آیین نامه ایمنی در بنادر
آیین نامه ایمنی در بنادر
آیین نامه ایمنی در بنادر
هدف: هدف از تدوين اين آيين نامه پيشگيري از حوادث منجر به صدمات جاني و خسارات مالي و ايمن سازي محيط کار در بنادر ميباشد، لذا اين آييننامه به استناد ماده 85 قانون کار جمهوري اسلامي ايران تدوين گرديده است.
دامنه شمول: اين آييننامه در کليه بنادر و به طور کلي کارگاه هاي مشمول ماده 85 قانون کار جمهوري اسلامي ايران لازمالاجرا است.
فصل اول: تعاريف
بندر: به محلي اطلاق مي شود که شامل کليه محوطهها، حوضچهها، کانالهاي دسترسي و لنگرگاه بوده و امور مربوط به تخليه و بارگيري، ساخت و تعميرات شناورهاي باري، مسافري، تفريحي و صيادي در آن انجام ميپذيرد.
اسکله: سازه دريايي است براي پهلودهي و مهار واحدهاي شناور و به منظور انجام خدمات بندري و تخليه و بارگيري
کار در بندر: کليه فعاليتهايي که در ناحيه بندر انجام ميپذيرد.
شناور: هر نوع وسيله نقليه آبي که قابليت حمل بار، مسافر و خدماترساني را داشته باشد، شناور گويند، شناورها را ميتوان بسته به نوع و نحوه کاربرد آنها طبقهبندي کرد.
راهنما: فردي ذيصلاح که از ناحيه بندر براي مشاوره در هدايت کشتي از لنگرگاه به اسکله و برعکس به کشتي ملحق ميشود.
تجهيزات نجات غريق: اين وسايل براي نجات افراد درون آب مورد استفاده قرار ميگيرد و عبارتند از قايق نجات، جليقه نجات، حلقه نجات و …
رمپ: راهي است که در محل تقاطعهاي غير همسطح از يک مسير منشعب به مسير ديگر متصل ميشود.
کانتينر: محفظهاي است معمولا فلزي و به شکل مکعب مستطيل براي تسهيل حمل کالا که در صورت لزوم پلمپ شده و در اختيار حملکننده قرار ميگيرد.
يدک کش: واحدي شناور با قدرت موتور زياد است که در انجام امور خدماتي، پهلودهي، جداسازي و يا اطفاء حريق کشتي در بندر و ساير موارد از آن استفاده ميشود.
وسايل حمل و نقل و جابجايي بار: شامل کليه وسايل ثابت يا متحرک نظير جرثقيل، ليفتراک و … که در ساحل و يا عرشه کشتي به منظور تعليق، بالا بردن و پايين آوردن بارها و يا جابجايي آنها از يک محل به محل ديگر در حالت تعليق يا ثابت بکار برده ميشود.
دوم: مقررات عمومی
ماده 1ـ کارفرما مکلف است نسبت به شناسایی و ارزیابی شرایط محیط کار بندر اقدام نموده و تدابیر کنترلی مناسب را در جهت حذف مخاطرات احتمالی بعمل آورد.
ماده 2ـ در محل بندر باید فضای کافی برای توقف کامیون ها و تریلرها به منظور تخلیه و بارگیری کالا و تردد افراد وجود داشته باشد.
ماده 3ـ هر گونه تغییر در تجهیزات، دستگاه ها و ماشینآلات به گونهای که آن را از حالت استاندارد یا طراحی اصلی کارخانه سازنده خارج نماید، ممنوع است.
ماده 4ـ کلیه تجهیزات، دستگاه ها و ماشین آلات باید طبق زمانبندی مشخص و برنامه ریزیشده و بر اساس دستور العملهای کارخانه سازنده و استانداردهای مورد تایید، مورد بازرسی فنی قرار گرفته و در صورت وجود نقص یا فرسودگی، تعمیر یا از فرایند کار خارج گردیده و اسناد بازرسی فنی مستند و نگهداری شود.
ماده 5 ـ کلیه تجهیزات، دستگاه ها و ماشینآلات باید بطور کاملا ایمن و براساس دستورالعملهای کارخانه سازنده و آییننامهها و مقررات حفاظت فنی، نصب، نگهداری و بهرهبرداری گردد.
