چگونگی پیاده سازی سیستم مدیریت حادثه

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 11

چکیده:

بررسی علل وقوع و ارزیابی برخی از حوادث در کالاهای خطرناک و گسترش غیرمنطقی دامنه ی آن در میهن عزیز مان، حکایت از فقدان و یا ضعف مدیریت عملیات در فرماندهی حادثه دارد. در این مقاله به تشریح سیستم های مدیریتی عملیات از قبیل:

الف) سیستم مدیریت حادثه (Incident Management System (IMS هدف این سیستم این است که فرماندهی حادثه را یاری و قادر به مدیریت موثر حادثه نماید.

ب) سیستم سامانه فرماندهی حادثه (Incident Command System (ICS روشی که این سیستم پیشنهاد می کند امروزه در مدیریت و کنترل سوانح و امداد رسانی قابلیت های خوب خود را اثبات و پس از رفع خطاها در آزمون های پیشین حضورش را در دستور کار گروه های عملیاتی جهان تثبیت کرده است.

ج) برنامه ی عملیاتی استاندارد (Standard Operating Procedures (SOP این برنامه عملیاتی روشی را پیشنهاد می کند که در صورت تدوین و استقرار آن در برنامه های عملیاتی، مسئولیت ها و وظایف گروه عملیاتی متناسب با نوع حادثه و مطابق با برنامه های از پیش تعیین شده برای هر عضو می گردد، خواهیم پرداخت. و تلاش می شود که به تشریح چگونگی پیاده سازی این الزامات در مواجهه با حوادث واقعی با ذکر یک مثال عملیاتی پرداخته شود.

شایان ذکر است، تعاریف فوق در چندین مانورمانور عملیاتی آموزشی و آزمایشی و عملیات نیمه سنگین واقعی در قلب تهران بزرگ که نمونه عینی آن حادثه نشت بسیار شدید گاز مایع (Petroleum Gas (LPG Liquified از شیر کنترل یکدستگاه کامیون حامل ۱۰ تن گاز مایع است که در این مقاله نسبت به تحلیل چگونگی روش های پیاده سازی سیستم ها و روشهای اعلام شده فوق، پرداخته شده است.

کلمات کلیدی: حادثه، مدیریت، برنامه، روش، سامانه، فرماندهی

مقدمه:

ضمن ارج نهادن به تلاشهای ارزشمند تلاشگرانی که در حوادث سختیهای گذشته را به بهای جان خریدند. از مهمترین وظایف انسانها برقراری روابط اجتماعی و آسان کردن مراودات اطلاعات و تجارب برای عموم مردم در میان کشورها و بین جوامع می باشد. یکی از اسبابی که برای رسیدن به این هدف مورد استفاده قرار می گیرد صدور راهکارهای فنی، علمی و تاکتیک هایی گوناگونی است که استفاده شده و در سطوح حرفه ای اثرات آنها را بر روی محیط تحت آزمایش قرار گرفته است. نتایج آنها نشان دهنده مدیریت منطقی برخی از دولت ها و اعضای سازمان های غیر دولتی هستند .

این مسئله بسیار مهم است که اصول مدیریت حوادث در کالاهای خطرناک را باید قبل از وقوع حوادث طرح ریزی و در نظر گرفت این راهنمای فنی باید به عنوان یک خط مرکزی و نه یک آموزش محض دیده شود و در واقع طوری طرح ریزی شده است که یک سهم عملی و فوری در جهت حل مسائل و مشکلات عملیاتی باشد. ترسیم این خطوط هدف که در این مقاله بیان می شود باید به عنوان یک برنامه فوق العاده بر روی تنظیم کننده های مورد نیاز در هر محل مورد توجه قرار بگیرد. و زمانی این خطوط هدف دار اثر بخش می شوند که به شکل عملی و کارآمد در آیند تا این که فقط مباحث خسته کننده و کسالت آور باشند.

