کلیات ایمنی در آتش
کلیات ایمنی در آتش
کلیات ایمنی در آتش
هدف کلی: آشنایی با ایمنی مربوط به آتش و انواع آتش سوزی ها
اهداف اختصاصی:
انتظار می رود پس از مطالعه این متن فراگیرنده بتواند:
- ضرورت دانستن ایمنی مربوط به آتش و اطفا آن را شرح دهد.
- تعریفی از آتش و طبقه بندی انواع مواد آتش زا ارایه کند.
- حداقل 5 نکته ضروری جهت پیشگیری از آتش سوزی در آزمایشگاه نام ببرید.
- انواع کپسول های آتش نشانی و مورد مصرف و نحوه استفاده از آنها را بیان کنید.
مقدمه:
آتش یکی از اجتناب ناپذیرترین پیامدهای هر آزمایشگاه است. استفاده غیر ایمن از مواد شیمیایی آتش گیر مانند مواد قابل اشتعال و فلزات بسیار فعال در جریان آزمایش و یا از همه ساده تر، تحریک مواد معمولی مانند کاغذ یا صدمه تجهیزات الکتریکی آزمایشگاه می تواند پیامدهای مالی و حتی جانی جبران ناپذیری برجای گذارد. به همین علت برای تمام افرادی که در یک آزمایشگاه رفت و آمد می کنند ضروری است اطلاعاتی از انواع آتش و نحوه برخورد با هر نوع از انواع آتش را بدانند. در این بخش ابتدا به طبقه بندی انواع آتش پرداخته سپس انواع کپسول ها و طریقه استفاده از آن ها شرح داده خواهد.
تعریف و طبقه بندی
آتش رایجترین و جدیترین خطر قابل اتفاق در هر آزمایشگاه است که در صورت فراهم شدن مثلث آتش یعنی اکسیژن، ماده سوختنی و حرارت بروز می کند. بر اساس مواد سوختنی، آتش را به چهار دسته تقسیم – بندی می کنند که برای هر دسته، تمهیدات مخصوصی باید در نظر گرفته شود.
4 عنصر اصلی حریق
برچسب گذاری
سامانه برچسب گذاری انجمن ملی محافظت از آتش، برای هر ماده شیمیایی نوع و درجه آتش گیری آن ماده را مشخص کرده است. این موارد بطور نادر بر ظروف نگهداری مواد شیمیایی و بیشتر برای ورودی آزمایشگاه ها و انبارهای نگهداری مواد استفاده می شوند. در این طبقه بندی، درجه خطر از صفر تا چهار دسته بندی می شود که درجه صفر نشان دهنده کم ترین احتمال و درجه چهار، نشان دهنده بیشترین خطر است.
پیشگیری از آتش
در نظر داشتن چند نکته برای پیشگیری از آتش ضروری است:
الف- باید تلاش گردد تا حداقل مایعات قابل اشتعال در آزمایشگاه نگهداری شود.
ب- مایعات قابل اشتعال از گرما, شعله و نور مستقیم خورشید دور نگه داشته شوند.
پ – هنگام حادثه با مواد قابل اشتعالی و قابل انفجار، وسایل الکتریکی نباید روشن و خاموش شوند.
ت – سیگار کشیدن در آزمایشگاه ممنوع است.
کپسولهای آتش نشانی
انواع کپسول ها و موارد استفاده انواع مختلفی از کپسولهای آتش نشانی در دسترس هستند که هر کدام مورد مصرف خاص خود را دارند و در دسته های زیر طبقه بندی می شوند:
الف – کپسول های حاوی آب تحت فشار هوا
ب – کپسول های حاوی دی اکسیدکربن
ج- کپسولهای حاوی مواد شیمیایی خشک تحت فشار
د- کپسولهای غیر مغناطیسی
کپسول حاوی آب تحت فشار هوا
آب یکی از رایجترین مواد مورد استفاده برای خاموش کردن آتش های نوع A بشمار میرود. این نوع کپسول ها که براحتی از طریق ظروف نقرهای بزرگ قابل شناسایی هستند حاوی دو سوم آب معمولی و یک سوم هوای فشرده می باشند. در برخی موارد، انواع از مواد پاک کننده به آب اضافه می کنند تا کف تولید گردد. این کپسولها معمولاً ۶۰ تا ۹۰ سانتیمتر ارتفاع و در حالت پرشده وزنی در حدود ۱۱ کیلوگرم دارند.
باید به دقت توجه داشت که کپسول های دارای آب تحت فشار هوا، تنها برای آتش های نوع A طراحی شده اند و نباید برای اطفاء آتش های ناشی از مایعات آتش گیر و اتصالات الکتریکی مورد استفاده قرار گیرند.
کپسولهای دی اکسیدکربن
این نوع کپسول ها با دی اکسید کربن که گازی غیرقابل اشتعال است، تحت فشار معینی پرشده اند و آتش را از طریق حذف عنصر اکسیژن از مثلث آتش خاموش می کنند. به علت فشار بالای درون این کپسول ها، هنگام استفاده از آنها قطعات یخ خشک از دهانه کپسول به بیرون پرتاب می شوند که خود اثر خنک کنندگی برای آتش دارند. این کپسول ها را می توان از روی دهانه سخت و نداشتن عقربه فشارسنج تشخیص داد. آنها دارای بدنه ای به رنگ قرمز و در اندازه های مختلف از ۵ تا ۴۵ کیلوگرم می باشند.
باید دقت داشت که این کپسولها تنها برای اطفاء حریق انواع B و C مورد استفاده قرار گیرند. در صورت استفاده از آنها برای خاموش کردن آتش نوع A، احتمال شعله ور شدن مجدد آتش و در نتیجه هدر رفتن گاز درون کپسول وجود دارد. نکته قابل توجه دیگر این است که هرگز از کپسول های دی – اکسیدکربن بدون استفاده از تجهیزات محافظ دستگاه تنفسی و بخصوص هنگامی که هنوز محوطه تخلیه نشده است استفاده نگردد.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
حتما بخوانید:
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)