مدیریت حوادث و وقایع مهندس عیسی زاده

مدیریت حوادث و وقایع مهندس عیسی زاده

مدیریت حوادث و وقایع مهندس عیسی زاده

(ثبت, گزارش دهی, تحلیل-کنترل)

Incident Management
(Recording, reporting, investigation & control)

 فرمت:Pdf    تعداد صفحات: 27

مقدمه :

در عصر حاضر با پیشرفتهای چشمگیر در امر بهداشت و پیشگیری از بیماریهای عفونی و غیر عفونی و فراهم شدن وسایل آسایش و رفاه و در نتیجه کاهش میزان مرگ و میر ناشی از بیماریها و همچنین پیشرفت صنعت ، حوادث یکی از علل عمده مرگ و میر و معلولیت در جهان بوده و پس از بیماریهای قلب و عروق و سرطان در مرتبه سوم قرار دارد. همه ساله میلونها حادثه در دنیا اتفاق می افتد. بعضی از این حوادث باعث مرگ و گروهی دیگر باعث از کار افتادگی کلی یا جزیی می گردند.

در روزگاران گذشته حوادث، منحصر به سقوط از درخت یا بلندی، ضرب خوردن حیوانات اهلی و یا وحشی، مسمومیت با موادی گیاهی یا زهر جانوران و یا چند مورد دیگر محدود می شد ولی امروزه با توجه به پیشرفتهای چشمگیر در امور صنعتی و امکان استفاده از وسایل مدرن جهت مسافرت، استفاده از نیروی برق و ماشین آلات، تماس با مواد شیمیایی و غیره انسان را در برابر حوادث بیشماری قرار داده است.

تعاریف

• رویداد (EVENT): هر اتفاق ناخواسته که بتواند باعث مخاطره گردد
• واقعه (INCIDENT): یک زنجیره از رویدادهایی است که میتواند سبب آسیب ، بیماری و یا صدمه (زیان) به سرمایه ، محیط زیست یا اشخاص گردد.
• حادثه ( ACCIDENT ) : رویدادهای ناخواسته که در آن جراحت یا بیماری یا مرگ یا صدمه به اموال و محیط زیست رخ میدهد. (بر اساس HSEMS )

تعاریف دیگر حادثه : در کتب لغت معمولا حادثه به معنای رویداد، واقعه و یا پیش آمد و بیشتر منظور عمل و یا اتفاق ناخوشایند و خارج از نظم می باشد که خسارات مالی و یا جانی در بر داشته باشد. بنابر عقیده برخی، حادثه اتفاقی است پیش بینی نشده و ناگهانی که بدون دخالت خود شخص در اثر یک نیروی خارجی بوجود می آید و یا به عبارت دیگر آنچه انسان را ناخواسته از مسیر زندگی طبیعی منحرف ساخته و برای او ایجاد ناراحتی جسمی و روانی و یا خسارات مالی نماید حادثه نامیده می شود. به عقیده ل.دیویس، حادثه را می توان (( ضعف در جوابگویی و فرار از حالات مخصوص )) تعریف کرد.

حادثه ناشی از کار : حوادث ناشی از کار عبارت از حوادثی است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای کارکنان اتفاق می افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمام اوقاتی است که فرد در کارگاه، موسسات وابسته، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد و یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور انجام کاری می شود. ضمنا اوقات رفت و آمد افراد از منزل به کارگاه و یا بالعکس جزو این اوقات محسوب می شوند. همچنین حوادثی که حین اقدام برای نجات سایر افراد آسیب دیده و مساعدت به آنان اتفاق می افتد حادثه ناشی از کار محسوب می گردد.

نکته : تناقض در تعریف حادثه در برخی استانداردها از جمله 18001 : 2007 OHSAS و HSE MS باعث ایجاد اختلاف در پیمانکاران و کارفرمایان در گزارش حوادث می گردد .

