ایمنی حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک
ایمنی حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک
ایمنی حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک
فرمت:Word تعداد صفحات: 51
فهرست:
- اهداف
- دامنه کاربرد
- مراجع
- مسئولیت ها
- شرح
-
طبقه بندی مواد خطرناک
-
شناسایی مواد خطرناک
- برچسب گذاری
- لوزی شناسایی خطر
- برگه اطلاعات ایمنی مواد شیمیایی MSDS
-
ایمنی عملیات تخلیه و بارگیری مخازن حمل و نقل
-
متصدیان حمل و نقل مواد خطرناک
-
تجهیزات مورد استفاده در حمل و نقل مواد خطرناک
-
برنامه ریزی شرایط اضطراری
-
- پیوست 1: تعاریف
-
پیوست 2: خصوصیات برخی از فرآورده های نفتی و ملاحظات ایمنی ان ها
-
پیوست 3: مقررات مربوط به اسناد و مدارک حمل و نقل مواد خطرناک
-
پيوست 4: اظهار نامه حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک
-
پیوست 5: روشهای بسته بندی به تفکیک وزن بسته های مواد خطرناک
-
پیوست 6: نمونه برگه اطلاعات ایمنی مواد (MSDS)
-
پیوست 7: برگه ارزیابی ریسک رانندگان
-
پیوست 8. چک لیست ارزیابی رانندگی
مقدمه
روند رو به رشد توسعه تکنولوژی استفاده از فرایندهای تولیدی مختلف و به تبع آن مواد اولیه گوناگون را ایجاب می نماید. از آنجا که بیشتر مواد مورد استفاده در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و صنایع وابسته دارای ماهیت خطرناک (قابل اشتعال، قابل انفجار، سمی، رادیواکتیو، اکسید کننده و … ) هستند، ذخیرهسازی، حمل و نقل و استفاده از این مواد نیاز به برنامه ریزی ویژه دارد.
در این بین، حمل و نقل مواد خطرناک به لحاظ شرایط خاص، از اهمیت بسزایی برخوردار است دارد. تماس نزدیکتر و بیشتر با جامعه و مردم، تاثیرات زیست محیطی مشهودتر، دوری از تاسیسات شرکت و عدم دسترسی به تجهیزات و امکانات موجود برای مواجهه با حوادث احتمالی از جمله شرایطی هستند که برنامهریزی و به عبارت بهتر مدیریت حمل و نقل مواد خطرناک را اهمیتی دو چندان بخشیده است.
در این مجموعه سعی بر آن است تا با ارائه راهکارهای HSE مناسب کلیه مراحل حمل و نقل مواد خطرناک با نگرشی نظاممند تحت یک مدیریت موثر HSE قرار گیرد.
- هدف
هدف از تدوین این دستورالعمل ارائه راهنمایی های کاربردی به منظور لحاظ کردن الزامات ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی در حمل و نقل مواد خطرناک (طبق تعاریف ارائه شده در متن دستورالعمل) است.
- دامنه کاربرد
اين دستورالعمل براي استفاده در کلیه زيرمجموعه هاي وزارت نفت شامل چهار شركت اصلي، شركتهاي فرعي و تابعه و نيز عمليات پيمانكاري تدوين گرديده است.
یادآوری: این دستورالعمل ذخیره سازی و استفاده از مواد خطرناک را تحت پوشش قرار نمی دهد.
3- مسئولیتها
- مسئوليت اجراي اين دستورالعمل بر عهده امور HSE وزارت نفت است.
- بازنگري و تجديد نظر در اين دستورالعمل توسط اداره كل HSE وزارت نفت انجام مي گيرد. كليه زير مجموعه ها و استفاده كنندگان دستورالعمل مي توانند نظرات و پيشنهادات خود را از طريق امور HSE شركت متبوع به اداره كل HSE وزارت نفت ارائه نمايند.
- كليه كاركنان در چهار شركت اصلي و نيز كاركنان مجموعه هاي پيمانكاري موظفند در حمل و نقل مواد خطرناک، از مفاد اين دستورالعمل پيروي نمايند.
4- شرح
4-1. کلیات
طرح كلي مدیریت HSE در حمل و نقل مواد خطرناک
- تدوين يك بيانيه خط مشي مكتوب كه از طرف مديريت ارشد سازمان حمايت ميگردد.
