کالیبراسیون گازمتر خشک به وسیله بوسیله گازمتر تر

کالیبراسیون گازمتر خشک به وسیله بوسیله گازمتر تر

مقدمه

کالیبراسیون یکی از روش هایی است که می توان به وسیله آن خطاهای نمونه برداری و تجزیه را تا حد قابل توجهی کاهش داد و بر صحت و اعتبار تعیین تراکم آلاینده افزود. کالیبراسیون به منظور تعیین رابطه واکنش یا پاسخ یک وسیله اندازه گیری یا شیوه تجزیه با مقادیر استاندارد از پارامتر مورد اندازه گیری انجام می شود. مثلا برای اینکه گازمتر تر جهت تعیین مقدار آلاینده مورد استفاده قرار گیرد ابتدا باید کالیبره شود بدین صورت که مد اری از یک گازمتر تر و یک استاندارد اولیه مثل بطری ماریوتی و اتصالات ایجاد می کنیم و به کمک بطری ماریوتی گازمتر تر را کالیبره می کنیم. در کالیبراسیون استاندارد مرجع باید از صحت و دقت بیشتری برخوردار باشد. در این کالیبراسیون پارامتری که کالیبره می شود حجم هوا می باشد.

اندازه گیری دقیق و صحیح حجم یکی از مراحل کالیبراسیون در نمونه برداری و تجزیه بوده و از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا هر گونه خطایی که در تعیین حجم هوای نمونه برداری اتفاق بیفتد باعث می شود که تراکم آلاینده در هوا کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی تعیین شود و اعتبار و صحت اندازه گیری مخدوش شود. وسایل مورد استفاده در کالیبراسیون حجم به دو دسته کلی تقسیم می شوند که عبارتند از وسایل استاندارد  اولیه و وسایل استاندارد ثانویه. وسایل استاندارد اولیه وسایلی هستند که به صورت مستقیم حجم هوا را بر اساس ابعاد فیزیکی یک فضای محصور اندازه می گیرند. وسایل استاندارد ثانویه وسایل هستند که به وسیله یک استاندارد اولیه کالیبره می شوند و در صورتی که با دقت و مراقبت استفاده وحمل گردند از دقت و صحت مطلوبی جهت اندازه گیری فلو و حجم برخورداراند.

⇐ حتما بخوانید: فیلم آموزشی انواع پمپ های نمونه برداری و کالیبراسیون آنها با روتامتر

گاز متر تر :

از یک ظرف استوانه ایی شکل تشکیل شده است که درون آن یک طبلک چهار قسمتی وجود دارد و در آب نیمه غوطه ور است. در مرکز و محیط هر بخش (اتاقک) یک سوراخ وجود دارد هوا از مرکز وارد شده و از سوراخ محیطی خارج می شود هوایی که وارد اتاقک می شود باعث سبک شدن آن شده و اتاقک را به سمت بالا حرکت می دهد. پر و خالی شدن متناوب اتاقک ها باعث گردش طبلک می شود. در اینجا هوا در واقع جایگزین مایع می شود و در مرحله ی بعد عمل عکس انجام می شود.

تعداد گردش طبلک متناسب است با حجم هوایی که از گاز متر عبور کرده است. وسیله دارای صفحه مدرج است که نتیجه را توسط عقربه ای که حرکت دارد بر حسب واحد حجم بیان می کند گاهی نتیجه به صورت دیجیتال ارائه می شود. برای کالیبره کردن گاز متر تر از بطری ماریوتی یا اسپیرومتر استفاده می شود.

گازمتر خشک :

گاز متر خشک شبیه کنتر گاز خانگی است این وسیله دارای دو کیسه است که به هم متصل می باشند و یک سیستم شمارش دارند وقتی هوا وارد دستگاه می شود کیسه ها به تناوب پر و خالی می شوند تعداد پر و خالی شدن کیسه ها به وسیله سیستم شمارنده تعیین می شود و به صورت حجم بیان می شود. این وسیله برای اندازه گیری فلوی عبوری در گستره ی 5 تا 5000 لیتر در دقیقه مناسب است. گازمتر خشک برای فلوهای پایین دقت مطلوبی ندارد. برای کالیبره کردن آن از گازمتر تر کالیبره شده استفاده می شود.

هدف آزمایش

هدف آزمایش آشنایی با روش کالیبراسیون گاز متر خشک به وسیله گاز متر تر کالیبره شده می باشد. پس از انجام آزمایش به روشی که در شرح آزمایش خواهد آمد ضریب خطای گاز متر خشک را محاسبه نموده و برای کار با این گازمتر در محیط کار نتیجه نشان داده شده توسط گاز متر خشک را در ضریب تصحیح آن ضرب می کنیم تا مقدار واقعی اندازه گیری شده را به دست آوریم.

تجهیزات و وسایل مورد استفاده :

1. گازمتر تر کالیبره شده
2. گازمتر خشک
3. پمپ هوا
4. Sampler
5. شلنگ های رابط
6. کرنومتر

شرح آزمایش:

مدار کالیبراسیون را به روشی که در عکس نشان داده شده می بندیم و در آن خروجی هوای گاز متر تر را به وردی گازمتر خشک و خروجی گاز متر خشک را به پمپ نمونه برداری وصل می کنیم. سپس گازمتر تر کالیبره شده را تراز می کنیم و مراحل آزمایش را به روش زیر انجام می دهیم.

مراحل آزمایش:

1. ابتدا پمپ را روشن می کنیم.
2. بعد از گذشت مدت کوتاهی که پمپ کار کرد پمپ را خاموش کرده و اعداد اولیه بر روی گازمتر های تر و خشک را قرائت کرده و ثبت می کنیم.
3. پمپ را به مدت 3 دقیقه  روشن کرده و پس از آن مجددا آن را خاموش و اعداد ثانویه را بر روی گازمتر تر و خشک قرائت و ثبت می کنیم.
4. با استفاده از مقادیر اولیه و ثانویه هر یک از گاز متر ها و ضریب تصحیح گاز متر تر کالیبره شده ضریب تصحیح گاز متر خشک را بدست می آوریم.

      K” (B”_B)

K=________________

            ( A”_ A)

K: ضریب تصحیح گازمتر خشک

K”: ضریب تصحیح گازمتر تر

نتیجه گیری :

دستگاه استاندارد میانی و ثانویه بعد از مدتی دارای خطای دستگاهی می گردند (به خاطر تعمیر دستگاه، تعویض قطعه ای از آن و یا دفعات استفاده و ایجاد خطا در آن). این خطا به وسیله کالیبراسیون این دستگاه ها با دستگاه های استاندارد اولیه و میانی کالیبره شده و به دست آوردن ضریب تصحیح آن بر طرف می شود.