نمونه برداری فردی و محیطی با پمپ و فیلتر غشایی PVC
نمونه برداری فردی و محیطی با پمپ و فیلتر غشایی PVC
نمونه برداری فردی و محیطی با پمپ و فیلتر غشایی PVC
فرمت: PDF تعداد صفحات: 23
ارزشیابی هوابردهای ذره ای محیطی و فردی با استفاده از پمپ نمونه برداری هوا و فیلتر غشایی پلی وینیل کلراید (PVC)
اهداف آموزشی
پس از اتمام این بخش، قادر خواهید بود
- اجزای مدار نمونه برداری مرسوم، شامل واسطه نمونه برداری را که برای نمونه برداری مداوم گرد و غبار آزار دهنده هوابرد یا ذراتی که به شکل دیگری طبقه بندی نشده اند و از این به بعد با عنوان ذرات كل نامیده می شوند را نام برده، شناسایی کرده و به هم متصل کنید.
- اجزای مدار کالیبراسیونی را که از یک وسیله استاندارد اولیه برای سنجش میزان دبی حجمی پمپ نمونه برداری (با دبی بالا یا متغیر یا دبی چند گانه) استفاده می شود را نام برده، شناسایی کرده و به هم متصل کنید.
- پمپ نمونه برداری با دبی بالا یا متغیر را پس از قرار دادن واسطه نمونه برداری در مدار، به وسیله فلومتر حباب صابون بدون اصطکاک دستی یا الکترونیکی کالیبره کنید.
- اصول جمع آوری نمونه ذرات هوابرد کل را به طور خلاصه بیان کنید.
- نمونه برداری مداوم ذرات هوابرد کل را انجام دهید.
- نمونه های جمع آوری شده را برای تجزیه با استفاده از روش وزن سنجی، آماده کنید.
- اجزای یک ترازوی الکتریکی یا مکانیکی را نام برده و مشخص کنید.
- اجزای مورد نیاز برای تجزیه نمونه های مواد ذره ای کل را با استفاده از ترازوی الکتریکی نام برده، شناسایی کرده و به یکدیگر وصل کنید.
- ترازوی الکتریکی را با استفاده از اوزان استاندارد کالیبره کنید.
- اصول تجزیه فیلترهای مورد استفاده برای جمع آوری ذرات کل هوابرد را به طور خلاصه بیان کنید.
- نمونه های جمع آوری شده ذرات کل را با استفاده از ترازوی الکتریکی آنالیز کنید.
- دبی پمپ نمونه برداری هوا قبل و بعد از نمونه برداری، متوسط دبی پمپ نمونه برداری هوای وزن فیلتر قبل و بعد از نمونه برداری، مدت زمان نمونه برداری، حجم هوای نمونه برداری شده، وزن مواد ذره ای کل جمع آوری شده و غلظت ذرات کل برحسب میلی گرم در متر مکعب mg/m3 را محاسبه و تبدیل های مربوطه را انجام دهد.
- داده های مربوط به کالیبراسیون، نمونه برداری و تجزیه را با استفاده از فرم داده های کالیبراسیون، نمونه برداری میدانی و تجزیه آزمایشگاهی ثبت و یادداشت نمایید.
مقدمه
برای ذرات هوابرد بسیاری از عناصر و ترکیبات براساس خاصیت سمی ذاتی آنها حدود مواجهه شغلی نظیر مقادیر حد آستانه انجمن متخصصان بهداشت صنعتی آمریکا , ACGIH-TLV و حدود مجاز مواجهه اداره بهداشت و ایمنی شغلی و OSHA-PEL وضع شده است. در برخی موقعیت ها دانستن تراکم ذرات، شامل ذرات بسیار سمی تا ذرات در عمل غیر سمی یک محیط حائز اهمیت است. ولی در برخی موقعیت ها تعیین میزان مواجهه فرد با ذرات کل نسبت به تعیین مواجهه با نوع معینی از ذرات اهمیت بیشتری دارد. در برخی موارد نیز هیچ گونه حدود مواجهه شغلی برای آلایندهای خاص یا مخلوطی از آلاینده های ذره ای وجود ندارد. در چنین حالتی مواد ذره ای اغلب به عنوان گردوغبار یا مواد ذره ای كل طبقه بندی، نمونه برداری و تجزیه می شوند. در چنین موقعیت هایی، سنجش مواد ذرهای کل شامل مخلوط ذرات با اندازه ها و ترکیبات گوناگون، به دفعات متعدد تأیید شده است. بنابراین بهداشت و ایمنی شغلی و انجمن متخصصان بهداشت صنعتی آمریکا به ترتیب حدمجاز مواجهه مقادير حد آستانه ای برای گردوغبار کل و ذراتی که به طور دیگری طبقه بندی نشده اند، وضع کرده اند. روش های نمونه برداری و تجزیه این ذرات مستلزم عبور دادن جریان هوا از واسطه جمع آوری فیلتر است که در طی آن ذرات هوابرد از راه سازوکارهای الکترواستاتیکی، برخورد مستقيم و برخورد جذب فیلتر شده و بدون در نظر گرفتن سایز و ترکیب ذره، از هوا جدا می شوند، شكل (1).