مراتب وقایع بر اساس نوع صدمات و خسارات :

• حوادث منجر به فوت (Fatality case ): حوادثی که منجر به فوت یک نفر و یا فوت دسته جمعی می گردند
• حوادث ناتوان کننده کلی (Permanent Total disability ): حوادثی که منجر به از کار افتادگی یا نقص عضو کلی و دائم میشوند مثل از دست دادن کامل یک عضو مانند چشم و…
• حوادث ناتوان کننده (جزئی) (Permanent partial disability ): حوادثی که منجر به از کار افتادگی یا نقص عضو جزئی می شوند مثل از دست دادن قسمتی از یک عضو مانند انگشتان دست
• حوادث منجر به وقت تلف شده (Lost time injury): حوادث ناشی از کاری که منجر به جراحاتی در نفرات میشود که لازم است مدتی را ( بیش از یک روز) از کار جدا بوده و تحت درمان قرار گیرند، مثل شکستگی ها و بریدگیها و سوراخ شدگی های عمیق و…
• حوادث منجر به درمان یک روزه (Medical treatment case): حوادث ناشی از کاری که منجر به جراحاتی در نفرات میشود که لازم است مدت یک روز را تحت درمان باشند. و فردای آن روز فرد به کار خود ادامه دهد. مثل در آوردن جسم خارجی از چشم ، رادیولوژی و سونوگرافی جهت تشخیص ، درمان سوختگی سطحی – درمان عفونتها- بانداژهای جزئی – فیزیوتراپی جهت کاهش درد.
• حوادث منجر به کمکهای اولیه (First aid case ): حوادث ناشی از کاری که منجر به جراحات مختصر در نفرات شده و با انجام کمکهای اولیه فرد بهبود یافته و به کار خود ادامه میدهد. مثل بانداژهای جزئی و استفاده از ضد عفونی کننده ها-کمپرس گرم و سرد خارج کردن جسم خارجی از زخم – استفاده از پماد و ژلهای ضد درد و …
• شبه حوادث (Near miss): رویدادهای که رخ می دهد ولی منجر به خسارات جانی یا مالی نمی شود و اصطلاحا” تحت عنوان حوادث بخیر گذشته از آن یاد می کنند .
• وقایع زیست محیطی(Environment Incident case ): رویداد هایی که باعث ایجاد آلودگی های شدید زیست محیطی میگردد که نتایج آن بصورت کوتاه مدت و یا بلند مدت بروز می کند.
• رویدادهای بهداشتی: مانند مسمومیت ناشی از مواد غذایی و تماس با مواد شیمیایی خورنده و گازهای سمی ، تماس با ذرات معلق در هوا مانند آزبست و غیره .

كل موارد قابل ثبت (Total recordable case ) : در جوامع بین المللی این آیتم کاربرد زیادی دارد و برابر است با مجموع LTI و MTC

• محدودیت کاری ( restricted work case ) : بعضی از حوادث می توانند باعث محدودیت انجام فعالیت در افراد شوند و فرد برای ادامه کار قادر به انجام شغل اصلی خود نبوده و باید به شغلی دیگر با شرایط آسان تر جابجا شود .
• اثرات حادثه : منظور از اثرات حادثه زیانهایی است که در اثر بروز حادثه ایجاد میگردد که اصطلاحا
  به آن هزینه های حادثه نیز گفته می شود :

اثرات مستقیم : آن دسته از زبانهایی هستند که به راحتی به عدد و رقم میتوان آنها را محاسبه و بیان نمود . جوامع مختلف بین المللی برای این هزینه ها تعاریف مختلف دارند ولی بطور کلی شامل هزینه های پرداخت غرامت و هزینه های درمانی و خسارات مالی وارده به تجهیزات و ماشین آلات میباشند.

اثرات غير مستقيم : زیانهایی هستند که محاسبه آنها دشوار و گاها غیر ممکن میباشد و عمدتا این زیانها در بر گیرنده از میان رفتن نیروهای کار ماهر ، آسیبهای روانی و خانوادگی و اجتماعی برای کارگر می باشد .

هزینه های مستقیم و غیرمستقیم حوادث

باید توجه داشت که هزینه های غیر مستقیم چندین برابر هزینه های مستقیم هستند . هاینریش این
نسبت را یک به چهار میداند وی هزینه های ناشی از حادثه را به کوه یخی تشبیه میکند که بخش بیرونی کوه یخ نشان دهنده هزینه های مستقیم و بخش پنهان آن که چندین برابر بخش بیرونی است نشان دهنده هزینه های غیر مستقیم حادثه میباشند .

