واژه شناسی ارزیابی سوانح

واژه شناسی ارزیابی سوانح

سانحه Disaster

وقفه جدی عملکرد جامعه یا اجتماع است که موجب ضررهای گسترده انسانی، مادی، اقتصادی یا محیطی می شود و فراتر از توانایی جامعه یا اجتماع برای سازگاری با آن از طریق منابع خویش است (سازمان بهداشت جهانی، 2007 .)

از دیدگاه مراقبت بهداشتی سانحه یک واقعه پیشبینی نشده و اغلب ناگهانی با دامنه کافی است که منجر به تخریب، رنج بشری می شود و اغلب مستلزم کمک از بیرون است (سازمان بهداشت جهانی، 2005)

• سانحه بیولوژیک biologic disaster: واقعه ای است که در نتیجه آزاد شدن عمدی یا سهوی مواد بیولوژیک رخ می دهد که ممکن است عوارض ناخواسته بدی بر سلامت کسانی بجای بگذارد که در معرض آن قرار می گیرند (وزارت دفاع آمریکا، 2007)
• سانحه رادیولوژیک Radiological disaster: فوریت رادیولوژیک یا هسته ای است که ممکن است حاصل اتفاقات تصادفی داخل یک موسسه باشد (برای نمونه؛ واحد پزشکی هسته ای و اشعه درمانی آنکولوژی) یا از منبع خارجی باشد که شامل ماشین های حمل و نقل مواد رادیواکتیو RAM باشد یا یک واقعه تروریستی باشد (وزارت دفاع آمریکا، 2007 .)
• سانحه سایبری Cyber disaster: واقعه خرابکارانه ای است که در اثر استفاده از سیستم های فناوری اطلاعات برای کنترل یا به هم زدن سیستم های فراساختاری حیاتی رخ می دهد (وزارت امور داخله آمریکا، 2005 .)
• سانحه شیمیایی chemical disaster: واقعه ای است که در اثر آزاد شدن عمدی یا سهوی مواد شیمیایی سمی رخ می دهد و ممکن است سلامت کسانی که در معرض آن قرار می گیرند را به مخاطره بیاندازد (وزارت دفاع آمریکا، 2007)
• سانحه نظامی معمول conventional disaster: واقعه فاجعه باری است که در اثر استفاده از سلاح هایی از قبیل تفنگ، بمب یا موشک و نارنجک رخ می دهد.

ارزشیابی Evaluation

به بررسی و تجزیه تحلیل میزان اثربخشی ارائه خدمات بهداشت و درمان اضطراری در کاهش میزان مرگ و پیشگیری از بیماری ها در مناطق سانحه دیده اطلاق می گردد.

ارزیابی Assessment

یک وظیفه دشوار و قاطع مدیریتی است که به طور مستقیم در تصمیم گیری مدیریتی موثر، برنامه ریزی و کنترل به منظور انجام اقدامات مقابله منسجم به کار گرفته می شود.

• فرایند بررسی اثرات یک سانحه ، نیازهای فوری، ابعاد لازم برای عملیات اضطراری جهت حفظ زندگی بازماندگان و تهیه تسهیلات لازم برای بازتوانی و توسعه است .
• ارزیابی عبارت است از آنچه به وقوع پیوسته و نیازهای جامعه ،و در عین حال تبیین اهداف و روابط کمک های لازم به آسیب دیدگان نیز می پردازد.
• ارزیابی یک وظیفه دشوار و قاطع مدیریتی است در تصمیم گیری موثر ،برنامه ریزی و کنترل به منظور انجام اقدامات مقابله منسجم بکار گرفته می شود (استفنسن ۱۹۹۴)
• آنچه از تعاریف بر می آید ارزیابی نوعی عملکرد مدیریتی بوده که به کارآمدی برنامه ریزی ، تصمیم سازی و کنترل عملیات و روند اجرای آن یاری داده و در کلیه مراحل قبل ،حین و پس از سانحه در چرخه مدیریت سوانح اعمال می گردد.

انواع ارزیابی

ارزیابی سوانح Disaster Assessment: فرآیند پویایی است که به منظور گردآوری و دسته بندی اطلاعات مرتبط با وضعیت زیرساخت ها و نیازهای منطقه آسیب دیده انجام می گیرد.

ارزیابی بهداشتی درمانی Health Assessment: فرآیند پویایی است که به منظور گردآوری و دسته بندی اطلاعات معینی در خصوص زیر ساخت ها و نیازهای بهداشتی و درمانی مناطق سانحه دیده ،جهت تهیه برنامه عملیات و هدایت منابع (به منظور تامین نیازها در طی عملیات) بر مبنای پایش و تحلیل اطلاعات می باشد.

ارزیابی سریع اولیه Initial Rapid Assessment: بلافاصله پساز یک سانحه، برای بدست آوردن یک دسته اطلاعات حیاتی انجام می گیرد. که باید به
لحاظ وسعت جغرافیائی خسارت، تعدد خسارات ، بخشهای مختلف خسارت دیده، موقعیت ها و رویدادهای احتمالی که برای جمعیت سانحه دیده پیش می آید، کامل باشد. ارزیابی سریع اولیه بایستی در سریعترین زمان ممکن به انجام رسد.

ارزیابی با توصیف جزئیات Detailed Assessment: ارزیابی تکمیلی (تفضیلی) یا ارزیابی دقیق، پس از انجام ارزیابی اولیه سریع، ضرورت دارد که اثرات، نیازها و منابع پاسخگویی به سانحه با جزئیات بیشتر و توسط افراد متخصص در هر بخش و در فرصتی فراخ تر به انجام رسد. این ارزیابی روزها و هفته های بعد از وقوع سانحه با هدف روشن ساختن ابعاد دقیق و همه جانبه سانحه و رسیدن به اطلاعات روشن و واضح تر برای اخذ تصمیمات دقیق تر و
برنامه ریزی مبتنی بر واقعیت های عینی به انجام می رسد.

ارزیابی مداوم و مستمر Continual assessment: شرایط فاجعه می تواند به سرعت تغیییر کند و شامل تغییرات غیر منتظره ، مانند حرکات جمعیت می باشد. بنابراین ارزیابی باید یک فرایند مستمر در سراسر مرحله اضطراری باشد. جهت انجام عملیاتی در یک منطقه سانحه دیده باید، اطلاعات به طور
مداوم به روزرسانی شود، طوری که برنامه ریزی و امدادرسانی با توجه به نیازهای در حال تغییر اقتباس شده انجام گردد به عبارتی ارزیابی مستمر فرایندی است که طی آن اطلاعات بطور پیوسته روزآمد می گردد و کمک مؤثر می کند تا تغییرات را به سرعت درك و شناسایی نماییم.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ واژه شناسی مهندسی صنایع

⇐ واژه نامه آفت کش ها