کنوانسیون های مرتبط با ایمنی مواد شیمیایی

کنوانسیون های مرتبط با ایمنی مواد شیمیایی

فرمت: pdf  تعداد صفحات: 9

1- کنوانسیون استکهلم

کنوانسیون استکهلم به منظور مدیریت ترکیب آلاینده های آلی پایدار ایجاد شده است و هدف آن حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست در مقابل آلاینده های آلی پایدار است که خصوصیات مقاومت در برابر تجزیه، تجمع در بدن موجودات و انتقال از طریق هوا و آب و گونه های مهاجر دارد. به موجب این کنوانسیون، کشورهای عضو حق تولید تعدادی از ترکیب های شیمیایی همچون آلدرين، آندرين، توکسافن و ندارند. تعدادی از ترکیب ها مصارف خاص دارد که کشورهای مصرف کننده باید معافیت بین المللی داشته باشند. جدول شماره ی ۱٫۱ ضمیمه (الف) کنوانسیون استکهلم آلاینده های آلی پایدار با ممنوعیت تولید با معافیت موردی را مشخص نموده است. ممکن است هر دو سال ترکیب های جدیدی به لیست مورد نظر اضافه شود.

ترکیب های «پلی کلرینه بی فنیل» که مقاوم و زیست تخریب ناپذیر هستند و آثار زیانباری بر سلامت انسان و محیط زیست دارند، باید تا سال ۲۰۲۵ در بسیاری از مصارف عمومی سراسر جهان حذف گردند؛ هرچند به سبب اثرات ناخوشایند این ترکیب ها بر انسان و محیط زیست، تولید و استفاده از آن در بسیاری از کشورها ممنوع و الزامات سختی برای به کارگیری ذخیره و دفع آن مشخص شده است.

2- کنوانسیون روتردام

کنوانسیون روتردام در زمینه ی مواد شیمیایی و به ویژه آفت کش های خطرناک است که حذف آنها مشکل است. این کنوانسیون در تلاش برای ایجاد همکاری های مشترک بین کشورهای عضو تجارت بین المللی به منظور حفظ سلامت انسان و محیط زیست از آسیب های بالقوه ایجاد شده است. حیطه ی کار کنوانسیون روتردام، مواد شیمیایی ممنوع یا به شدت محدود شده و ترکیب های سموم دفع آفات بسیار خطرناک است | آزبست آبی (کلروسیدولیت)، آزبست قهوه ای (آموزیت) و دیگر گونه های آزبست (ترمولیت اکتینولیت و آنتوفیلیت) و ترکیب های تترااتیل سرب و تترا متیل سرب از ترکیب های صنعتی هستند که ممنوعیت جهانی دارند.

آزبست سفید تا سال ۱۳۹۱ در لیست ترکیب های ممنوع قرار نداشت ولی در کشور ما استفاده از هر نوع آزبست ممنوع است بسیاری از ترکیب های آفت کش در لیست ترکیب های ممنوع در جدول شماره ی ۲ مشخص شده اند و هر کدام باید با موافقت موردی کنوانسیون انجام پذیرد. دولت جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۸۳ به عضویت کنوانسیون روتردام در آمد و از سال ۲۰۰۱ نیز کنوانسیون استکهلم را امضا کرد و در فوریه سال ۲۰۰۶ به آن ملحق گردید.

3- کنوانسیون بازال

کنوانسیون بازال به منظور کنترل نقل و انتقال برون مرزی پسماندهای خطرناک ایجاد گردید. محیط زیست سازمان ملل در ۲۲ مارس ۱۹۸۹ آن را به تصویب کشورهای مختلف رساند و در ۵ می سال ۱۹۹۲ در جهان لازم الاجرا گردید. در حال حاضر ۱۶۲ کشور عضو این کنوانسیون هستند. ایران بعد از تصویب شورای نگهبان در سال ۱۳۷۱ به کنوانسیون بازال ملحق گردید.