ماده 6 ـ استفاده از تجهیزات، دستگاه ها و ماشینآلات معیوب و غیرایمن برای حمل و نقل و جابجایی بار ممنوع است.
ماده 7ـ تمامی وسایل و تجهیزات تخلیه و بارگیری (سیم بکسلها، زنجیرها، قلابها، طناب ها و مانند آن) باید کاملا سالم بوده و بصورت دورهای و قبل از هر بار استفاده مورد بررسی و بازبینی قرار گرفته و نتایج حاصله در پرونده مخصوص ضبط و نگهداری شود.
ماده 8 ـ کلیه تجهیزات، دستگاه ها و ماشینآلاتی که غیرایمن هستند باید از چرخه عملیاتی خارج شده و علامت مشخص و مناسب «خارج از سرویس» روی آن نصب گردد.
ماده 9ـ کارفرما مکلف است ضمن تعیین محدوده فعالیت کارگران مشمول این آییننامه و ایجاد شرایط ایمن بر استفاده صحیح آنها از ابزارآلات، دستگاه ها و تجهیزات مربوطه نظارتهای لازم را بعمل آورد.
ماده 10ـ مسیرهای تردد کلیه وسایل نقلیه، ماشینآلات و افراد باید بر اساس قوانین راهنمایی و رانندگی و مقررات ایمنی مشخص گردد.
ماده 11ـ مسیرهای تردد در بندر باید صاف و بدون حفره، موانع غیرضروری، سطوح برجسته و غیرلغزنده باشد.
ماده 12ـ معابر، پیادهروها و خطوط ریلی باید به گونهای باشد که از ایجاد هرگونه تقاطع خطرناک جلوگیری شود.
ماده 13ـ تجهیزات حفاظت فردی متناسب با نوع کار باید توسط کارفرما تهیه و در شرایط مناسب نگهداری و در اختیار تمامی کارگران قرار داده شود.
ماده 14ـ کارفرما مکلف است کاربرد صحیح و مراقبت از وسایل حفاظت فردی را به کارگران آموزش داده و بر استفاده صحیح کارگران از وسایل مذکور نظارت کامل داشته باشد.
ماده 15ـ تمامی مکانهای موجود در بندر که امکان سقوط افراد وجود دارد، باید دارای حفاظ ایمن باشد.
تبصره ـ در جاهایی که امکان استفاده از حفاظهای ثابت نیست مانند نردهها یا پلکان هایی که در کنار آب قرار دارند و یا در کناره گذرگاه ها باید از حفاظهای متحرک استفاده نمود.
ماده 16ـ در هنگام تخلیه و بارگیری باید ورود افراد متفرقه به منطقه عملیاتی ممنوع گردد.
ماده 17ـ انجام عملیات تخلیه و بارگیری در بندر در شرایط نامناسب و غیرمتعارف جوی (بر اساس مقررات و استانداردهای سازمان بنادر و دریانوردی) ممنوع است.
ماده 18ـ کارفرما مکلف است نسبت به انتخاب کلیه شاغلان در بندر، توان جسمی متناسب با نوع کار را مدنظر قرار داده و تمامی معاینات و آزمایشات پزشکی مرتبط با آنها را مطابق با ماده 92 قانون کار انجام دهد.
ماده 19ـ در هنگام بلند کردن،پایین آوردن و در طول مسیر حرکت بار باید از قرار گرفتن و حضور افراد در زیر آن جلوگیری گردد.
ماده 20ـ کلیه عملیات تخلیه و بارگیری از شناورها در طول مدت زمان انجام کار باید زیر نظر یک فرد ذیصلاح (مورد تایید سازمان بنادر و دریانوردی) حاضر در محل انجام پذیرد.
ماده 21ـ در تمامی مکان هایی که عملیات تخلیه و بارگیری انجام میشود، باید روشنایی مناسب فراهم گردد.
ماده 22ـ در محلهایی که عملیات تخلیه و بارگیری انجام میشود باید وسایل اعلام و اطفاء حریق کافی و متناسب با نوع کالا، موجود و در دسترس باشد.
