وضعیت ایمنی، بهداشت و زیست محیطی (HSE) مدارس ایران : مرور سیستماتیک

فرمت: Word   تعداد صفحات: 15

این متن برگرفته از ترجمه مقاله زیر است:

Poursadeqiyan M, Feiz Arefi M. Health, safety, and environmental status of Iranian school: A systematic review. J Edu Health Promot 2020;11:xx

چکیده

مقدمه و هدف: مدرسه بعنوان نخستین جامعه ای که کودک در آن حضور پیدا میکند نقش مهمی در پرورش مهارت های زندگی کودک دارد، لذا تامین محیط ایمن و سالم همواره حایز اهمیت است از اینرو موضوع سلامت، ایمنی و محیط زیست در مدارس از جمله مسائل مهمی است که قبل از وقوع حوادث و اثرات نامطلوب باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین هدف از مطالعه حاضر، مروری بر مطالعات انجام گرفته در رابطه با وضعیت ایمنی، بهداشت و زیست محیطی مدارس ایران در شهرهای ایران است.

روش کار: یک جستجوی نظامند در پایگاه ­های داده شامل Google Scholar، SID، PUBMED   IRANDOC, MEDLIB و Science Direct با استفاده از کلمات کلیدی تا مارس سال 2020 انجام گرفت. همچنین لیست منابع مطالعات کلیدی برای یافتن مقالات اضافی که ممکن بود از طریق جستجوی نظامند به دست نیامده باشد اسکن شد.

يافته ها: 25 مطالعه معیارهای ورود  به مطالعه را داشتند. نتایج مطالعات انجام شده نشان داد که مدارس مورد بررسی در شاخص های ایمنی، بهداشتی و زیست محیطی از وضعیت مطلوب و خوبی برخوردار بودند و تنها 12درصد مطالعات وضعیت نامطلوبی را گزارش کرده اند. حدود 88 درصد مدارس وضعیت مطلوب و یا متوسط داشتند. برخی موارد همچون نبود خروج اضطراری ایمن و مناسب نبودن صندلی های ارگونومی گزارش شده است. و در مدارس مناطق روستای و شهری نیز بعضا تفاوت هایی مشاهده شده است.

نتيجه گيري: نتایج نشان داده وضعیت ایمنی و بهداشت محیط در اکثر مدارس شهری در ایران در وضعیت  خوب و نسبتا مطلوبی  هستند. اما برخی مشکلات نیز وجود داشته است بنابراین به منظور ارتقا وضعیت مدارس اجرای مدیریت یکپارچه ایمنی، بهداشت و محیط زیست برای مدارس ضروری می باشد. ارائه آموزش اصول بهداشت فردی و آموزش ایمنی توصیه می گردد. همچنین پیشنهاد می گردد بهداشت حرفه ای نیز در مدارس ارزیابی گردد تا محیطی همواره ایمن و بهداشتی برای همه کاربران اعم از دانش آموزان و معلمان فراهم گردد.

کلید واژه ها: ایمنی؛ بهداشت، زیست محیطی، مدارس، ایران

مقدمه:

مدرسه، نخستین جامعه ای است که کودک در آن گام نهاده و اگر عملکرد آن مبتنی بر تعلیم و تربیت باشد نقش مهمی در پرورش مهارت های زندگی کودک خواهد داشت. کودکان و نوجوانان، نیمی از روز را در مدرسه حضور دارند، یاد می گیرند و پرورش می یابند. اولین تجربه های زندگی اجتماعی کودکان در محیط مدرسه فراهم می شود و بسیاری از برداشت های ذهنی، پیش فرض ها، باورها و بازخوردهای آنان نسبت به زندگی در مدرسه و در کلاس درس مورد آزمون، سنجش و تجربه قرار می گیرد(1). یکی از مهم ترین گروه های در معرض خطر حوادث دانش آموزان هستند به طوری که تقریبا نیمی از جمعیت کشور را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند. آژانس همکاری بین المللی ژاپن اظهار داشته است که بلایا و حوادث اثرات جدی بر خدمات آموزشی دارند این اثرات نه فقط به دلیل تلفات ناشی از مرگ و میر معلمان و دانش آموزان است بلکه در بسیاری از موارد از جمله وقفه ناگهانی در روند آموزش و اختلال روانی دانش آموزان خواهد بود(2).

