مدیریت تخلیه اضطراری در ساختمانهای بلند

مدیریت تخلیه اضطراری در ساختمانهای بلند

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 14

فهرست:

• مقدمه
• ضوابط و دستورالعمل ها
• موجبات عمده مرگ و میر در حریق ساختمانهای بلند
• تدارکات خروج از ساختمان و روش های تخلیه افراد
• وسایل و تجهیزات تخلیه دود و حرارت
• ابزارها و لوازم آتشنشانی
• تخلیه اضطراری
• و …

مقدمه

یکی از اهداف مهم حفاظت در برابر حریق در ساختمان ها به ویژه ساختمان های بلند، حفظ جان و ایمنی ساکنان ساختمان است و یکی از مهمترین ابزارها برای رسیدن به این هدف، تدارک راه های خروج مناسب در ساختمان می باشد.

در سال های اخیر با پیگیری و نظارت سازمان آتشنشانی تهران بر ساخت و سازهای بلندتر از شش طبقه و اهمیت بیشتر به مساله راه های خروج و فرار از حریق، خوشبختانه سازندگان بناها و همچنین مسئولین شهرداری ها همکاری های شایان توجهی نموده اند، به طوری که در حال حاضر می توان گفت، ساختمانهای بلند مرتبه در رابطه با ایمنی جان و مال ساکنان ساختمان در وضعیت نسبتا مطلوبی قرار دارند. گرچه باید اذعان نمود به دلیل عدم وجود ضوابط، مقررات و استانداردهای منطبق با شرایط اقلیمی، فرهنگی و معماری، پرهزینه بودن تمهیدات ایمنی در ساختمان ها و کمبود قوانین معتبر ایمنی ساختمان ها، وضعیت ایمنی ایدهآل هنوز در ساختمان ها حاکم نیست. لیکن با طرح هایی که سازمان در دست بررسی و اقدام دارد؛ در آینده ای نه چندان دور، اصولا هیچ بنایی بدون کسب مجوز ایمنی از آتشنشانی، اجازه ساخت و ساز و بهرهبرداری نخواهد داشت. بدیهی است در این راه همکاری بیشتر مسوولین و سازندگان بنا و سیاستگذاران بخش مسکن شهر و مهمتر از همه مردم ضامن موفقیت خواهد بود.

مردم باید به مساله ایمنی ساختمان محل سکونت خود اهمیت دهند؛ به خصوص آن دسته از مردم که ساختمانهای بلند را جهت مسکن خود انتخاب می کنند حتما دقت نمایند که هنگام خرید واحد مسکونی، ساختمان دارای مجوز ایمنی از آتشنشانی باشد.

بدیهی است ضوابط و دستورالعمل های مربوطه توسط آتشنشانی به سازندگان بناها ابلاغ می شود و در صورت عدم رعایت، ساختمان ها مجوز بهره برداری و پایان کار دریافت نخواهند کرد. در این مقاله سعی شده است که ضمن آشنا کردن مردم با ضوابط و دستورالعمل ها و دادن اطلاعات مختصری در مورد محصولات احتراق و اثرات زیانآور حریق، آنها را از شیوه ها و روش های مطلوب خروج از ساختمان و به عبارت دیگر فرار از محیط حریق، آگاه نمود.

مطالب ارایه شده منطبق با ضوابط و استانداردهای بین المللی و حاصل تجربیات بیش از بیست و پنج سال انجام وظیفه در سازمان آتشنشانی و شرکت در بسیاری از حریق ها و حوادث و کارشناسی در امور بررسی علل حریق، ایمنی در برابر حریق در اماکن مختلف بخصوص اماکن مسکونی می باشد.

۲- ضوابط و دستورالعمل ها

ضوابط و دستورالعمل های لازم در رابطه با موارد ذیل توسط سازمان آتشنشانی در ساخت و سازها اعمال می شود:

• موقعیت مکان، وسعت و ارتفاع ساختمان
• محدود یا مهار کردن آتش، مثال دور تا دور بستن معابر عمومی، آتشبند کردن منافذ و روزنه ها جهت جلوگیری از گسترش حریق
• تاسیسات مکانیکی و برق ساختمان
• اجزای داخلی بنا از قبیل: دیوارها، پلکان ها، دودکش ها، کانال ها، سقف های کاذب، نازک کاری ها و تزیینات ساختمان.
• کنترل مواد و اشیای سوختنی داخل ساختمان و بار حریق
• سیستم های اعلام و اطفاء حریق اتوماتیک و دستی
• جلوگیری از سرایت حریق از ساختمانی به ساختمان دیگر
• مسیرهای خروج از ساختمان و فرار از حریق.