گزارش دهی حوادث و رویدادها :

گزارش حادثه ، گزارشی از ترتیب حادثه یا رویداد بوده بدون آنکه علتهای اصلی و ریشه ای آن بیان گردد و در اصل آنچه را که اتفاق افتاده را با جزئیات کامل شرح میدهد نه دلايل آن را هرچه گزارش کاملتر باشد تجزیه و تحلیل ریشه ای آن به واقعیت نزدیکتر خواهد بود.

سازمان ها باید برای گزارش حوادث و وقایع دارای یک روش اجرایی و فرمهایی مخصوص باشند.

راهنمای سازمان osha برای ثبت وقایع

بعد از رخ دادن هر حادثه ، کارشناس HSE و یا مسئول ایمنی حاضر در محیط کار ، بعد از راهبری و امداد رسانی و عادی شدن اوضاع ، شرایط حادثه را بررسی می نماید و از صحنه های به جامانده از حادثه عکس و یا فیلم تهیه می کند و با توجه به شواهد موجود به جمع آوری اطلاعات در مورد حادثه میپردازد این اطلاعات باید شامل موارد ذیل باشد.

1. شرح دقیق رویداد
2. زمان دقیق بروز حادثه
3. موقعیت دقیق بروز حادثه با ذکر نقاط مخصوص مثل نزدیکترین روستا-نزدیکترین جاده اصلی ۔
   نزدیکترین ریل راه آهن ، مراکز درمانی و …
4. تعداد مجروحین و سطح جراحات با ذکر نام مجروحین و یا فوت شدگان
5. لیست اموالی که دچار خسارت شده اند و نوع خسارات
6. علت بروز حوادث با استفاده از شواهد مختلف (منظور علل مستقیم حادثه میباشد)
7. شرایط جوی در زمان بروز حادثه
8. وجود بعضی شرایط خاص که میتواند در تحلیل حوادث مفید باشد و موارد غیر عادی و یا تغییرات
   در فرآیندهای کاری و…
9. نوع تجهیزات حفاظت فردی در حین حادثه
10. اخذ و استفاده از گزارشهای تهیه شده توسط ارگانهای دیگر از قبیل آتش نشانی ، پلیس و…
11. نام و آدرس نفرات شاهد و یا کسانی که از آنها اطلاعات جمع آوری میشود.
12. اقدامات انجام شده در زمینه آتش نشانی و یا امداد رسانی و پزشکی
13. آخرین سابقه تعمیرات وسیله نقلیه یا تجهیزات که باعث بروز حادثه گردیده اند
14. در صورتی که نیاز به تحقیقات مقامات قانونی باشد کلیه اشیاء و تجهیزات بدون هیچگونه تغییری باقی می ماند و صحنه حادثه به هم نخواهد خورد.

چنانچه برای تکمیل تحقیق و تفحص (Investigation ) حادثه نیاز به طرح سوالاتی از نفرات صدمه دیده باشد باید صبر کرد تا آنها شرایط و آمادگی پاسخگویی به سوالات را داشته باشند. همچنین در مورد چگونگی حادثه و اقدامات انجام شده طرح یک سری سوالات در مورد چگونگی و علت حادثه از سرپرستان مستقیم و سوپروایزرین و شاهدين بسیار مفید می باشد .

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ مدیریت حوادث کالاهای خطرناک

⇐ برنامه عملیاتی مدیریت حوادث شیمیایی در محیط کار

⇐ مدیریت حوادث ساختمانی

⇐ نرم افزار مدیریت حوادث شیمیایی در محیط کار wiser

⇐ دانلود کتاب مقدمه ای بر سامانه فرماندهی حوادث در مدیریت بحران

منبع: بهداشت حرفه ای

Sirvan Sheikhi

مدیر وبسایت تخصصی دانشجویان بهداشت حرفه ای, علاقمند به ایمنی و بهداشت و نرم افزارهای مربوطه هستم و همراه با تیم تخصصی سعی می کنم که محیطی پرباری را برای شما عزیزان فراهم کنم.