- ايجاد و به كارگيري مقررات HSE و نيز اتخاذ تدابيري براي ضمانت اجراي مقررات
- تدابيري جهت بازنگري دورهاي مقررات، روشهاي اجرايي و خط مشيهاي HSE
- ابراز آشكار حمايتها و علاقمنديها در زمينه الزامات HSE در حمل و نقل مواد خطرناک
- مشخص كردن يك هماهنگ كننده (مسئول/مدیر) ویژه HSE برای حمل و نقل مواد خطرناک و دادن اختيارات لازم به وي جهت پياده سازي برنامه ايمني حمل و نقل مواد خطرناک
- پيادهسازي خط مشي و روشهاي اجرايي كه بوسيله آن نقشها و مسئوليتها در ارتباط با HSE حمل و نقل مواد خطرناک در همه سطوح سازمان به منظور اطمينان از انطباق با استانداردها و قوانين مربوطه قابل پايش باشد.
4-2. طبقه بندی مواد خطرناک
- طبقه يك : اين طبقه به سه دسته تقسيم بندي مي شود :
- مواد و محصولات منفجره
- محصولات و كالاهايي كه با مواد منفجره انباشته گرديده اند.
- محصولات و كالاهايي كه ايجاد آتش سوزي و احتراق مي نمايند.
- طبقه دو : اين طبقه مشتمل است بر گازهاي تحت فشار مايع نشده و گازهاي نامحلول تحت فشار
- طبقه سه : اين طبقه مشتمل است بر مايعات قابل اشتعال
- طبقه چهار : اين طبقه به سه دسته تقسيم بندي مي شود :
1-4- جامدات قابل اشتعال
2-4- موادي كه داراي قابليت آتش سوزي و آتش افروزي خود به خود مي باشند.
3-4- موادي كه بر اثر تماس با آب يا مجاور با رطوبت، گازهاي قابل اشتعال توليد مي كنند.
5- طبقه پنج : اين طبقه به دو دسته تقسيم بندي مي شود :
1-5- موادي كه باعث ايجاد زنگ زدگي مي شوند.
2-5- بر اكسيدهاي آلي
6- طبقه شش : اين طبقه به دو دسته تقسيم بندي مي شود :
1-6- محصولات سمي
2-6- مواد و محصولات متعفن كه باعث ايجاد و نشر بيماريهاي عفوني مي گردند.
7- طبقه هفت : مواد راديو اكتيو
8- طبقه هشت : مواد خورنده و اسيدها
9- طبقه نه : مواد و محصولات خطرناك متفرقه
4-3. شناسایی مواد خطرناک
4-3-1. برچسب گذاری
به منظور شناسایی محتویات مخازن و ظروف حمل و نقل مواد خطرناک استفاده از برچسبهای استاندارد مطابق با دسته بندی ذکر شده در قسمت قبل الزامی است. در شکل 1 برچسبهای مورد استفاده برای انواع مواد خطرناک نشان داده شده است.
شکل 1. برچسب های شناسایی مواد خطرناک
4-3-2. کد گذاری
یکی از روشهای معمول برای شناسایی مواد خطرناک، استفاده از یک سیستم کد گذاری است. این سیستم را میتوان به صورت درون شرکتی تدوین نمود و یا اینکه از سیستم های ملی یا بین المللی استفاده کرد.
به عنوان مثال برخی از كدهای بين المللي حمل جاده اي مواد خطرناك عبارتند از:
- 30 1201 نفت كوره
- 30 1202 نفت گاز
- 33 1203 بنزين (معمولي و سوپر)
- 30 1223 نفت سفيد
- 336 1230 متانول
- 30 1863 سوخت هوايي
4-3-3. لوزی شناسایی خطر
لوزي شناسايي خطرات، نمادي است كه فرد را از چگونگي خطرات ماده شيميايي آگاه مي سازد .
در اين روش هركدام از موارد قابليت اشتعال، فعل و انفعال شيميائي و خطرات بهداشتي به پنچ درجه تقسيم مي شوند ( از درجه صفر تا درجه چهار ) به طوري كه درجه صفر علامت بي خطري و درجه چهار، نشان دهنده خطر بسيار شديد است. درهرحال با توجه به درجه خطر، عدد متناظر آن در قسمت مربوطه جايگزين ميگردد .
1- قابليت اشتعال :
درجه 4 : موارد زير در اين گروه قرار دارند :
- گازهاي شديداً قابل اشتعال
- مايعات بسيار فرار قابل اشتعال
- موادي كه در حالت گرد و غبار، مخلوط انفجاري تشكيل مي دهند .
