ارزیابی ریسک ایمنی فرآیند واحد ذوب فلز مس به روش FMEA

ارزیابی ریسک ایمنی فرآیند واحد ذوب فلز مس به روش FMEA

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 5

تهیه و تنظیم: یاسمن دیلمقانی – نادر کریمی

چکیده:

امروزه یکی از صنایع بزرگی که با طیف وسیعی از فرآیندهای گوناگون در ارتباط بوده صنایع مس می باشد که با توجه به گوناگونی پروژه ها و فرآیند های مرتبط با آن، پیاده سازی سیستم های مدیریتی ایمنی، بهداشت و محیط زیست و ارتقاء سطح ایمنی کارکنان در زمزه اهداف این صنعت قرار گرفته است.

از این رو در این تحقیق با توجه به هدف مورد مطالعه که شناسایی و ارزیابی ریسک ایمنی کارخانجات ذوب فلش مس و به حداقل رساندن مخاطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان آن می باشد، جهت شناسایی جنبه های مربوط به ریسک های ایمنی، از روش FMEA “تجزیه و تحلیل حالات خطا و آثار آن” استفاده شده است. در این روش در ابتدا جمع آوری اطلاعات مربوط به فرآیندها از طریق بازدیدهای میدانی و بررسی دیاگرام های فرآیندها و صحبت با کارشناسان و کارکنان و بررسی گزارشات حوادث صنایع مشابه انجام گرفت. سپس با استفاده از کاربرگ روش FMEA حالات بالقوه خطر و علل احتمالی بروز آنها بررسی گردید و برای هر یک بر اساس جداول مربوطه شدت اثر، احتمال وقوع و احتمال کشف تعیین گردید. در نهایت با محاسبه RPN ریسک های با الویت بالاتر که نیازمند اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه بودند مشخص گردید که در این تحقیق در مجموع ۹ ریسک با الویت های بالا شناسایی شدند.

۱- مقدمه

امروزه با توجه به افزایش خطرات و چالش های موجود در خصوص مسائل مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست در محیط های کاری، لزوم بهره مندی از یک سیستم مدیریتی برای شناسایی و ارزیابی این مخاطرات و انجام اقدامات پیشگیرانه و اصلاحی در کلیه سطوح دارای پتانسیل ریسک همچون فرآیند ها و تجهیزات، بیش از پیش احساس می شود. تحقیقات نشان می دهد که ایمن نبودن محیط های کاری، عدم استفاده صحیح از دستگاه ها و عدم آموزش کارکنان در خصوص چگونگی انجام صحیح کارها، از علل اصلی بوجود آمدن حوادث بسیاری است که هر ساله در کارگاهها و کارخانجات مختلف روی می دهد و منجر به صدمات جسمی و روحی کارگران می شود. این همه در حالی که بسیاری از این اتفاقات قابل پیشگیری بوده و در عین حال افزایش سطح ایمنی و سلامت جسمی و روانی کارکنان باعث افزایش بهره وری کل سازمان نیز می گردد.

در این میان یکی از صنایع بزرگی که با طیف وسیعی از فرآیندهای گوناگون در ارتباط بوده صنایع ملی مس می باشد که با توجه به گوناگونی پروژه ها و فرآیند های مرتبط با آن، به کارگیری و پیاده سازی سیستم های مدیریتی ایمنی، بهداشت و محیط زیست و حفظ و ارتقاء سطح بهداشت و ایمنی کارکنان در زمزه اهداف این صنعت قرار گرفته است. از این رو در تحقیق پیش روی سعی بر آن شده است تا با کمک متخصصین و کارشناسان با تجربه این صنعت موارد دارای پتانسیل بالقوه ریسک در واحد ذوب فلش مس و راهکارهای کنترلی آن بررسی گردیده تا از طریق آن گامی در جهت مدیریت ریسک ایمنی واحدهای مشابه صنعتی برداشته شود.