بدیهی است هرکس بتواند در محل حادثه و با شرایط نابسامان و زوال نظم و انضباط که ابزارهای ضروری مدیریت هاست بتواند با بکارگیری تدابیر مطلوب و با اعمال اصول مدیریت در حوادث موجبات کاهش اثرات حادثه و تقليل خسارات را فراهم آورد قطعا در زمره ی الگوهای موفق مدیریت قرار خواهد گرفت.

سیستم های مدیریت حوادث

چندین سیستم مدیریت بحران (IMS) جهت استفاده در مدیریت حوادث طراحی شده است. سه نوع سیستم مدیریت حوادث که عموما در حوادث به کار گرفته می شوند عبارتند از:

1. سیستم مدیریت حادثه (Incident Management Systems (IMS
2. سیستم فرماندهی حادثه (incident Command System (ICS
3. سیستم Fire scope که جهت کمک در مدیریت کنترل حریق های جنگل در کالیفرنیا طراحی شده است.

تمام این سیستم ها در شیوه مدیریت سوانح با یکدیگر قابل قیاس بوده و هدف آنها بر این است که فرمانده حادثه را قادر به مدیریت مؤثر حادثه نماید. بزرگترین تفاوت این سیستم ها در بعضی از واژه ها می باشد. سیستمی که امروزه در کنترل حوادث و سوانح در اکثر کشور پذیرفته شده سیستم سامانه فرماندهی حادثه یا (incident Command System (ICS است.

تاریخچه (ICS): در سال ۱۹۷۰ آتش سوزی بزرگی در جنگل های ایالت کالیفرنیای آمریکا روی داد که موجب خسارات ذیل گردید:

• بیش از ۶۰۰/۰۰۰ هکتار جنگل سوخت.
• سیزده روز آتش سوزی به طول انجامید.
• شانزده نفر جان خود را از دست دادند.
• تعداد ۷۲۲ تأسیسات ساختمانی کاملا سوخت.

پس از حادثه حریق، با توجه به خسارات سنگین آن دلائل گسترش و عدم موفقیت آتش نشانی در اطفاء به موقع حریق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشکلات ایجاد شده از حریق مذکور در شش گروه طبقه بندی شد:

1. عدم وجود سازماندهی مشترک
2. ضعف ارتباطات داخلی و خارجی
3. فقدان برنامه ریزی مشترک
4. فقدان اطلاعات معتبر و به موقع در خصوص حادثه و فعالیت امدادگران
5. مدیریت ناکافی منابع (توزیع نامناسب امکانات در منطقه)
6. محدودیت در پیش بینی وضعیت آتش سوزی و مسیر توسعه آن.

نتایج این تجزیه و تحلیل ها موجب شد تا در دهه ۱۹۸۰ یک سامانه سازماندهی مشترک برای استفاده در سیستم آتش نشانی جهت پاسخ به حوادث بزرگ و کوچک تهیه گردد این برنامه به عنوان FIRE SCOPE شناخته شده و به تمام مراکز آتش نشانی در آمریکا اعلام شد، این سیستم بعدها سیستم فرماندهی حادثه ICS) incident Command System) نام گرفت و به مرور در تمام کشورها از این سیستم استقبال گردید.

تعریف ICS: یک ساختار قابل انعطاف سازمانی است که امکان فرماندهی، کنترل و هماهنگی در مقابله با سوانح را فراهم می کند تا خسارات جانی و مالی را به حداقل برساند. ICS در حال حاضر رایج ترین نظام اعمال مدیریت سوانح در جهان است.

مزیت های (ICS):

1. زبان مشترک دارد.
2. ساختار مشترک دارد.
3. سیستم ارتباطی منسجم دارد.
4. اصالت کار دارد. (جایگاه هر فرد مشخص است.)
5. دارای طرح های عملیاتی مشابه است.
6. دارای سیستم فرماندهی واحد است.
7. دارای مدیریت جامع منابع است

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت شبه حادثه

⇐ مدیریت حوادث پرتویی

⇐ مدیریت حوادث پرتلفات

⇐ مدیریت بر فرایند حوادث