ماده 23ـ پالتهای حمل کالا و دیگر وسایل مشابه برای نگهداری و حمل بار باید دارای ساختار متناسب، سالم و با استحکام کافی برای استفاده ایمن از آنها باشند.
ماده 24ـ بالا و پایین بردن بار تنها زمانی مجاز است که به نحو ایمن (مطابق با آییننامه وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیاء در کارگاه ها) به تجهیزات بالابر متصل شده باشد.
ماده 25ـ هر گونه کالای خطرناک باید بر طبق موازین حفاظتی و ایمنی مندرج در دستورالعملها و الزامات ملی و بین المللی بسته بندی، علامت گذاری، برچسب زنی شده باشد و بر این اساس تخلیه، بارگیری، حمل و انبار شود.
ماده 26ـ راه های دسترسی در مناطق عملیاتی باید به گونهای باشند که هیچ گونه بار معلق یا آویزان از روی آنها عبور نکند.
ماده 27ـ کاربران کلیه وسایل حمل و نقل و جابجایی بار باید دستگاه های مورد استفاده را پیش از آغاز بکار مورد بازرسی فنی قرار داده و از صحت عملکرد آن اطمینان حاصل نمایند.
ماده 28ـ اشخاص حقیقی و حقوقی که در زمینه اجرا، نظارت و امور بندری مشغول بکار می باشند یا وسایل و تجهیزات موردنیاز بندر را تامین میکنند باید محیط کار، ماشین آلات و لوازم را در شرایط ایمن تهیه و نگهداری کرده و اطلاعات لازم و به روز در خصوص استفاده و نحوه عملکرد ایمن تجهیزات را تهیه و به کارفرما ارائه نمایند.
ماده 29ـ کارفرما باید برنامه های آموزشی لازم ایمنی و حفاظتی متناسب با نوع کار را برای تمامی کارگران خود برگزار نماید.
ماده 30ـ ورود افراد غیرمجاز به کلیه محوطههای عملیاتی در بندر ممنوع است.
ماده 31ـ در هنگام نشت و انتشار مشتقات نفتی و مواد شیمیایی بر روی آسفالت و کلیه محوطهها و اماکن بندری باید بلافاصله نسبت به تمیز کردن آن اقدام نمود.
ماده 32ـ در مکان هایی که از نردبانهای دائمی استفاده میشود، آخرین پله نردبان باید یک متر پایینتر از پایینترین سطح آب بوده و قسمت بالای نردبان که در دیواره اسکله فرو رفته هرگز نباید توسط لبه دیواره ساحلی مسدود گردد.
ماده 33ـ کارفرما مکلف است تجهیزات نجات غریق به تعداد کافی تهیه و نگهداری نماید.
ماده 34ـ در نزدیکترین فاصله ممکن به محل نصب نردبانهای دائمی و پلکان های ورودی به شناور، وجود حلقه نجات با طناب الزامی است.
ماده 35ـ مسیر تردد مسافران باید از تمامی معابر موجود در بندر جدا باشد.
ماده 36ـ پلههای دسترسی شناورها باید توسط نردههای ثابت حفاظگذاری شده و دارای روشنایی کافی باشد.
ماده 37ـ سطح پلکانها نباید لیز و لغزنده باشد.
ماده 38ـ تمامی نردبان های دائمی باید دارای دستگیرههای ثابت نصب شده بر روی اسکله باشد.
ماده 39ـ استفاده از نردبان های طنابی بجز شناورها در کلیه اماکن بندری ممنوع است.
ماده 40ـ رعایت تمامی مقررات آیین نامههای حفاظتی «وسایل حمل و نقل و جابجا کردن مواد و اشیاء در کارگاه ها» و «ایمنی لیفتراک» در خصوص وسایل و تجهیزات حمل و نقل کالا در بندر الزامی است.
ماده 41ـ استفاده از تجهیزات مناسب مهار بار (ورقههای فلزی نگهدارنده، سیم بکسلها، زنجیرها، قلابها، طنابها و مانند آن) در کلیه کفیهای کشنده حامل بار الزامی است
ماده 42ـ کلیه دستگاه ها، تجهیزات، ماشینآلات و کالاهای قابل غلتیدن باید همیشه در سطوح هموار نگهداریشده و اقدامات ایمنی جهت مهار آنها بعمل آید.
