ارزشیابی پرتوهای یونساز

ارزشیابی پرتوهای یونساز

ارزشیابی پرتوهای یونساز

وسایل اندازه گیری مختلفی از جمله اتاق های یونیزاسیون٬ کنتورهای گایگر٬ فیلم بج و دزیمتر های قلمی برای اندازه گیری پرتوهای یونساز ساخته شده است. اساس کار تمام آنها تقریبا یکی است و بر مبنای اندازه گیری شدت جریان و یا تخلیه الکتریکی بین دو صفحه خازن در اثر ایجاد یون های مثبت و منفی بوجود امده از پرتوهای یونساز است.

وسایل مذکور را می توان به دو دسته وسایل اندازه گیری محیطی و وسایل اندازه گیری فردی تقسیم نمود. وسایل اندازه گیری فردی جهت جهت پی بردن به میزان تماس افراد با پرتوهای یونساز ساخته شده است:

دزیمترهای قلمی (جیبی): این وسیله ظاهری شبیه خودنویس داشته و بوسیله یک گیره به لباس یا دهانه جیب فرد نصب می شود. قبل از استفاده از آن لازم است خازن ان را توسط یک دستگاه مخصوص با ولتاز ثابت و معین پر کرد. در اثر پرتوگیری تخلیه خازن صورت گرفته و با اندازه گیری بار الکتریکی باقیمانده بر روی ان می توان به میزان پرتوگیری فرد پی برد.

از مزایای این دوزیمترها آن است که اولا در صورتی که شخص بیش از حد پرتوگیری نماید می توان فورا از آن مطلع شد و از تماس بیشتر او با پرتو جلوگیری کرد. ثانیا خود افراد به طور روزمره می توانند از پرتوگیری خود مطلع شوند. لازم به ذکر است که دزیمترهای جیبی حتی اگر در معرض تابش اشعه نیز قرار نگیرند به تدریج تخلیه می شوند. از این رو باید دقیقا در زمان استفاده از ان٬ شارژ خازن صورت گیرد.

فیلم بج

فیلم برج فیلم کوچکی است که در درون قابی معمولا از جنس پلاستیک قرار دارد و فرد ان را بر روی لباس خود نصب می کند. این فیلم ها به یک ماده بسیار حساس که معمولا برمورنقره است اغشته شده اند.

در اثر برخورد پرتوهای یونساز با فیلم مذکور٬ ماده حساس آن دچار تغییراتی شده و سبب سیاه شدن فیلم می گردد. از آنجا که هر قدر میزان پرتوگیری بیشتر باشد٬ تغییرات فیلم و در نتیجه میزان سیاه شدن آن بیشتر می شود٬ می توان با اندازه گیری مقدار سیاه شدن فیلم به مقدار پرتوگیری فرد پی برد.

حتما بخوانید:

⇐ ارزیابی پرتوهای یونیزان

⇐ ایمنی و بهداشت شغلی در حوادث پرتویی