ارزیابی پوسچر به روش OWAS در پالایشگاه نفت

چکیده: از ابتدای قرن هفدهم شیوه هایی برای ثبت پوسچر انسانی وجود داشته است. در این شیوه ها لازم است فرد حین کار مورد مشاهده قرار گیرد. سپس پوسچر بدن بر اساس وضعیت قرارگرفتن اعضاء نسبت به سه صفحه مرجع طبقه بندی می شود. در این شیوه ها پوستچر بدن به صورت داده های عددی بیان میشود.

 به طور کلی شیوه های ارزیابی پوسچر شامل روش های  OWAS، RULA ، REBA ، QECکه از جمله روش های کاربردی و معتبر در ارگونومی شغلی می باشند.

OWAS: پوسچر اندام های مختلف بدن واعمال نیروبه صورت عددی ثبت میشود و سطح اولویت اقدام اصلاحی مشخص می شود.

RULA: پوسچر بدن کد گذاری شده اعمال نیرو وفعالیت ماهیچه های درنظرگرفته میشود.

REBA: امتیازگذاری پوسچر بدن،برآورد میزان بار، تعیین سطح اولویت اقدام اصلاحی

QEC:برآورد سطح میزان مواجهه اندام های گوناگون، تکرار حرکات، نیروی بار ومدت زمان مواجهه وتعیین اثرترکیبی با استفاده ازجدول امتیازگذاری.

اگرچه پوستچرکار یکی ازمهمترین ریسک فاکتورهای اختلالات اسکلتی – عضلانی دربرخی نواحی بدن است، اما عوامل دیگری نظیر اعمال نیرو، تکرار، مدت مواجهه، ارتعاش، عوامل روانشناسی وفردی وهمچنین تعامل وترکیب این عوامل با یکدیگر نیز به بروز و وقوع این آسیب ها کمک میکنند و می بایست مورد توجه قرار گیرند.

واکاوی پوستچر می تواند به صورت مستقیم یعنی همزمان با فیلم برداری انجام شود که در این صورت می توان راحت تر به تجزیه وتحلیل حالات مختلف پرداخت.

 

مراحل اجرای روش :

برای بررسی ارگونومی وتعیین میزان سطح ریسک فعالیت های بدنی و نحوه جابجایی و حمل بار و… یکی از روش های ارزیابی پوستچر را انجام میدهیم .

به مدت 40 دقيقه در فاصله زماني 30 ثانيه عكسبرداري شد.

روش مورد نظر روش  OWAS است . که برای اندام های فوقانی وتمام بدن مناسب است.

در اين روش، پوسچر كلي بدن شامل پوسچر تنه (ستون فقرات) ، دستها (بازوها) و پاها و همچنين نيرويي كه به وسيله فرد اعمال مي شود ارزيابي مي گردد.

براي تنه چها ر پوسچر ، براي دستها سه پوسچر و براي پاها هفت پوسچر وجود دارد.

پوسچر بدن (اندامهاي ياد شده)به وسيله ي يك كد سه رقمي كه در آن اولين عدد سمت چپ مربوط به تنه ،دومين عدد مربوط به دستها و سومين عدد مربوط به پاها مي باشد تعيين مي شود .

عددي نيز براي مشخص كردن ميزان نيرويي كه به فرد وارد مي شود ويا توسط او اعمال مي گردد در نظر گرفته مي شود. (عدد چهارم دركد)

بدين ترتيب در روش OWAS هر كد شامل اطلاعاتي در مورد پوسچر تنه ، دستها و پاها ، همچنين مقدار نيرو و فاز كاري مي باشد.

نیرو	پاها	بازوها	تنه
کد چهارم	کد سوم	کد دوم	کد اول

 دسته بندی پوستچر در روش OWAS

تنه:

1.ستون فقرات کشیده و راست می باشد.

2.ستون فقرات خمیده می باشد.

3.تنه در حال چرخش است.

4.تنه خمیده و درحال چرخش است.

بازوها:

1.هر دو بازو پایین تراز ارتفاع شانه

2.یکی از بازوها در ارتفاع شانه یا بالاتر از آن

3.هر دو بازو در ارتفاع شانه

یا بالاتر قرار دارند.

 

پاها:

1.نشسته

2.ایستاده با پاهای کشیده ومستقیم

3.ایستاده با یک پای مستقیم

4.استاده برروی دو زانو خمیده

5.زانو زده بر روی یک زانوی خمیده

6.زانو زده بر یک یا هردو زانو

7.راه رفتن یا جایجا شدن

نیرو:

1.وزن بار 10کیلوگرم یا کمتر ازآن

2.وزن بار بیشتراز10کیلوگرم یا کمتر از20کیلوگرم

3.وزن بار بیشتراز20کیلوگرم

جدول اولویت اقدام های اصلاحی برای پوستچرهای مشاهده شده.بر اساس ترکیب پوستچرهای تنه،بازوها، پاها و مقدار اعمال نیرو

در روشOWAS ، ارزيابي پوسچر به وسيله “ اولويت اقدامات اصلاحي” (action categories) صورت مي گيرد.

ارزیابی پوستچر به روش OWAS (کارگر واحد انبار)

شکل 1 

تنه	بازوها	پاها	نیرو
1	3	6	1

کد 1361

اقدام اصلاحی :1
پوستچر طبیعی وخنثی وبدون اثرآسیب زا بر دستگاه اسکلتی عضلانی و هیچگونه اقدام اصلاحی نیاز نیست.

 

 

شکل 2 

تنه	بازوها	پاها	نیرو
1	1	3	1

کد 1131

اقدام اصلاحی:1
پوستچر طبیعی وخنثی وبدون اثرآسیب زا بر دستگاه اسکلتی عضلانی.و هیچگونه اقدام اصلاحی نیاز نیست.

 

 

 

 

شکل 3 

تنه	بازوها		پاها	نیرو
2	1	4		1

 

اقدام اصلاحی:3کد:2141

این پوستچر ممکن است اثر آسیب زا بر دستگاه

اسکلتی عضلانی داشته باشد بنابراین

اقدامات اصلاحی در اینده باید انجام پذیرد

 

 

 

شکل 4:

تنه	بازوها	پاها	نیرو
1	1	2		1

 

کد1121

 

اقدام اصلاحی:1

پوستچر طبیعی وخنثی وبدون اثرآسیب زا بر دستگاه اسکلتی عضلانی.و هیچگونه اقدام اصلاحی نیاز نیست

 

 

 

 

 

شکل 5

تنه	بازوها	پاها	نیرو
1	1	6	1

کد1161

اقدام اصلاحی:1

پوستچر طبیعی وخنثی وبدون اثرآسیب زا بر دستگاه اسکلتی عضلانی.و هیچگونه اقدام اصلاحی نیاز نیست.