ماده 43ـ در مکان هایی که تسمه نقالهها از بالای محل تردد میگذرد تعبیه حفاظ های ایمن به منظور جلوگیری از سقوط بار الزامی است.
ماده 44ـ تسمهها و نوار نقالههای محصور که مواد با قابلیت اشتعال و انفجار را انتقال میدهند باید دارای تهویه موثر باشند.
ماده 45ـ طراحی، ساخت، نصب، نگهداری و حفاظت از تمامی تجهیزات و مدارات الکتریکی باید مطابق با استانداردهای دریایی و آییننامه تأسیسات الکتریکی در کارگاه ها باشد.
ماده 46ـ تمام تجهیزات و دستگاه های الکتریکی موجود در بندر باید دارای سیستم اتصال به زمین موثر باشند.
ماده 47ـ بالا رفتن از تسمه نقالهها و واگنهای حمل بار و تردد کارگران برروی آنها باید ممنوع گردد.
ماده 48ـ محمولههایی که به طور موقت بر روی اسکله قرار داده میشود، باید از لبه اسکله حداقل 1.5 متر فاصله داشته باشد.
ماده 49ـ حضور کارگران درون واگنهای روباز که مواد انبارشده در آن توسط وسایل بالابر مغناطیسی در حال جابجایی هستند، ممنوع است.
ماده 50 ـ کالاها باید طوری در داخل انبارها قرار داده شوند که عبور و مرور کارگران و در صورت اقتضاء وسایل نقلیه به راحتی ممکن باشد و ضمنا مواد مذکور باید طوری چیده شوند که خطر سقوط و بروز سوانح وجود نداشته باشد.
ماده 51 ـ کلیه معابر باید مجهز به سیستمهای روشنایی اضطراری آماده به کار باشند.
ماده 52 ـ حداکثر ظرفیت مجاز بالابر باید بطور مشخص و خوانا روی دستگاه حک شده باشد.
ماده 53 ـ قلابهای دستگاه های بالابر باید مجهز به شیطانک و سایر وسایل حفاظتی بوده و بر حسب نوع کالا به شکلی باشد که مانع جدا شدن اتفاقی بار گردد.
ماده 54 ـ در صورتی که وسایل بستن بار در مجاورت لبههای تیز بار قرار میگیرند بایستی از بالشتکهای مناسب برای قرارگیری بین لبه تیز بار و وسایل مزبور استفاده نمود.
فصل سوم: مقررات اختصاصی
ماده 55 ـ ایجاد معبر ایمن برای تردد به داخل شناورها الزامی است.
ماده 56 ـ سطح معبر رمپ باید به گونهای طراحی و ساخته شود که دارای اصطکاک مناسب برای هرگونه شرایط بهرهبرداری باشد.
ماده 57 ـ برای جلوگیری از جداشدن رمپ شناور از رمپ اسکله استفاده از جایگاه مهار مطمئن الزامی است.
ماده 58 ـ انبارش، جابجایی و انتقال کلیه کالاها و کانتینرها در محوطه بندر و همچنین انبارها باید با رعایت کامل آییننامهها و مقررات ایمنی و حفاظت فنی صورت پذیرد.
ماده 59 ـ کلیه ماشین آلات تخلیه، بارگیری و حمل کالا و کانتینر باید با سرعت مطمئنه و ایمن (بر اساس مقررات راهنمایی و رانندگی) تردد نمایند.
ماده 60 ـ برای دسترسی به کانتینرهایی که در ردیفهای بالا قرار دارند باید از نردبان و یا سکوهای مناسب و ایمن تردد نمایند.
تبصره ـ بالا رفتن از در کانتینر برای دسترسی به کانتینرهایی که در ردیف بالا قرار گرفتهاند ممنوع است.
ماده 61 ـ کانتینرها باید سالم بوده و از نظر وجود مواد باقیمانده کاملا پاک شده باشند.
ماده 62 ـ بار درون کانتینر باید به صورت یکنواخت توزیع شده و نباید بیش از 60 درصد بار در یک سمت طول کانتینر قرار گیرد.
ماده 63 ـ هنگام نظافت و تمیز کردن کانتینرها باید در آنها کاملا باز باشد.