مثال : سولفيد هيدروژن، استالدئيد و اسيد پيكريك
درجه 3 : مايعاتي كه تقريبا در حالت نرمال مشتعل مي شوند مانند فسفر سفيد و استايرن
درجه 2 : موارد زير در اين گروه قرار دارند :
- مايعاتي كه جهت مشتعل شدن بايد به مقدار كافي در معرض حرارت قرار گيرند.
- جامداتي كه بخار قابل اشتعال توليد مي کنند.
مثال : اسيد استيك، نفتالين و فرمالدئيد
درجه 1 : موادي كه قبل از اشتعال بايد حرارت ببينند مانند گليسرين و روي
درجه صفر : موادي كه مشتعل نميشوند مانند اسيد نيتريك و اسيد سولفوريك
2- قابليت فعل و انفعال شیمیایی :
اين شاخص چگونگي پايداري و تركيب پذيري ماده را با آب نشان مي دهد و رتبه بندي آن به قرار زير است :
درجه 4 : موارد زير در اين گروه قرار دارند :
- در حرارت و فشار معمولي قادر به تجزيه و يا واكنش انفجاري هستند.
- موادي كه نسبت به شوك مكانيكي يا حرارتي حساس هستند به هنگام حريق ناشي از اين مواد بايد اطراف محل حادثه تخليه گردد .
مثال : اسيد پيكريك، فولمينات جيوه و تري نيتروتولوئن
درجه 3 : موارد زير در اين گروه قرار دارند :
- موادي كه قادر به تجزيه يا واكنش انفجاري بوده و به چاشني و يا محرك كافي نياز دارند.
- موادي كه نسبت به شوك مكانيكي يا حرارتي در حرارت و فشار زياد حساس هستند.
- موادي كه با آب بدون نياز به حرارت ، واكنش انفجاري دارند.
مثال : نيترات سلولز، هيدرازين
درجه 2 : موارد زير در اين گروه قرار دارند :
- موادي كه در حالت عادي ناپايدار بوده و تغييرات شيميائي در آن رخ مي دهد ولي منفجر نمي شود .
- موادي كه در حرارت و فشار معمولي تغيير شيمیایی يافته و انرژي آزاد مي كنند.
- موادي كه از ترکيب آنها با آب واكنش شديدي بوجود مي آيد و يا مخلوط انفجاري تشكيل مي دهد .
مثال : سديم، فسفر سفيد و ليتيم
درجه 1 : موادي كه در حالت عادي پايدار هستند، ولي در حرارت و فشار بالا ممكن است ناپايدار شوند و در تماس با آب واكنش نموده و انرژي آزاد کنند. مانند فسفر قرمز و روي
درجه صفر : موادي كه درحالت عادي حتي در شعله پايدار هستند و با آب واكنش نمي دهند و از خاموش كننده هاي عادي ميتوان جهت اطفاي حريق اين گونه مواد استفاده كرد . مانند ذغال چوب، گليسرين و متان
3- خطرات بهداشتي مواد :
منظور از خطرات بهداشتي همان عوارضي است كه مواد شيميائي بر روي سلامتي انسان از خود برجاي مي گذارند .
