گرما و اثرات آن در محیط کار
گرما و اثرات آن در محیط کار
گرما و اثرات آن در محیط کار
افرادی که کارهای سخت بدنی انجام می دهند، بخصوص کارگران مشاغل ساختمانی، کشاورزی و… بخصوص در مناطق گرمسیر یا در فصول گرم در معرض عوارض و آسیب های ناشی از گرما قرار دارند.
دمای بدن انسان در حالت طبیعی 5/37 درجه سانتیگراد بوده و تغییرات دمای بدن بیش از دو درجه کمتر یا بیشتر می تواند اختلالات شدید عملکرد دستگاههای بدن و حتی مرگ را موجب شود.
تبادل حرارت بدن با محیط:
تبادل حرارت در میزانی متناسب با گرمای حاصل از سوخت و ساز و شرایط محیطی انجام می گیرد.
همیشه از راه سوخت و ساز گرما در بدن تولید و از راه تبخیر از دست می دهد و از راههای جابجایی و تابش، هدایت، تنفس غذا و نوشیدنی ها و دفع مواد زائد گرما به بدن می رسد یا دفع می گردد.
افزایش یا کاهش مستقیم گرمای دریافت شده به وسیله بدن و گرمای دبع شده از بدن، ذخیره گرمایی را در بدن به وجود می آورد.
موارد مانع تولید یا تبخیر عرق:
موانعی که مانع تولید یا تبخیر عرق می شوند و حساسیت را نسبت به آسیب های گرمایی افزایش می دهند عبارتند از: چاقی، بیماری پوستی، کاهش فشار خون، بیماریهای قلبی، مصرف الکل، داروهای کاهش دهنده تعریق و کاهش جریان پوست (مثل آتروپین، فوتیازنیها، دیورتیک ها، آنتی هستامین …) عفونت، سرطان، سوء تغذیه و بیماریهایی که موجب ناتوانی و ضعف جسمانی می گردند.
سن و جنس نیز بر حساسیت فرد نسبت به آسیب های ناشی از گرما تاثیر می گذارند، اصولا پس از 40 سالگی شروع تعریق به تعویق افتاده حجم عرق کاهش می یابد و سیستم قلبی – عروقی توانایی کمتری برای تطابق پیدا می کند زنان نیز در شرایط کاری مساوی توانایی کمتری برای کار در محیط گرم دارند.
عوارض ناشی از گرما:
عوارض ناشی از گرما به دو گروه تقسیم می شود:
گروه اول – عوارض خفیف که شامل سوختگی پوست و جوشهای گرمایی است که جوشهای گرمایی بعلت بسته شدن غدد غرق ایجاد می شود.
گروه دوم – عوارض شدید می باشد و شامل کرامپ گرمایی، گرمازدگی و خستگی گرمایی می باشد.
الف – گرامپ گرمایی (Heat Cramps)
این بیماری در اثر عرق زیاد و از دست دادن آب و الکترولیتهای بدن بخصوص سدیم می باشد فرد به سردرد و سرگیجه ضعیف دچار می شود و در آغاز بصورت ناگهانی همراه با دردهای شدید، ابتدا در ماهیچه های دست و بازو و سپس در ماهیچه های پا و شکم شروع می گردد. درد مرتبا زیاد شده و در حالت بسیار شدید ممکن است گرفتگی (اسپاسم) کارپوپدال که نوعی گرفتگی انگشتان دست و پا می باشد نیز دیده شود.
برای درمان بایستی شخص را به محیط خنک انتقال داده و به او مایعات بصورت وریدی یا خوراکی (یک چهارم قاشق چای خوری نمک در یک لیوان آب) رسانده شود.
ب – گرمازدگی (Heat Stroke)
گرمازدگی در اثر اختلال ناگهانی و حاد سیستم تنظیم دمای بدن به وجود می آید که شخص در یک محیط بسیار گرم برای مدت زمان طولانی قرار گیرد و مشغول به انجام کار سنگینی نیز باشد. در این حالت مکانسیم های بدن برای تثبیت و آزادسازی دمای بدن با مشکل روبرو می شود و درجه حرارت داخلی بدن به سرعت افزایش می یابد (تا حد 43 -40 درجه سانتیگراد) و به سطحی میرسد که باعث آسیب فرد می شود.
آغاز بیماری گرمازدگی ناگهانی بوده و بیمار بیهوش می گردد. پوست بیمار بسیار گرم و خشک، نبض کند و درجه حرارت مقعد در حدود 42 تا 45 درجه سانتیگراد می باشد.
پیچاندن شخص در حوله یا ملحفه های مرطوب سرد، غوطه ور ساختن بدن در حمام آب سرد نیز از جمله اقداماتی است که باید صورت گیرد.
پ – خستگی ناشی از گرما (Heat exhaus tion)
شایعترین عارضه گرمایی است و به آن ضعف گرمایی نیز اطلاق می شود این حالت بر اثر از دست دادن مقدار زیادی آب و الکترولیت از طریق تعریق زیاد به دنبال قرار گرفتن در هوای گرم و مرطوب اتفاق می افتد، در این عارضه شروع بیماری بسیار آهسته بوده و بیمار از ضعف و خستگی، سردرد و سرگیجه شکایت می کند، معمولا علایمی چون اسهال تهوع و استفراغ نیز وجود دارد پوست فرد مرطوب و درجه حرارت بدنش در حدود 5/39 درجه سانتیگراد می باشد نبض وی کند و ضعیف بوده و فشار خون کاهش می یابد. بهترین درمان در صورت نداشتن تهوع و استفراغ خوراندن آب و مایعات و استفاده ازکمپرس سرد توسط حوله مرطوب می باشد بالا بودن پاهای بیمار و نیز کاهش فشار خون وضعیت فرد را بهبود می بخشد.
پیشگیری از خطرات ناشی از گرما:
- استفاده از لباسهای رنگ روشن، سبک و راحت و گشاد و از جنس نخ
- خودداری از پوشیدن لباسهایی از جنس نایلون یا پلاستیکی
- تهویه عمومی مناسب
- برنامه منظم کار و استراحت
- کاهش فعالیت جسمانی
- در دسترس قرار دان آب خنک و گوارا، سالم و بهداشتی
- تهیه و در اختیار قرار دادن میوه هایی که با نمک خورده می شوند مانند گوجه سبز، خیار، گوجه فرنگی، پرتقال ترش جهت جبران نمک و جلوگیری از کرامپ عضلانی
- کاهش مدت زمان کار در فصول گرم
- حذف غذاهای پرکالری و گرمازا مانند شیر و مایعات داغ از جمله چای در ساعات اوج گرما
- استفاده از یک برنامه خوب طراحی شده و کاربردی تطابق با گرما
- مراجعه به مراکز بهداشتی درمانی در صورت احساس گرمازدگی و هر کدام از علائم فوق الذکر
حتما بخوانید:
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.