؟
18     آيا در تقاطع هاي خطرناک از آينه هاي محدب استفاده شده است؟
19     آيا پياده روها و محلهاي عبور وسايل نقليه داراي فاصله كافي از يكديگر هستند؟
20     آيا كارخانه داراي سيستم برق اضطراري است؟
21     آيا دربها و پنجره ها طوري قرار گرفته اند كه باعث تهويه طبيعي هواي محيط شود؟
22     آيا ساختمانهاي چند طبقه مجهز به پله هاي فرار از ساختمان هستند؟
23     آيا علائم خروجي داراي علامتهاي مخصوص جهت خارج شدن هستند؟
24     آيا حداقل عرض دربهاي خروجي 1.2 متر است؟
25     آيا دربهاي خروجي داراي لولا هاي دو طرفه هستند؟
26     آيا از قفل كردن دربهاي مربوط به داخل وخارج شدن به كارخانه و طبقات خودداري شده است؟ 
27     آيا از علائم الكتريكي در هنگام شب براي دربهاي خروج استفاده شده است؟
28     آيا نرده هاي فاقد قسمتهاي تيز و برنده استفاده مي شوند؟ 
29     آيا كاركاه داراي نور كافي مي باشد؟ 
30     آيا منابع روشنايي و پنجره ها تميز مي شوند؟

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید

حتما بخوانید:

⇐ صفر تا 100 ایمنی ساختمان

⇐ ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا (مبحث 12 مقررات ملی ساختمان)

⇐ آیین‌نامه ایمنی معادن