درجه 4 : موادي كه مقدار كمي از بخارات آن باعث مرگ مي شود مانند هيدروژن سيانيد، سيانوژن و پاراتيون
درجه 3 : موادي كه خطرات فوق العاده اي براي سلامتي دارند مانند سولفيد هيدروژن، هيدروكسيد سديم و فسفر سفيد
درجه 2 : موادي كه براي سلامتي خطرناك بوده و بايد با تدابير حفاظتي مناسب با آنها تماس پيدا كرد مانند هيپوكلريت كلسيم و نفتالين
درجه 1 : موادي كه درحد كمي براي سلامت خطرناك هستند مانند تري اكسيد كرم و كاربيد كلسيم
درجه صفر : موادي كه تحت شرايط حريق نيز خطري براي سلامتي توليد نمي كنند مانند فسفر قرمز، ذغال چوب و پرمنگنات پتاسيم
4- خطرات خاص :
خطرات خاص شامل خطر واكنش با آب يا پليمريزه شدن با حرف مشخصه (P) ، خطر استفاده از آب براي اطفاي حريق ناشي از آن ماده با حرف مشخصه (W)، پليمريزه شدن با حرف مشخصه P ، ماده راديواكتيو با علامت مشخصه در اين خانه به نمايش گذارده مي شود.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
بروزرسانی اول: ایمنی حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک (111 صفحه)
تهیه و تنظیم: مهندس محمد اصغري، محمد يوسف زاده
فهرست:
-
آشنایی با انواع مواد خطرناک
- تعريف كالاي خطرناک
-
خودروهای سبک حامل مواد خطرناک
- انواع و مشخصات وسايل نقيله حمل مواد خطرناک
- تانكرهاي قابل حمل
- مشخصات فنی مربوط به وسايل نقليه تانكر
- روش هاي بارگيری و تخليه مواد خطرناک
- شيوه های بارگيری و تخليه
- الف – روش های بارگيری مواد خطرناک
- ب- روش های تخليه مواد خطرناک
- نكات ايمنی مربوط به بارگيری و تخليه مواد خطرناک
- معرفی و نحوه بكارگيری تجهيزات ايمنی
- روش استفاده صحيح از وسايل ايمنی
- بازرسی سيستم های فنی و كنترل وسايل نقليه
- بازرسی سيستم های فنی و كنترل عمومی
- بازرسی سيستم های فنی و كنترل وسايل نقليه حامل
- انواع و مشخصات وسايل نقيله حمل مواد خطرناک
3- رانندگی با خودروهای حامل مواد خطرناک
-
- آشنايي با رانندگی در شرايط گوناگون
- رانندگي در زمستان
- باران
- مه
- هواي بسيار گرم
- مناطق كوهستانی
- رانندگی در شب
- شرايط فيزیکی و سلامت راننده
- تمرينات ورزشی
- سلامت ذهني
- هوشياری در حين رانندگی
- مدارک فنی و قانونی مورد نياز حمل و نقل محموله ها و مواد خطرناک
- مدارک راننده
- مدارک حمل بار
- مدارک وسيله نقليه
- آشنايي با رانندگی در شرايط گوناگون
4- ايمنی و اقدامات تأمينی در حمل و نقل مواد خطرناک
-
- البسه و تجهيزات ايمني راننده
- موارد ايمنی در حمل و نقل مواد خطرناک
- توصيه و نكات ايمني پيرامون حمل
- سرعت مجاز و برخي از محدوديت های مربوطه
- نحوه پارک توقف و گردش وسيله نقليه
- كمک های اوليه مورد نياز در هنگام بروز سوانح
- اقدامات پيشگيرانه جهت جلوگيری از وقوع آتش سوزی
- اقدامات اضطراري ( اطفاء حريق و … )
- منابع و مآخذ
فایل کامل این موضوعات را در زیر به صورت مستقیم دانلود کنید.
بروزرسانی دوم: ایمنی حمل و نقل مواد شیمیایی (37 صفحه)
فهرست:
- وظایف سازمان های مسئول در حمل و نقل مواد شیمیایی
- شیوه های حمل و نقل مواد خطرناک
- نمونه اظهارنامه ی حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک
- حمل و نقل ایمن آفت کش ها
- ایمنی وسیله نقلیه
- ایمنی نگهداری و انبارداری مواد خطرناک
- ایمنی دفع مواد زائد خطرناک و پسماندهای شیمیایی
- اقدامات کنترلی در کار با مواد شیمیایی
حتما بخوانید:
⇐ جزوه دوره آموزشی مواد شیمیایی خطرناک (HAZMAT)
⇐ آشنایی با طبقه بندی مواد خطرناک
⇐ ارزیابی ریسک بهداشتی مواد شیمیایی PPT
منبع: دانشجویان بهداشت حرفه ای
اینجانب یک سری مطالب در مورد hseحمل و نقل مواد خطرناک در جاده و مرزها احتیاج دارم اگه امکان داره به ایمیلم ارسال کنید
سلام. امکان ارسال فایل وجود ندارد. هر مطلب لازم داشتید در سایت ثبت نام و دانلود کنید.
نمیشه ثبت نام کرد
ثبت نام مشکلی نداره. احتمالا مرورگر شما قدیمی است. و صفحه ثبت نام را براتون باز نمیکنه
الان فرم ثبت نام هم دیگه لینکشو نمیبینم دوباره امتحان کنم
اگر وارد حساب کاربری بشید ئکمه ورود و عضئیت به صورت خودکار حذف میشن ولی اگر خارج از حساب کاربری باشید دکمه ها نشون داده میشن