بار حريق و كاربرد آن در مهندسی ایمنی حريق

مقدمه:
حرارت يكي از محصولات خطرناک آتشسوزی براي جان ساكنين ساختمان به شمار میرود. حرارت تولید شده هنگام آتشسوزی رابطه مستقيم با بار حريق آن ساختمان دارد كه از خطرات جدي جهت فروریختن و آوار شدن ساختمان و از بين رفتن راههای خروج و درنتیجه افزايش تلفات جاني و مالي محسوب میگردد.
هنگام آتشسوزی، مطلوب اين است كه ساختمان بسرعت از افراد تخليه گردد. با توجه به رشد روزافزون ساختمانهای مرتفع و ساختمانهای تجميعي با کاربریهای مختلف، مدت زمان زيادي طول میکشد تا تخليه افراد صورت گيرد و با توجه به وسعت و حجم ساختمانهای بزرگ، گسترش حريق و افزايش حرارت، سريع رخ م یدهد. به اين دليل اهتمام به مسئله بار حريق و كنترل و توزیع مواد سوختني (و متعاقبا كاهش استفاده از مواد و مصالح قابل سوختن در احداث بنا و …) به منظور جلوگيري از گسترش سريع حريق و بالا رفتن درجه حرارت به هنگام آتشسوزی بسيار ضروري هست. سالهاست كه آئین نامه ها، ضوابط، كدها و مقررات ساختماني در کشورهای مختلف بطور جدی به اين مسئله مهم پرداخته شده است. در دهه ۱۹۲۰ براي جلوگيري از بروز آتشسوز ی هایی كه بطور مرتب در اماكن توليدي، تجاري ساختمانهای مختلف به وقوع می پیوست و تلفات و خسارات زيادي بر جاي می گذاشت، پيشنهاد شد كه بر اساس اجناس و مواد سوختني موجود در هر ساختمان مقررات و ضوابطی بعنوان دوام و مقاومت در برابر حريق تعيين و اعمال شود.

حتما بخوانید: مقالات ایمنی حریق

به اين معني كه هرچه بار حريق مقدار مواد سوختني موجود در ساختمان نسبت به سطح زیر بنا بيشتر باشد اعضاي ساختمان بايد دوام و مقاومت بيشتري در برابر حريق داشته باشند. البته در آن زمان براي مقايسه ارزشيابي و تشخيص مواد سوختي و مقدار بار حريق معيار و ضابط های وجود نداشت. براي شناخت بار حريق معياري لازم بود تا به كمک آن، نحوه دخالت مواد سوختني در آتش و چگونگي تأثیرگذاری اجناس مختلف بر حريق مقايسه و ارزيابي شود. به همين منظور تصميم گرفته شد كه مقدار كل حرارتي كه از انواع مواد سوختي توليد می شود، با وزني از چوب خشك كه به همان مقدار انرژي حرارتي توليد می کند مقايسه می شود.

ارزش حرارتي مواد و مصالح مختلف رابطه ای مستقيم با وزن آن ها دارد. به عنوان مثال چوب چه بصورت قطعه، الوار و چه بصورت پوشال، درمجموع مقدار معيني حرارت توليد می کند. ازجمله استانداردهای معروف در اين زمينه كه به بررسي بار حريق و استفاده از شاخصه آن می پردازد شامل: BS 476 , ASTM E119 ,NFPA 557 است.
در خصوص روشهای محاسبات بار حریق و کاربرد آن کارهای متعددی انجام شده است که در این مقاله از آیین نامه های فنی و ضوابط مستند شده NFPA جهت محاسبات بار حریق ساختمانها و دسته بندی ساختمانها به لحاظ خطرات حریق و مقاومت اجزاء ساز های ساختمانها استفاده شده است.

موضوعات زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

• تعاريف بار حريق و روش محاسبات آن
• کاربردهای بار حریق و تراکم بار حریق در طراحی و مهندسی ایمنی حریق
• نتیجه گیری
• منابع

موضوعات بیشتر در مورد ایمنی حریق را می توانید در اینجا مطالعه کنید.