انجمن متخصصان بهداشت صنعتی آمریکا مقادیر حد آستانه ای نیز بر مبنای نمونه برداری گزینشی از نظر سایز دارد که بر این اساس ذرات به سه گروه طبقه بندی می شوند. به نظر می رسد این سه دسته از ذرات، در صورت ته نشینی و رسوب در هر یک از بخش های سیستم تنفسی زیر خطرناک باشند:
- ذراتی که در هر کجای ناحیه تنفسی ته نشین شوند. TLV جرم ذرات قابل تنفس؛
- ذراتی که در راه های هوایی ریه و ناحیه تبادل گاز ته نشین می شوند. TLV جرم ذرات توراسیک؛
- ذراتی که در ناحیه تبادل گازهای تنفسی ته نشین می شوند. TLV جرم ذرات قابل استنشاق
برای نمونه برداری و تجزیه ذرات سه گروه مذکور، روشها و وسایلی که بر اساس سایز عمل می کنند، ارائه شده است.
شکل1: جداسازی نمونه ذرات از هوا با روش فیلتراسیون
فیلتر برای جمع آوری ذرات كل
واسطه نمونه برداری ذرات کل، یک فیلتر غشایی پلی وینیل کلراید (PVC) با قطر ۳۷ میلی متر و با قطر خلل و فرج 5 میکرومتر است. قطر ۳۷ میلی متر فیلتر، مساحت مورد نیاز برای رسوب و جمع آوری ذرات را مهیا می کند. اندازه خلل و فرج 5 میکرومتر، سبب می شود که ذرات با قطر بیشتر از نظر خلل و فرج بر روی سطح فیلتر جمع آوری شوند. ذرات با قطرهای کمتر از قطر خلل و فرج، به دلیل جذب الکترواستاتیک بین ذرات و فیلتر، در میان خلل و فرجها جمع آوری می شوند. در اصل ذرات ریز از راه انتشار جمع آوری می شوند، در حالی که ذرات به نسبت بزرگتر به دلیل ساز و کارهای برخورد مستقيم و برخورد به دام می افتند. لازم به ذکر است کارایی جمع آوری به موازات تجمع ذرات بر روی فیلتر افزایش پیدا می کند. از آنجا که ذرات کل شامل سایزهای مختلفی از ذرات است پس به منظور کاهش گرفتگی منافذ و باربیش از حد فیلتر اغلب از فیلترهای با قطر خلل و فرج بزرگتر به طور مثال 5 میکرومتر نسبت به خلل و فرج کوچکتر 0.45 تا 0.8 میکرومتر، استفاده می شود.
به دلیل آن که آماده سازی و تجزیه نمونه ها مستلزم توزین یا وزن سنجی است، پس فیلترها تا زمان استفاده درون دسیکاتور نگهداری می شوند. دسیکاتورهای استاندارد حاوی یک محیط جاذب رطوبت بطور مثال کریستال های سیلیکاژل هستند. هدف از رطوبت زدایی، جذب هرگونه آب موجود بر روی فیلتر است که سبب ایجاد خطا و افزایش وزن فیلتر، قبل و بعد از نمونه برداری می شود. در روشهای تجزیه مبتنی بر وزن سنجی اغلب از فیلترهای پلاستیکی PVC (به دلیل ویژگی نسبی آب گریزی) به جای فیلترهای سلولز کاغذی استفاده می شود. با این وجود، رطوبت گیری به تضمین این نکته کمک می کند که توزین اولیه قبل از نمونه برداری، وزن فیلتر است و توزین پس از نمونه برداری تنها نشان دهنده ترکیبی از وزن فیلتر و ذرات جمع آوری شده بر روی آن خواهد بود. فیلترها باید حدود 26 ساعت قبل از توزین در دسیکاتور گذاشته شوند. عمل رطوبت گیری در صورت استفاده از دسیکاتور دارای مکنده، تسریع می شود، به طوری که مدت زمان لازم به ۳۰ دقیقه کاهش خواهد یافت.
فیلتر بر روی یک لایه نگهدارنده سلولزی قرار گرفته و در کاست پلاستیکی سه تکه ۳۷ میلی متری نگهداری می شود شکل (2). قطعه انتهایی است که دارای منفذ خروجی هواست لایه نگهدارنده است و فیلتر را نگه می دارد. این بخش یک روزنه در مرکز دارد که به عنوان روزنه خروجی برای خروج هوای نمونه برداری شده از کاست عمل می کند. قطعه میانی که نقش ایجاد کننده فاصله را دارد حلقوی شکل بوده و عمق یا ارتفاع کاست را، به منظور تسهیل هرچه بیشتر ته نشینی ذرات ورودی به کاست، افزایش می دهد. قطعه بالایی یا قطعه ورودی دارای یک منفذ در قسمت مرکز است که به عنوان مدخل ورودی هوای نمونه برداری به درون کاست عمل می کند.
نکات احتیاطی
چنانچه تراکم ذرات هوابرد و حجم نمونه بیش از اندازه باشد، فیلتر ممکن است دچار بارگذاری بیش از حد و گرفتگی شود. به طور مثال ذرات می توانند جمع شده و یک گره یا یک مخروط قابل رویت در مرکز فیلتر و مستقیم در زیر روزنه ورودی کاست ایجاد نمایند. لذا جابجایی نادرست کاست و نمونه در حین تجزیه می تواند سبب از دست رفتن ذرات رسوبی بر فیلتر شود. از طرف دیگر در صورتی که سطح خارجی است که آغشته به گرد و غبار است، قبل از خروج فیلتر تمیز نشود، این امر می تواند سبب آلوده شدن فیلتر شود. از دست رفتن ذرات از سطح فیلتر یا آلودگی فیلتر منجر به ایجاد خطا در داده ها و در نهایت نمونه غیر معتبر می شود. نکات احتیاطی مذکور در نمونه برداری کلیه ذرات هوابرد اعم از گرد و غبار کل، گرد و غبار قابل استنشاق، الیاف و گرد و غبار و فيوم های فلزی کاربرد دارد.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
⇐ جزوه نمونه برداری دکتر قربانی
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)