هدف این کنوانسیون ایجاد مدیریت جامع برای حمل و نقل و امحای پسماندهای خطرناک و سایر انواع پسماندها است. پسماندهای بیمارستانی، دارویی، آفت کش و … از جمله پسماندهای مشمول این کنوانسیون است. مواد زائدی که باید کنترل شوند به شرح ذیل است:

1. مواد زائد حاصل از مراقبت های پزشکی در بیمارستان
2. مواد زائد حاصل از تولید و تهیه ی فرآورده های دارویی
3. داروهای زائد
4. مواد زائد حاصل از تولید فرمولاسیون و کاربرد داروهای گیاهی و مواد کشنده ی میکروارگانیسم ها
5. مواد زائد حاصل از ساخت فرمولاسیون و کاربرد مواد شیمیایی و مواد کشنده ی میکروارگانیسم ها
6. مواد زائد حاصل از تولید فرمولاسیون و کاربرد حلال های آلی
7. مواد زائد حاصل از تصفیه ی حرارتی و آبکاری فلزات با سیانیدها
8. ضایعات روغن های معدنی که برای استفاده های شیمیایی رایج نیستند.
9. امولسیون های زائد مخلوط روغن های آب و هیدروکربن های آب
10. مواد زائد و ذرات آلوده شده با پلی فنیل های پلی کلریته شده یا ترفتیل های پلی کلریته یا بی فتیل های پلی کلریته شده
11. بقایای قیر حاصل از پالایش و تقطیر و تصفیه ی حرارتی
12. مواد زائد حاصل از تولید فرمولاسیون و کاربرد جوهرها، رنگ ها و مواد رنگی، لاک روغن و روغن جلا

4- پروتکل مونترال

پروتکل مونترال سنگ بنای تلاش های بین المللی برای مبارزه با تخریب لایه ازن و از موفق ترین رژیم های زیست محیطی بین المللی است. ۲۴ کشور صنعتی و جامعه ی اروپا در سال ۱۹۸۷، پروتکل مونترال را به امضا رساندند. متعاقب آن در سال ۱۹۹۵ کشورهای در حال توسعه نیز پذیرفتند که از مصرف تعدادی از مواد است مخرب لایه ی ازن بکاهند. در این سال پروتکل مونترال گسترش جهانی یافت و بیش از ۱۵۵ کشور جهان به آن پیوستند.

5- برنامه ی رهیافت مدیریت بین المللی مواد شیمیایی

این برنامه موسوم به سایکم است و از موضوع های مرتبط با ایمنی شیمیایی به صورت بین المللی است. این برنامه، در پی تشکیل مجمع بين الدولی ایمنی شیمیایی، در نشست های رسمی بین المللی مطرح شد و براساس تصمیم سران کشورها در سال ۲۰۰۲ در ژوهانسبورگ تقویت گردید.

براساس بیانیه ی ژوهانسبورگ به منظور توسعه ی پایدار و همچنین برای حفظ سلامت انسان و محیط زیست، کشورها متعهد می شوند مدیریت کامل مواد شیمیایی در سرتاسر چرخه ی حیات آنها و همچنین ضایعات خطرناک را محقق سازند، به طوری که تا سال ۲۰۲۰ میلادی با به کارگیری آئین نامه های کاملا شفاف و علمی مدیریت ریسک و در نظر گرفتن رویکردی محتاطانه، مواد شیمیایی به گونه ای تولید و مصرف شوند که اثرات آنها برای سلامت انسان و محیط زیست به حداقل برسد.

6- کنوانسیون میناماتا

کنوانسیون میناماتا در خصوص ممنوعیت استفاده از جیوه است. جیوه از فلزهایی است که اثرات نامطلوبی بر سلامت انسان و محیط زیست پدید می آورد؛ درنتیجه ضروری است که اقدامات کنترلی لازم صورت پذیرد. جیوه، ممکن است عامل ناهنجاری های مختلفی در انسان و همچنین بروز مشکلات زیست محیطی متعددی گردد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ کنوانسیون های بین المللی مرتبط با حمل و نقل دریایی مواد خطرناک

⇐ کنوانسیون معاهدات زیست محیطی