کلیات نوروارگونومی

کلیات نوروارگونومی

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 4

از آنجایی که توجه به مقوله سلامت در افزایش بهرهوری فرآیندها و جلوگیری از آسیب های شغلی اهمیت بالایی دارد لذا به کارگیری رویکردهایی که قادر به انجام تحلیل های ارگونومیک در فضاهای کاری باشند میتواند سازمان را در کسب مزیت های رقابتی یاری نماید ارگونومی در جستجوی افزایش ایمنی کارایی و راحتی افراد و ساماندهی محیط کار متناسب با قابلیت های کاربران است.

نوروارگونومی یک فیلد میان رشته ای جدید و در حال رشد است که هدف آن بررسی عملکرد مغز انسان و ارتباط آن با رفتار روزمره هست و توسط رشد تصاعدی اخیر فناوری های عصبی قابل حمل و دانش فنی و رویکردهای روش شناختی در زمینه های مرتبط مانند علوم اعصاب مهندسی روان شناختی ارگونومی و عوامل انسانی تقویت شده است و برارزیابی فعالیت هایی مانند دیدن شنیدن توجه یادآوری و برنامه ریزی تمرکز می کند. امروزه به منظور مطالعه فاکتورهای انسانی و ارگونومی جهت بررسی بارکار شناختی و اختصاصاً بار كار ذهنی کارکنان در محیط های کاری از روش های اندازه گیری متغیرهای فیزیولوژیک رایج در حوزه بالینی و پزشکی استفاده می شود هدف تحقيقات نوروارگونومی گسترش درک ما از انسان و رفتار انسان به وسیله مکانیسم های مغزی مسئول عملکرد شناختی ادراکی و حرکتی انسان با تمرکز بر زمینه های دنیای واقعی است تقویت عملکرد انسان و انتقال آن به بهبود عملکرد در محل کار یا در محیط های روزمره از طریق تغییر فرآیندهای عصب شناختى هدف اصلی نوروارگونومی است.

روشهای انجام کار

یکی از مهمترین بخش ها در نوروارگونومی تکنیک های تصویر برداری مغز است این تکنیک ها با بررسی تغییرات مغزی در واکنش به تغییرات و مداخلات محیط اطراف کمک شایان توجهی به شناخت رفتارهای این ارگان پیچیده در ارتباط با محیط های بیرونی می کند مهم ترین آنها تکنیک های MRI F. TCD EEG می باشند و تحت تأثير توسعه زمينه علوم اعصاب شناختی قرار گرفته اند.

تکنیک های تصویربرداری از مغز قابل اجرا در حوزه ارگونومی به دودسته کلی تقسیم می شوند. آنهایی که مستقیم از پاسخ فعالیت نورونی به محرک تصویربرداری می کنند مانند نوار مغزی (EEG) و پتانسیل های مرتبط با رویداد (ERP) و آنهایی که با ارائه شاخص های غیر مستقیم سوخت و ساز فعالیت نورونی تصویربرداری می کنند مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (MRI) توپوگرافی انتشار پوزیترون (PET) و طیف سنجی مادون قرمز نزدیک کارکردی (NIRS) نوار مغزی نشان دهنده مجموع فعالیت الکتریکی پس سیناپسی از نورونها در پاسخ به محرک شناختی و حرکتی است که از روی پوست سر ثبت می شود و درنتیجه قدرت تفکیک زمانی عالی از تغییرات الکترومغناطيسى مغز در حد ميلى ثانیه را ارائه میدهد در حالی که تکنیک های MRI و PET که اطلاعاتی را در خصوص جریان خون قشری در پاسخ به فعالیت های نورونی ثبت می کنند قدرت تفکیک زمانی حدود 10 ثانیه و قدرت تفکیک فضایی 1 سانتی متری را فراهم می آورند.