۲- شرح مقاله

بررسی روش های مختلف مدیریت ریسک به ویژه ارزیابی ریسک نشان می دهد اولین گام اصلی در مدیریت ریسک، شناسایی ریسک ها و مخاطرات و تعیین پیامدهای ناشی از وقوع هر یک از آنها می باشد. در واقع مدیریت ریسک فرآیندی مشتمل بر بخش اصلی تعیین ریسک، ارزیابی و کاهش ریسک به سطوح قابل قبول می باشد.

[۱] ارزیابی ریسک موثرترین تکنیک برای شناسایی دقیق و کامل خطرات است که می توان با استفاده از آن راهکارهای کنترلی صحیح و مناسب را برای حذف یا کاهش حوادث ناشی از کار و افزایش ایمنی و بهره وری انتخاب کرد. به طور کلی روش های مختلفی جهت ارزیابی و مدیریت ریسک در زمینه های مختلف از جمله ارزیابی و مدیریت ریسک های ایمنی شغلی، ایمنی و بهداشت حرفه ای و ریسک های زیست محیطی وجود دارد، [۲] که در این تحقیق با توجه به هدف مورد مطالعه که شناسایی، طبقه بندی و ارزیابی ریسک ایمنی و فرآیند کارخانجات ذوب فلش مس و به حداقل رساندن مخاطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان آن می باشد، جهت شناسایی جنبه های مربوط به ریسک های ایمنی، از روش “FMEA” تجزیه و تحلیل حالات خطا و آثار آن استفاده شده است تجزیه و تحليل حالات خطا و آثار آن، (FMEA) یک ابزار نظام یافته بر پایه کار تیمی است که در تعریف، شناسایی، ارزیابی، پیشگیری، حذف یا کنترل حالات، علل و اثرات خطاهای بالقوه در یک سیستم، فرآیند و با طرح به کار گرفته می شود. [۳] این روش در چارچوب بکارگیری گسترده از ابزارهای مدیریت، مهندسی در کشورمان، کاربرد فراوانی داشته است و در این میان FMEA فرآیندی (PFMEA) تجزیه و تحلیل نظم یافته ای جهت شناسایی حالات خطای بالقوه و تعریف و اجرای اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه مرتبط، قبل از شروع به کار فرآیند تولید و خدمات و یا در حین کار فرآیند است. [۳]

در تحقیق ابتدا جمع آوری اطلاعات مربوط به فرآیندها از طریق بازدیدهای میدانی و بررسی نقشه سیستم ها و دیاگرام های فرآیندها و صحبت با کارشناسان و کارکنان مربوطه و بررسی گزارشات حوادث صنایع مشابه انجام گرفت. سپس فرآیندهای شناسایی شده با توجه به فعالیت های هر گروه از تجهیزات دسته بندی گردیدند. لازم به ذکر است در این مطالعه تنها تجهیزات اصلی موجود در کارخانه ذوب فلش و فرآیندهای مرتبط به آنها به دليل الویت بالاتر ریسک مورد بررسی قرار گرفتند. پس از این مرحله با استفاده از کاربرگ روش تجزیه و تحلیل حالات خطا این تجهیزات و فرآیندها لیست شده، حالات بالقوه خطر و علل احتمالی بروز آنها بررسی گردید. برای تسهیل در شناسایی حالات خطر در این تجهیزات طی طبقه بندی انجام شده حالات مهم بروز خطر همانند پیش از موعد عمل کردن، عمل نکردن در موعد معین، متوقف نشدن در موعد معین و بروز نقص در طول عملیات در نظر گرفته شد. همچنین برای این منظور کنترل های جاری موجود در کارخانه برای کاهش ریسک های بالقوه نیز در نظر گرفته شد. [۴] سپس برای هر یک از حالات مشخص شده بر اساس جداول مربوطه شدت اثرات (Severity)، احتمال وقوع (Occurrence) و احتمال کشف (Detection) تعیین گردید و اثرات حاصل از این حالات بر روی ایمنی اپراتورها و سایر کارگران مورد بررسی قرار گرفت. [۴]

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ایمنی در ذوب و ریخته گری

⇐ نمونه عملی ارزیابی ریسک به روش FMEA