ایمنی در ذوب و ریخته گری
ایمنی در ذوب و ریخته گری
ایمنی در ذوب و ریخته گری
فرمت: pdf تعداد صفحات: 186
ذوب: در فرایند تولید و تصفیه فلزات اجزاي با ارزش طی یک سلسله واكنش ھای مختلف فیزیكی – شیمیایی از مواد با ارزش كمتر تفكیک می شود.
فرایند فلز كاري به :
- فلز كاری حرارتی
- فلز كاری آبی تقسیم می شود
ريخته گری Foundries: عبارت است از ریختن فلز مذاب به داخل قالبي كه مطابق شكل و طرح خارجی شی مورد نظر ساحته شده است و در بعضی موارد دارای مغزی درونی است كه به حجم و یا اندازه سوراخ داخلی شی مورد نظر منتھی می شود.
طریقه كلی و اولیه ریخته گری شامل:
- ساخت طرح
- ساخت و فراھم آوردن قالب
- ذوب و تصفیه فلزات
- ریختن فلز داخل قالب
- پاک سازی و دور كردن ماسه ھای به ھم چسبیده و فلزات زاید از شی ریخته گری شده
فرآیند ریخته گری:
- با تولید قالب آغاز می شود که شکل قالب، قرینه و معکوس قطعه ای است که ما نیاز داریم. قالب از مواد نسوز مانند ماسه تھیه می شود.
- فلز بر روی یک منبع حرارت داده می شود تا ذوب شود. سپس فلز مذاب در گودی قالب که شکل قطعه مورد نظر است ریخته می شود. و تا زمان جامد شدن خنک می گردد.
- نھایتا قطعه فلزی شکل گرفته از قالب جدا می شود.
كابرد ريخته گری:
- به روش ریخته گری می توان قطعاتی را تولید کرد که هندسه بسیار پیچیده ای دارند و یا دارای حفره های درونی می باشند.
- برای تولید قطعات بسیار کوچک و همچنین قطعات بسیار بزرگ از چند صد گرم تا چندین هزار کیلوگرم می توان از این روش استفاده کرد.
- این روش از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است و هدر رفت کمی دارد. فلزات اضافی در هر بار ریخته گری دوباره ذوب شده و استفاده می شوند.
- فلز ریخته گری شده ایزوتروپیک است یعنی در تمام جهات دارای خواص فیزیکی و مکانیکی یکسانی است. دستگیره های در، قفل ها، پوشش یا بدنه موتورها، پمپ ها و غیره، چرخ بسیاری از اتوموبیل ها
واژه نامه ریخته گری
برخی از اصطلاحات رایج در ریخته گري که اکثرا قطعات و تجهیزات مورد استفاده بوده به صورت زیر می باشند:
- درجه: یک قاب صلب فلزی یا چوبی است که توده مدل سازی شده را نگه می دارد.
- ماهیچه (Core): از ماسه یا فلز ساخته شده و با قرار گرفتن در قالب موجب ایجاد سطوح داخلی مانند سوراخ یا گذرگاه مایع خنک کننده می شود.
- تکیه گاه ماهیچه: قسمتی اضافی است که براي قرار دادن و حفظ ماهیچه درون قالب، در مدل ماهیچه و یا قالب ایجاد می شود. سپس از ترکیب قالب و مجموعه ماهیچه، حفره قالب بدست می آید که در حفره شکل یافته فلز مذاب ریخته می شود و پس از انجماد به شکل مطلوب در می آید.
- تغذیه کننده (Riser): حفره اضافی که در قالب تعبیه و با فلز مذاب پر می شود. وظیفه آن جبران انقباض قطعه می باشد. تغذیه کننده باید آخرین قسمتی باشد که منجمد می شود. هرچه میزان انقباض کمتر باشد، عیوبی مانند اعوجاج و حفره هم کمتر خواهد بود.
- سیستم راهگاهی: شبکه ای از کانال های به هم پیوسته است که برای انتقال فلز مذاب به حفره قالب استفاده می شود.
- حوضچه مذاب: قسمتی از سیستم راهگاهی است که در ابتدای ورود ماده مذاب به قالب قرار دارد و ماده مذاب از پاتیل (یا چمچه) به داخل آن ریخته می شود.
- خط یا سطح جدایش (Parting Line): سطح مشترک جداکننده دو نیمه درجه قالب یا مدل و دو نیمه ماهیچه
- شیب: حالت مخروطی مدل یا قطعه که امکان خروج آن را از قالب فراهم می سازد.
