اندازه گیری عملکرد ایمنی فرایند

اندازه گیری عملکرد ایمنی فرایند

اندازه گیری عملکرد ایمنی فرایند

مشكل

در نشريه Beacon شماره مارس ۲۰۱۶ در خصوص ارتباط بین ایمنی فرآیند و ایمنی شغلی و همچنین اهمیت هر یک از آنها در محیط کار صحبت شد. برای مدتها صنایع از شاخص هایی همچون میزان حوادث و بیماریهای شغلی جهت پایش اثر بخشی سیستم مدیریت ایمنی استفاده می کردند. اما این شاخصها معیار مناسبی جهت اندازه گیری عملکرد و کارآیی ایمنی فرایند نیست. پس از انفجار ماه مارس ۲۰۰۵ در پالایشگاه BP تگزاس، هیئت مستقل بررسی حادثه (Baker Panel) دریافت که قبل از این حادثه در تمامی پالایشگاههای BP در آمریکا، میزان حوادث به عنوان شاخصی جهت اندازه گیری ایمنی فرآیند استفاده میشده است. اگر چه در این اقدام شرکت BP تنها نبود ولی اتكا به این شاخص باعث می شود تا درک صحیحی از ریسک مربوط به فرآیند نداشته باشند. هئیت مستقل بررسی حادثه نتیجه گرفت که عملکرد سیستم مدیریت ایمنی فرآیند در شرکت BP بطور موثر سنجش نشده است. سایر شرکتها نیز دریافتند که مشكل مشابهی دارند. بنابراین CCPS و سایر سازمانهای تخصصی، دولتی و صنعتی روش جدیدی را جهت سنجش عملکرد ایمنی فرآیند وضع کردند. جزئیات این روش از محدوده این نشریه خارج است ولی تمرکز آن بر میزان اتلاف مواد، انرژی و اثر بخشی فعالیتهای ایمنی فرآیند بطور خاص می باشد. برای مثال انستیتو نفت آمریکا (API) استاندارد شماره 754 RP را تحت عنوان « شاخصهای عملکردی ایمنی فرآیند در صنایع پالایشگاهی و پتروشیمیایی » ایجاد کرد. سازمانهای صنعتی و خصوصی در تمام دنیا نیز روشهای مشابهی را ایجاد کردند.

شما چه کاری می توانید انجام دهید؟

•  از شاخص هایی که جهت اندازه گیری عملکرد ایمنی فرآیند در واحد شما استفاده می شود آگاه باشید.
• از نقش خود در تشخیص و گزارش دهی حوادث فرآیندی مطلع باشید. بنابراین می توانید بطور مفید و موثر در سنجش ایمنی فرآیند مشارکت داشته باشید.
• گزارشات و آمار حوادث فرآیندی را مطالعه کرده و در بهبود عملکرد آن تلاش کنید.
• جهت اطلاعات بیشتر در خصوص اندازه گیری عملکرد ایمنی فرآیند نشریه Beacon مورخ آگوست ۲۰۰۸ را مطالعه کنید. (قابل دسترس در آدرس : http://sache.org/beacon/products.asp)
• گزارش CCPS در آدرس https://www.aiche.org/ccps/resources/tools/process-safety-metrics به زبانهای چینی، انگلیسی، ژاپنی، پرتغالی و اسپانیائی جهت استفاده مهندسین و مدیران قابل دسترس است.

آیا می دانید؟

شاخصهای آماری و سنتی نرخ حوادث نمی تواند بطور موثر سیستم مدیریت فرآیند ایمنی شما را ارزیابی کند. درباره آن فکر کنید – چه اتفاقی می افتد اگر مقدار زیادی از مواد قابل اشتعال مثلا چندین تن در محیط منتشر شده و آتش بگیرد؟ اگر کسی در محل نباشد هیچ کس صدمه ای نمی بیند. این حادثه ممكن است تحت عنوان حادثه زیست محیطی و یا خسارات مالی گزارش شود ولی هیچگونه تاثیری در میزان حوادث آماری شرکت نخواهد داشت. بنابراین می توان آنرا به عنوان یک حادثه فرآیندی مهم در نظر گرفت و نیاز است تا حوادث مشابه فرآیندی مورد پایش و نظارت قرار گیرند.

 چون مولفه های مشترکی مانند فرهنگ ایمنی و انضباط عملیاتی بر هر دو، اعم از ایمنی فرآیند و یا ایمنی شغلی تاثیر گذار هستند بنابراین اگر میزان حوادث افزایش یابد شما بایستی نگران برنامه های ایمنی فرآیند خود نیز باشید. اما مراقب باشید پائین بودن میزان حوادث به هیچ عنوان دال بر موثر بودن برنامه های ایمنی فرآیند شما نمی باشد! 

حتما بخوانید:

⇐ جزوه دوره آموزشی مدیریت ایمنی فرایند PSM

⇐ مبانی ایمنی فرایند

⇐  بازنگری و بازدید از ایمنی فرایند

⇐ ایمنی فرایندهای ظروف تحت فشار

⇐ پیاده سازی مسائل ایمنی فرایند (ایمن سازی فرایند)