ماده 64 ـ چنانچه کار بر بالای کانتینر اجتنابناپذیر باشد باید از تجهیزات حفاظتی مناسب برای جلوگیری از سقوط استفاده نمود.
ماده 65 ـ کار بر بالای کانتینرها به هنگام شرایط جوی غیرمتعارف ممنوع است.
ماده 66 ـ راهنما در هنگام انجام کلیه مراحل عملیات راهنمایی شناورها باید دارای تجهیزات حفاظت فردی لازم بویژه جلیقه نجات باشد.
ماده 67 ـ انتقال راهنما از بندر به شناور و بالعکس، باید به وسیله قایق مجهز به کلیه لوازم ایمنی مناسب صورت پذیرد.
ماده 68 ـ عملیات الحاق راهنما به کشتی باید تنها از طریق پله راهنما صورت پذیرد.
ماده 69 ـ کاپیتان کشتی موظف به رعایت تمامی موارد ایمنی و حفاظتی الحاق راهنما به کشتی میباشد.
ماده 70ـ جرثقیل کشتی باید دارای آژیر اعلام خطر حمل بار بیش از حد مجاز باشد.
ماده 71ـ کاپیتان کشتی مکلف به نظارت بر انجام صحیح بارگیری و تخلیه کشتی میباشد.
ماده 72ـ کارگرانی که درخن کشتی مشغول بکار هستند، ملزم به استفاده از تجهیزات حفاظت فردی متناسب با کارمی باشند.
ماده 73ـ دسترسی به انبار یا عرشه کشتی باید توسط یک راه پله ثابت یا در صورت عدم امکان یک نردبان ثابت با گیرههای مخصوص جای پا در دیوار و یا گودی برای جای پا با ابعاد مناسب و استحکام کافی صورت پذیرد.
ماده 74ـ راه های دسترسی به انبار کشتی باید جدا از دریچههای آدمرو باشد.
ماده 75ـ کلیه تجهیزات مربوط به مهار شناور و درپوش تمامی دریچههای ورودی باید از ساختار سالم و استحکام کافی برخوردار باشند.
ماده 76ـ پوشش دریچههای ورودی که با استفاده از بالابر باز میگردند باید مجهز به اتصالات قابل دسترسی و مناسب برای محکم کردن تسمهها یا دیگر وسایل بالابر باشند.
ماده 77ـ تمامی دهانههای باز روی شناور و یا بر روی عرشه که امکان سقوط کارگران وجود دارد باید حفاظگذاری مطمئن و ایمن داشته باشند.
ماده 78ـ انبار کشتی باید دارای سیستم تهویه مناسب و موثر باشد.
ماده 79ـ راه های دسترسی به کشتی باید با استفاده از توریهای سالم، به نحو ایمن نصب شده باشد تا از سقوط کارگران به آب از محل فاصله بین پهلوی کشتی و اسکله جلوگیری شود.
ماده 80 ـ صفحات اتصال مورد استفاده در سکوهای حمل و پلکان متحرک و کشتیهای حمل مسافر و خودرو باید با روشهای ایمن مورد استفاده قرار گیرند.
ماده 81 ـ تمامی دریچههای آدمرو واقع بر روی عرشه شناور که حفاظ پیرامونی، ارتفاع و استحکام مناسب ندارند باید به روشهای ایمن محصور و پوشانده شوند.
ماده 82 ـ تمام سکوهای مهار (دلفینها DOLPHINS) باید دارای یک نردبان که یک سر آن در آب قرار گرفته، باشند.
ماده 83 ـ محل تیرهای مهار بر روی کشتی و اسکله (BOLARDS) باید تمیز و بدون هیچ مانع و زائدهای باشد.
ماده 84 ـ کارگرانی که در امر مهار شناور اشتغال دارند باید آموزشهای لازم و متناسب با کار را در این خصوص دیده باشند.
ماده 85 ـ در صورت تحت فشار قرار گرفتن طناب مهار کشتی کلیه افراد باید از محدوده خطر پاره شدن طناب دور شوند.
ماده 86 ـ استفاده از جرثقیل کشتی برای جابجایی واگنهای بار مستقر بر روی اسکله ممنوع است.