برعکس آنها EEG اطلاعات با ارزشی را در موقعیت سیگنال های تولیدی فراهم می نماید سه معيار مورد بحث در انتخاب شیوه تصویر برداری عبارت اند از: (1) قدرت تفکیک زمانی (2) قدرت تفکیک فضایی و (3) قابلیت حمل و نقل (قابلیت جابجايي). تکنیک های مختلف تصویر برداری را بر اساس سه معيار مطرح شده مقایسه می نماید و خصوصیات اصلی آنها مانند قابلیت حمل سيار، قدرت تفکیک زمانی و فضایی را نشان میدهد.

تکنیک الکتروانسفالوگرافی (EEG) در مقایسه با دیگر تکنیک های تصویر برداری مغزی مانند MRI و PET از نظر اندازه و هزینه استفاده در شرایط آزمایشگاهی یا میدانی مناسب هست. سیگنال های ثبت شده در تکنیک الکتروانسفالوگرافی (EEG) با نویز ناشی از پلک زدن حرکت اندام همراه هست لذا به منظور حذف نویز از سیگنال های EEG چندین الگوریتم توسعه داده شده است. توسعه سیستم های EEG دارای مزایایی از قبیل استفاده از الکترودهای خشک، صرفه جویی در زمان آماده سازی حذف کابل دستگاه هست اکثر محققین ایرانی نیز در حوزه های مختلف ارگونومی شناختى و حتى بررسی تأثیر عوامل زیان آور محيط كار (صدا، تنش های حرارتی، عوامل شیمیایی و …) بر مؤلفه های شناختی از روشهای فیزیولوژیک مانند ثبت امواج مغزی (EEG) استفاده می کنند.

الکتروآنسفالوگرافی: از جمله ابزارهایی است که برای تصویر برداری از امواج بیولوژیک (حیاتی) به طور وسیعی در حوزه بالینی و تحقیقات کاربردی مورد استفاده قرار می گیرد سیگنال های EEG شامل امواج مغزى متفاوتی هستند که بازتاب دهنده فعالیت الكتريكي مغز بر طبق جانمایی الكترودها و نواحی مختلف مغز هست. در حال حاضر با توجه به سرعت روزافزون علوم مختلف، ارتقاء و توسعه تجهيزات الكتروآنسفالوگرافی نیز به سرعت در حال پیشروی بوده و متخصصین این حوزه نیز نیازمند به روزرسانی اطلاعات خود می باشند در این مقاله به اصول پایه ای تصویر برداری از مغز توسط EEG اشاره شده که علاقه مندان به این حوزه می توانند از آن بهره مند شوند. از طرفی افزایش تمایل به انجام مطالعات بین رشته ای استفاده و یادگیری مفاهیم تصویربرداری مغز ارگونومی نوروارگونومی و بهداشت حرفهای نیز به عنوان ضرورت مطرح هست که کسب این مهارت توسط متخصصین این حوزه ها را قادر به طیف وسیعی از مطالعات تخصصی خواهد بود.

استفاده از روش (fMRI (Functional magnetic resonance imaging نیز همانند سایر روش های موجود دارای مزایا و معایبی هست.

یکی دیگر از مداخلاتی که امروزه به یک روش پرطرفدار و بحث برانگیز در نوروارگونومی و همچنین سایر مطالعات مرتبط با علوم اعصاب تبدیل شده است. استفاده از روشهای تحریک الکتریکی مغز هست در این روشها با وارد کردن یک جريان الكتريكي خفيف و بدون ضرر به نواحی مشخصی از مغز به تحریک آن می پردازند و تغییرات حاصل را ارزیابی می کنند.

نوروارگونومی سیستم ها: یک حوزه تحقیقاتی و عملی بین رشته ای در نوروارگونومی است که مهندسی علوم اعصاب و عوامل انسانی را شامل می شود و هدف آن ادغام رویکردهای نوروارگونومی در طراحی، توسعه و مدیریت سیستم های پیچیده در طول چرخه زندگی آنها است و سیستم به هر ترکیبی از ماشین ها ربات ها کامپیوترها و خود کارسازی با کاربران انسانی اشاره دارد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ پیشرفت های نوروارگونومی و مهندسی شناختی

⇐ نرم افزار و تجهیزات آزمایشگاه شناختی