انواع کوره های ذوب و ریخته گری
- کوره های بوته ای (Crucible Furnace)
- کوره هاي تشعشعی (شعله ای) Radiation or Reverberatory Furnaces
- کوره هاي ایستاده (کوپل) Cuple Furnaces) Vertical Shaft)
- کوره های برقی Electric Furnaces
- کوره های بلند
- کوره های تولید فرو آلیاژ
- کوره های دیگر (استفاده از انرژی های دیگر)
کوره های ایستاده (کوپل)
- کورهای کوپل که برای ذوب چدن متداول اند تشکیل شده اند از :
- بدنه فلزی، که استوانه ای است فولادی و داخل آن توسط مواد نسوز پوشش داده شده است.
- جرقه گیر و دودکش که برای گرفتن غبارات و جلوگیری از پرتاب جرقه ها به کار میروند.
- بوته که محل ذخیره مذاب است.
- دریچه باردهی، سوراخ بارگیری، سوراخ سرباره گیری و …
در هنگام روشن کردن کوره، کک همراه با شمش چدن، قراضه، افزودنی های آلیاژی وسیاله سازها را در داخل کوره ریخته، با شعله ور کردن کک و دمش هوا و در نتیجه سوختن سریعتر کک گرمای مناسب برای ذوب چدن فراهم می شود. امروزه این کوره ها نیز با تکنولوژی روز رشد قابل توجه ای داشته اند، در ایران نیز سال هاست کوره های کوپل کک سوز و گازسوز مورد استفاده قرار می گیرند
كوره های بوته ای
همانطور که از نام آنها پیداست براي عمل ذوب از بوته استفاده می شود. انتقال حرارت در این کوره ها بیشتر از طریق هدایت به مواد موجود در داخل بوته می رود.
حرارت به سه طریق منتقل می شود: 1- هدایت. 2- جابجایی 3- تشعشع
جنس بوته ها:
- بوته های آهن خالص
- بوته های فولادی
- بوته هاي چدنی
- بوته های شاموتی
- بوته های گرافیتی
- بوته های سیلیکون کاربایدی
- بوته های دیگر.
بوته های آهن خالص برای فلزاتی که نقطه ذوب کمتری نسبت به آهن دارند و خوردگی کمتری دارند استفاده می کنند. منیزیم را مجبوریم در داخل بوته هاي فولادی ذوب کنیم چون با بهترین آجر نسوز نمی توان منیزیم را ذوب کرد و دلیلش میل ترکیبی منیزیم با اکسیژن است که اکسیژن نسوز را متخلخل می کند
کوره های تشعشعی:
کوره هاي تشعشعی (شعله ای) به کوره هائی گفته می شود که بین محصول احتراق و مواد شارژ تماس مستقیم برقرار می باشد و حرارت از سه طریق، جابجایی، هدایت و تشعشع به مذاب می رسد. هوا و سوخت توسط مشعل یا مشعل هایی از یک طرف کوره به داخل محفظه احتراق (کوره) تزریق می گردد و در اثر سوختن حرارت لازم را برای ذوب شارژ فراهم می کند. سوخت این کوره ها می تواند مایع، گاز و حتی جامد باشد.
کوره الکتریکی (Electric Furnace)
اگر سیمي به مقاومت R اھم جریاني به شدت I آمپر در مدت t ثانیه كه اختلاف پتانسیل دو سر آن V ولت باشد عبور كند، مطابق قانون ژول انرژی مصرفی عبارت است از:
W =VIt = RI2t
اگر قسمتی از مدار كه انرژی نامبرده مصرف مي شود ھیچ گونه فعل و انفعال شیمیایی صورت نگیرد تمام انرژی به گرما تبدیل می شود و به اندازه Q= RI2t كالری گرما تولید مي كند. كوره ھای الكتریكی مانند كوره ھای شعله ای متنوع و با توجه به موارد كاربرد آنھا، شكل و كارشان تغییر مي كند.
ادامه مطلب زیر را با دانلود فایل پپیوستی مشاهده کنید.
- کوره های القایی و قسمت های مختلف آن و مزایای آن نسبت به سایر کوره ها
- کوره های بلند
- کوره های تولید فرو آلیاژ
- انواع ریخته گری و مزایا و معایب هر کدام
- شناسایی خطرات در صنایع ذوب و ریخته گری
- اصول ایمنی در ذوب گیری و ریخته گری
- عوامل زیان آور در صنایع ذوب و ریخته گری
- گازها در فرایند ذوب و ریخته گری
- آمادگی و واکنش در شرایط اضطراری
- ارزیابی ریسک
- برخی از خطرات فرایند ذوب و ریخته گری و اقدامات کنترلی
- وسایل حفاظت فردی صنایع ذوب و ریخته گری
- آیین نامه و مقررات حفاظت در ریحنه گری، آهنگری و جوشکاری
- و …
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ اصول ایمنی در مدل سازی و ریخته گری
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)