مدیریت ایمنی و بهداشت کار
مدیریت ایمنی و بهداشت کار
مدیریت ایمنی و بهداشت کار
شناسایی زود هنگام بیماری های شغلی از این جهت اهمیت دارد که اغلب بیماری های ناشی از کار هر چه سریع تر و زودتر شناسایی شوند می توان با انجام اقدامات درمانی وپیشگیرانه مناسب از پیشرفت آنها به مراحل شدید و غیر قابل درمان ممانعت کرده و از ایجاد ناتوانی دائمی کارگر جلوگیری کرد که این مسأله در نهایت هم به نفع کارگر، هم به نفع کارفرما و هم به نفع سلامت جامعه خواهد بود. به همین دلیل است که انجام معاینات دوره ای به عنوان یک اصل قانونی در ماده 92 قانون کار و ماده 88 قوانین تامین اجتماعی ذکر شده و کارفرمایان موظف به فراهم نمودن تمهیدات لازم برای انجام این معاینات در کارگران می باشند. معاینات دوره ای ماهیتا معاینات غربالگری بوده و به همین دلیل یک ویژگی عمده دارند:
“نتایج نهایی معاینات دوره ای هرگز تشخیص نهایی و قطعی بیماری های ناشی از کار را مشخص نمی کنند و فقط می توانند شک به وجود احتمالی بیماری های شغلی را تقویت کنند.”
در واقع برونداد اصلی معاینات دوره ای، مشخص شدن و شناسایی کارگران مشکوک به بیماری های شغلی هستند. دلیل این مساله این است که تست های انجام شونده در معاینات دوره ای، تست های غربالگری و اولیه بوده و قادر به تشخیص قطعی بیماری ناشی از کار نمی باشند. ثانیا تشخیص دقیق بیماری های شغلی نیاز به بررسی های دقیق تخصصی با شرح حال کامل، انجام تست های دقیق تر و نیز بررسی دقیق مواجهات محیط کار و رد سایر علل ایجاد بیماری دارند لذا در فرصت محدود معاینات دوره ای و در دسترس نبودن تست های دقیق تر در حین انجام معاینات دوره ای امکان تشخیص قطعی بیماری های ناشی از کار در معاینات دوره ای وجود ندارد. بنابراین به منظور تکمیل نتایج نهایی این معاینات و تایید صحت یا عدم صحت تشخیص اولیه، لازم است کارگران مشکوک به بیماری های ناشی از کار جهت بررسی های تخصصی دقیق تر به سطح تخصصی مرتبط یا همان سرویس های تخصصی طب کار ارجاع شوند تا در صورت تایید تشخیص، اقدامات مناسب و زودهنگام درمانی و نیز اقدامات مناسب محیط کار برای کنترل بیماری و جلوگیری از پیشرفت آن به سمت ناتوانی انجام گردد.
بدیهی است که مهمترین اصل در انجام معاینات دوره ای، تامین اهداف این معاینات است. برای اینکه هدف این معاینات تامین گشته و از حالت «انجام و تکمیل پرونده» خارج شود ضروری است شرایط، الزامات و پیش نیازهای این معاینات رعایت گردد .مهمترین پیش نیازها و الزامات این معاینات برای رسیدن به هدف:
- یکی: انجام معاینه دوره ای به صورت “Job-Specific” یا به عبارت دیگر طراحی و انجام معاینه «بر اساس مواجهه و شغل»
- و دیگری: ارجاع کارگران مشکوک به بیماری های شغلی به سرویس های تخصصی طب کار پس از پایان معاینات دوره ای در هر واحد صنعتی
معاینه «براساس مواجهه و شغل» یعنی اینکه معاینه هر کارگر باید با توجه به نوع، میزان و راه مواجهه با عوامل زیان آور هر کارگر انجام شود. این نکته به این معناست که پزشک معاینه گر قبل از انجام معاینات دوره ای باید کاملا با خصوصیات شغل و مواجهات مختلف هر کارگر آشنا باشد و سپس با توجه به خصوصیات مواجهه، معاینات و تست های لازم را بر هر کارگر به طور اختصاصی انجام دهد. رعایت این نکات موجب می شود که پزشک قبل از از انجام معاینه بداند که در هر کارگر با توجه به خصوصیات مواجهات زیان آور وی، احتمال و خطر ابتلا به چه نوع بیماری های ناشی از کار وجود دارد و سپس معاینات و تست های لازم را برای شناسایی زود هنگام همان بیماری ها انجام دهد.
برای اینکه اصل job-specific بودن معاینات دوره ای رعایت گردد لازم است مراحل زیر قبل از انجام معاینات در هر واحد صنعتی به ترتیب انجام شوند:
- بازدید از تمام واحد های محیط کار (walk-through survey ) توسط پزشک طب کار یا کارشناس بهداشت حرفه ای و شناسایی مواجهات و مخاطرات محیط کار به تفکیک واحدها و مشاغل و ثبت دقیق آنها در فرم مخصوص.
- توجه به آخرین نتایج اندازه گیری وپایش عوامل زیان آور محیط کار ونیز توجه به راه مواجهه و تماس.
- تدوین جدول راهنمای معاینات و آزمایشات به تفکیک کارگاه ها یا مشاغل در فرم مخصوص توسط مسئول فنی مرکز انجام دهنده معاینات.
- انجام معاینات و تست های آزمایشگاهی و پاراکلینیکی منطبق با جدول تنظیم شده و ثبت دقیق نتایج در پرونده معاینات .
- ارجاع موارد مشکوک به بیماری های شغلی جهت تشخیص قطعی بیماری های ناشی از کار و اقدامات لازم درمانی و پیشگیرانه و نیز پیگیری.
با رعایت موارد فوق است که می توان هدف اصلی معاینات دوره ای را که همان “شناسایی زود هنگام موارد مشکوک به بیماری های شغلی” است تامین کرد و در نتیجه با شناسایی زود هنگام این موارد هم کارگر و هم کارفرما از فواید و سودمندی های معاینات دوره ای بهره خواهند برد. نفع آن برای کارگر، اقدامات درمانی و پیشگیرانه موثرتر و نفع آن برای کارفرما سالم تر ماندن کارگر و حضور بیشتر و موثرتر وی در محیط کار و نیز عدم مواجهه با مسائل مربوط به شکایات و غرامت ها خواهد بود. هر چه بیماری ناشی از کار زودتر تشخیص داده شود، ناتوانی کارگر کمتر و درمان و کنترل بیماری راحت تر بوده و در نتیجه به سمت نقص عضو و ناتوانی پیش نمی رود و اقدامات محیط کار هم بهتر نتیجه خواهد داد.
همچنین رعایت الزامات فوق در انجام معاینات دوره ای باعث می شود تا این معاینات از حالت “انجام و ثبت” خارج شده و از وقت و هزینه های صرف شده برای انجام معاینات، بهره مثبتی برای کارگر و کارفرما حاصل گردد.
حتما بخوانید:
⇐ مقررات مدیریت ایمنی و بهداشت در محیط کار
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)