در میان روش های صحیح و مناسب آموزش، فضای فیزیکی مطلوب و محیط روانی مساعد اثر مهمی بر شکل گیری شخصیت دانش آموزان دارد(3). مطالعات نشان داده بین خصوصیات فضای فیزیکی مدارس و مشکلات رفتاری دانش آموزان رابطه مستقیمی وجود دارد(4). گزارشات ایالات متحده نشان داده 43% روحی، روانی و حوادث کودکان در ارتباط با مدارس می باشد. فضای آموزشی ناکافی، نور نامناسب، شرایط غیر بهداشتی و نامطلوب سرویس های بهداشتی و ابخوری ها، وضعیت نا ایمن کلاسها و محوطه مدرسه، وجود ریسک حریق، برق گرفتگی و ناکافی بودن امکانات کمک های اولیه  از جمله عوامل موثر در کاهش سط ایمنی و بهداشت مدارس گزارش شده است(5). در واقع یکی از عوامل مؤثر در حفظ و ارتقای سطح سلامتی و شکوفایی استعداد دانش آموزان، بهداشت محیط و ایمنی مدارس است(6). بنابراین مدیریت صحیح ایمنی، سلامت دانش آموزان در مدارس بعنوان آینده سازان جامعه همواره یک ضرورت است.

موضوع ایمنی از موارد مهمی است که می تواند قبل از بروز حوادث به طور جدی در حوزه طراحی، اجرا، مدیریت و نگهداری مطرح باشد. امروزه در جهان، مساله ایمنی در فضاهای آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردار است و بررسی و تحلیل شرایط موجود و چاره جویی هایی برای پیشگیری و افزایش ایمنی در فضاهای شهری در دستور کار قرار گرفته است(7). تا انجا که اهمیت ایمنی در مدارس در سیستم آموزشی انکارناپذیر است. مطالعات متنوع و متعددی بصورت پراکنده در شهرهای مختلف ایران انجام شده در رابطه با وضعیت ایمنی و بهداشت مدارس صورت گرفته است. (رفرنس مطالعات مختلف) برخی مطالعات نیز تنها به بررسی ایمنی مدارس و برخی تنها به مسایل بهداشت محیط معطوف بوده اند.

تاکنون جمع بندی و نتیجه گیری از وضعیت کل کشور گزارش نشده  نشده است و تنها یک مطالعه در سال 1385 توسط عقیلی و همکاران صورت گرفت که مدارس ایران را از لحاظ استقرار سیستم HSE  ارزشیابی نمودند(7). بنابراین باعنایت به اهمیت مدیریت ایمنی و بهداشت و محیط زیست در مدارس  این مطالعه با هدف بررسی مطالعات ایمنی و سلامت مدارس در شهرهای ایران و ارائه راهکارهای موثر و ارتقای سطح سلامت دانش آموزان و معلمان و حتی والدین و در نهایت کل جامعه انجام گرفت.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ ارگونومی دانش آموزان (جامع)

⇐ بررسی فاکتورهای ارگونومیکی کوله پشتی و میزان عدم تناسب ابعاد آن در دانش اموزان

⇐ بررسی تناسب ابعاد آنتروپومتریک دانش آموزان و ابعاد میز و صندلی مدارس

منبع:

Poursadeqiyan M, Arefi MF. Health, safety, and environmental status of Iranian school: A systematic review. J Edu Health Promot [serial online] 2020 [cited 2020 Nov 26];9:297. Available from: https://www.jehp.net/text.asp?2020/9/1/297/301526