تضمین سلامت ساکنان ساختمان در مقابل محصولات زیان آور احتراق به ویژه دود و گازهای سمی فقط با رعایت ضوابط و دستورالعمل ها نمی تواند حاصل شود. هنگامی که حریقی روی میدهد ساکنان ساختمان باید بتوانند بی درنگ از ساختمان خارج شوند و از مکان هایی که امکان نفوذ دود و آتش به آنجا وجود دارد، دور گردند. به عبارت دیگر در همه حال باید این امکان برای کلیه متصرفان ساختمان فراهم باشد که به هنگام وقوع حریق و یا هرگونه وضعیت اضطراری دیگر، بدون تحمل صدمه یا جراحت و با کمترین اضطراب، در اسرع وقت به محل امن و بی خطری خارج از ساختمان و یا احیانا داخل ساختمان دسترسی یابند.

۳- موجبات عمده مرگ و میر در حریق ساختمانهای بلند

با بررسی حوادث حریق در ساختمان های مرتفع، آشکار شده است که بیشترین مرگ و میرها همیشه مربوط به تصرف های مسکونی بوده به طوری که 70 درصد قربانیان حریق در فاصله زمانی ۸ شب تا ۸ صبح جان خود را از دست دادهاند؛ احتمالا زمانی که افراد در خواب بوده و پی به بروز و گسترش آتش نمی برند. برخلاف تصور عامه، معمولا آسیب های ناشی از حریق از شدت حرارت و شعله نیست بلکه غالبا به دلیل آلوده شدن فضا از دود و گازهای سمی می باشد. مهمترین عامل خطرآفرین در حریق ها، گسترش سریع و مخفیانه آتش از طریق پلکان ها، نورگیرها، چاه های آسانسور و کانال های تاسیساتی است. اینگونه فضاها همواره به منزله دودکش عمل نموده و گازها و دودهای گرم را همراه با شعله به طبقات بالای ساختمان انتقال می دهند.

وضعیت وخیم برای ساکنان یک ساختمان هنگامی روی میدهد که شرایط ذیل حاکم شود:

الف- میزان اکسیژن موجود به زیر ۰۷% برسد و یا
ب- غلظت منواکسیدکربن (CO) به بیش از ۰۷۷PPM برسد و یا
ج- حرارت محیط از ۰۰ درجه سانتیگراد بیشتر شود.

اگر چه تصور حرارت تولید شده از حریق برای اکثر مردم وحشتناک است ولی حرارت آخرین عاملی است که باعث مرگ می شود. زیرا معمولا اشخاص قبل از تاثیر حرارت، هلاک می شوند. به عبارت دیگر ساکنین به دلیل آلوده شدن فضا از دود و گازهای سمی جان خود را از دست میدهند.

۳-۱- دود

دود خطری است جانی که مانع تخلیه و فرار سریع ساکنان ساختمان و همچنین عملیات مبارزه با حریق و فعالیت ماموران آتشنشانی می شود. در اکثر حریق ها دود تولید شده با مقادیر مختلفی غبار، گرد، الیاف، بخار و گاز توام می باشد. دود از سوختن ترکیبات آلی حاصل می شود و متشکل از ذرات بسیار ریز جامد با مایع است که در گازهای متصاعد شده از آتشسوزی، معلق می شوند. میزان دود از یک حریق تا حریق دیگر متفاوت است و تابع درجه تکامل حریق است. میزان هوای موجود محیط در کیفیت و کمیت دود نقش عمده دارد. در مکان هایی که میزان هوا محدود است، حریق موادی را که به دلیل کمبود اکسیژن نمی سوزند تجزیه می کند؛ در نتیجه دود زیادی تولید می شود. ذرات دود که در جریان هوا قرار گرفتهاند ممکن است به اندازهای سرد شوند که حامل بخارات آب و اسیدهای ارگانیک شوند. بنابراین به هنگام استنشاق، عمیقا در دستگاه تنفسی نفوذ کرده و شدیدا باعث تحریک دستگاه تنفسی می شوند.

به علاوه ترکیب های حاصل از دود آسیب های چشمی نیز ایجاد می کنند. بنابراین افراد دود زده ممکن است دچار عوارض مختلفی نظیر سوزش مجاری تنفسی، مسمومیت و از دست رفتن آب و نمک بدن شوند.

از آنجایی که دود متحرک است می تواند در نقاطی بسیار دورتر از محل اصلی حریق، سبب آسیب و یا مرگ افراد شود. برای مثال دود حریق ناشی از طبقات پایین یک بنا، ممکن است باعث مرگ و جراحت در طبقات بالاتر شود. طبقات زیرزمین و بناهای بدون پنجره نیز از نظر راه یابی دود، خطرناک می باشند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ تخلیه اضطراری در شرایط بحرانی PPT

⇐ علائم ایمنی راه خروج اضطراری (راه ایمن)

⇐ ایمنی در شرایط اضطراری

⇐ سامانه های تهویه, تخلیه و کنترل دود