ارگونومی در صنعت کشتی سازی

ارگونومی در صنعت کشتی سازی

تهیه و تنظیم: فاطمه علی اکبری، کارشناس مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی اراک

در ارگونومی عوامل متعددی نقش دارند که عبارتند از: وضعیت و حرکات بدن (نشستن روشنایی، شرایط جوی و …) اطلاعات و عملیات اطلاعاتی که از راه بینایی یا سایر حواس کسب می شوند کنترل ها ارتباط بین نمایشگرها و کنترل و به همان نسبت وظایف و مشاغل (نوع کار مناسب، شغل مطلوب) این عوامل تا حد زیادی میزان ایمنی سلامتی و بهداشت راحتی و کارایی در کار و زندگی روزمره را تعیین می کنند.

گسترش واحدهای صنعتی تولیدی و خدماتی و تولید محصولات جدید و متنوع فرآیندی است که توانسته است گام مؤثری را در جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی و بهره گیری هرچه بیش تر مردم از فن آوری های نوین بردارد. در انجام فعالیت هایی که در قالب صنعت می گنجد، عوامل زبان آوری وجود دارد که سلامت کارگران را تهدید می کند. هدف از یک برنامه ارگونومی در صنعت کشتی سازی مهیا کردن محیطی ایمن از طریق طراحی و تطابق امکانات تجهیزات ابزارها و نیازهای شغلی با ویژگی های شاغلین (مثل ابعاد بدنی قدرت توان هوازی قابلیت پردازش اطلاعات) در سطح انتظارات آنها می باشد یک برنامه موفق ارگونومی می تواند به طور هم زمان سطح بهره وری و سلامت نیروی کار را ارتقاء بخشد.

اختلالات اسکلتی – عضلانی مرتبط با کار

این اختلالات در هر شغل و صنعتی رخ می دهند. اختلالات اسکلتی – عضلانی در ستون مهره ها اندام های فوقانی و تحتانی بروز می کنند این اختلالات ممکن است در مواجهه دراز مدت با عوامل ایجاد کننده آنها به تدریج و در یک فرایند طولانی رخ دهند و یا به طور ناگهانی در اثر وارد شدن ضربه ای بزرگ بر بخشی از دستگاه اسکلتی – عضلانی ایجاد شوند.

انواع کار فیزیکی در صنعت کشتی سازی

1. كار دینامیکی: در کار دینامیکی گروهی از عضلات درگیر بوده و نیاز به مصرف انرژی (اکسیژن و گلوکز) در این قبيل کارها زیاد است زیرا ماهیچه ها دائماً در حال انقباض و انبساط هستند.
2. کار استاتیکی: در این کار گروهی از عضلات در یک حالت ثابت درگیر کار می شوند. چنان چه یک ماهیچه در زمان طولانی تحت تأثیر یک نیروی خارجی دچار انقباض شده و در عین حال هیچ یک از اعضاء با اجزای آن حرکتی نداشته باشند، از آن به عنوان یک فشار استاتیکی نام برده می شود.

مطالعات نشان داده است که کارهای استاتیک معمولاً با ریسک بالایی از موارد زیر همراه است:

• آماس مفاصل در استرس های مکانیکی
• التهاب و ورم غلاف تاندون ها
• ورم محل اتصال تاندون ها
• علائم آرتروز (تحلیل شدید در مفاصل)
• اسپاسم های دردناک عضله
• ناراحتی های دیسک بین مهره ای

در صنعت کشتی سازی محیط کاری اغلب شامل عوامل خطر شناخته شده و مستعد کننده برای بروز اختلالات اسکلتی عضلانی است. بسیاری از کارگران (به عنوان مثال، نجاران لوله کش ها، جوشکاران و…) حین انجام کار نیاز به اتخاذ وضعیت نامطلوب از جمله زانو زدن خم شدن چمباتمه زدن یا دراز کشیدن دارند به همین دلیل شیوع بالای اختلالات اسکلتی – عضلانی در کارگران شاغل در این صنعت انتظار میرود بیشترین شیوع اختلالات اسکلتی – عضلانی به ترتیب مربوط به نواحی پشت کمر و زانو می باشد بین میانگین سن سابقه کار، BMI و وضعیت تأهل با شیوع اختلالات اسکلتی – عضلانی در افراد شاغل در این صنعت ارتباط معنی داری وجود دارد.

حمل و نقل دستی بار

حمل و نقل دستی شامل انواع فعالیت هایی است که در آن جعبه ها کارتن ها ابزار و وسایل گوناگون از محلی به محل دیگر منتقل می شود که چه به صورت درازمدت و چه به صورت کوتاه مدت میتواند باعث عوارضی مانند پارگی ساییدگی شکستگی و کمردرد شود.

خستگی

از دست دادن هوشیاری که در نهایت با خواب خاتمه می یابد خستگی نامیده می شود این از دست دادن هوشیاری همراه با قضاوت ضعیف، واکنش آهسته به حوادث کاهش مهارت و هماهنگی می باشد خستگی می تواند حاد یا مزمن، فیزیولوژیک و یا عمومی باشد.

مدیریت ریسک

هر جا امکان این باشد که توانایی فرد برای انجام کار به طور ایمن به دلیل خستگی تحت تأثیر قرار گیرد، فرایند مدیریت ریسک باید انجام شود. پوسچر نامطلوب اعمال نیروی بیش از حد، خم شدن بیش از حد ایستاده کار کردن عدم استراحت کافی هل دادن و کشیدن بیش از حد حمل نامناسب بار از ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی – عضلانی در این صنعت میباشند.

کنترل های مهندسی

کنترل های مهندسی

رویکرد ترجیح داده شده برای پیشگیری و کنترل اختلالات اسکلتی – عضلانی طراحی شغل است که شامل چیدمان ایستگاه کار انتخاب و استفاده از ابزار آلات و روشهای کار برای در نظر گرفتن تواناییها و محدودیت های نیروی کار می باشد یک تطابق مناسب به تضمین ایستگاه کار کمک می کند از طرف دیگر حضور ریسک فاکتورها بیان کننده انحراف از این هدف بوده و می تواند

نشان دهنده نیاز به اقدامات کنترلی باشد. استراتژیهای کنترل مهندسی جهت کاهش ریسک فاکتورهای ارگونومیک عبارتند از:

• تغییر در روش انتقال مواد قطعات و محصولات برای مثال استفاده از وسایل کمک مکانیکی جهت بالا بردن و حمل بارهای سنگین یا استفاده از دستگیره یا جادستی در بسته هایی که ضرورت دارند به صورت دستی حمل شوند.
• تغيير فرایند یا محصول جهت کاهش مواجهه کارگران با ریسک فاکتورها
• تغییر چیدمان ایستگاه کار که می تواند شامل استفاده از نیمکت هایی با قابلیت تنظیم ارتفاع یا قرار دادن ابزار و مواد در فاصله دسترسی کوتاه باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی و بهداشت حرفه ای در صنعت کشتی سازی

⇐ کشتی و حوادث مربوط به آن

⇐ ایمنی در دریا و دریانوردی

منبع: مجله علمی – اجتماعی ارگونومی شماره 10