ماده 87 ـ راه های داخلی کشتی و دستیابی به بـخشهای مختلف آن بـاید ایمن باشد.
ماده 88 ـ لبه بیرونی تمامی عرشههای مرتفعی که کارگران بندر ممکن است در آنجا مشغول بکار باشند باید مجهز به حفاظ ایمن باشد.
ماده 89 ـ بار انبارها و عرشه کشتی باید طوری بستهبندی و مهار گردد که از ریزش ناگهانی آن بر روی کارگران بندر جلوگیری شود.
ماده 90ـ کلیه کانتیـنرها، پالتها و تجهیزات مشابه مـورد استـفاده برای حمل و نقل، جابجایی یا ذخیرهسازی مواد باید فاقد لبههای تیز، برآمدگی یا سطوح زبر و خشن باشند.
فصل چهارم: مقررات متفرقه
ماده 91ـ اعمال ناایمن، غیرمرتبط با کار، خودسرانه و شوخی به هنگام کار در بنادر ممنوع است.
ماده 92ـ کلیه قسمتهای انتقالدهنده نیرو و مواد و همچنین قسمتهایی که امکان ایجاد حادثه برای کارگر و افراد داشته باشد، باید دارای حفاظ ایمن و موثر باشد.
ماده 93ـ استفاده از علایم و نشانههای ایمنی مطابق با آییننامه علایم و نشانههای ایمنی در محوطه بنادر الزامی است.
ماده 94ـ استفاده از علایم شبنما در مکانهای تاریک و کم نور بندر الزامی است.
ماده 95ـ محل و نوع تجهیزات اطفاء حریق باید مطابق با آییننامه «پیشگیری و مبارزه با آتشسوزی» تعیین گردد.
ماده 96ـ کلیه اطاقکهای یخچالی باید مجهز به آژیر خطر بوده و در آنها از داخل یخچال قابل بازشدن باشد.
ماده 97ـ استعمال دخانیات، روشن کردن و همراه داشتن کبریت، فندک و هر گونه اشیاء مولد شعله و جرقه در کلیه نقاطی که در آنها مواد قابل اشتعال و انفجار نگهداری و بکار برده میشود ممنوع است.
ماده 98ـ بنادر باید دارای وسایل و تجهیزات کافی پیشگیری و مبارزه با آتشسوزی بوده و در تمام ساعات شبانهروز اشخاصی را که از تعلیمات لازم بهرهمند هستند و به طریقه استفاده از وسایل و تجهیزات مربوطه آشنا میباشند را در اختیار داشته باشند.
ماده 99ـ در انبارها، ساختمانها و تاسیسات باید با توجه به وسعت آنها از تجهیزات کشف، اعلام و اطفاء حریق استفاده گردد.
ماده 100ـ مشتقات نفتی و مواد شیمیایی قابل اشتعال و انفجار باید در مکانهای خاص و دور از حرارت، جرقه، تابش مستقیم نور خورشید و در محلهایی که احتمال وقوع آتشسوزی ندارد، نگهداری شود.
ماده 101ـ انبار نمودن و چیدمان مواد قابل اشتعال در مجاورت مواد با قابلیت اشتعال سریع ممنوع است.
ماده 102ـ در بنادر باید از وسایل گرمایشی مناسب و ایمن برای گرم نمودن فضا استفاده نمود.
ماده 103ـ با عنایت به ماده 88 قانون جمهوری اسلامی ایران، کلیه واردکنندگان، تولیـدکنندگان، فـروشندگان، عرضهکـنندگان و بهرهبرداریکنندگان تـجهیزات، دستگاه ها و ماشینآلات در بنادر مکلف به رعایت استانداردها و موارد حـفاظت و ایمنی میباشند.
ماده 104ـ مسئولیت رعایت مقررات این آییننامه بر عهده کارفرما بوده و در صورت وقـوع هر گـونه حادثه ناشـی از کار به دلـیل عدم توجـه وی به الزامـات قـانونی مطابق مواد 175 و 176 قانون کار عمل شده و نامبرده مکلف به جبران خسارت وارده به زیاندیدگان میباشد.
آیین نامه ایمنی در بنادر
حتما بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)