متن کامل حادثه آتش سوزی پتروشیمی بوعلی سینا
متن کامل حادثه آتش سوزی پتروشیمی بوعلی سینا
متن کامل حادثه آتش سوزی پتروشیمی بوعلی سینا
شركت پتروشيمي بوعلي سينا در زميني به مساحت 36 هكتار در شمال غربي خليج فارس در استان خوزستان، در منطقه ويژه اقتصادي بندر امام خميني(ره) واقع مي باشد. اين شركت وابسته به شركت ملي صنايع پتروشيمي مي باشد كه در سال 1377 تاسيس گرديد.
خوراك مجتمع پتروشيمي بوعلي سينا، نفتاي سبك و سنگين و بنزين پيروليز مي باشد كه از كارخانجات NGL پازنان ( 1000 و 900 ) و پتروشيمي اميركبير تامين مي گردد و طي فرآيندهاي موجود در واحدهاي عملياتي مختلف به محصولات آروماتيكي نظير پارازايلين و ارتوزايلين و بنزن تبديل مي گردد.
مجتمع پتروشيمي بوعلي سينا، ليسانسهاي عمليات مهندسي تفضيلي، تامين قطعات، نصب و راه اندازي را از ايران و مهندسي اصولي و ليسانس هاي واحد فرآيندي را از كشور هاي AXENS فرانسه, UHDE آلمان و SINOPEC چين كسب نموده است.
عمليات اجرايي اين مجتمع در فروردين ماه 1380 آغاز شد و واحدهاي توليدي آن در سال 1383 راه اندازي گرديد.
مشخصات كلي مجتمع به شرح ذيل مي باشد:
- نام طرح : آروماتيك سوم
- مساحت: 36 هكتار
- موقعيت قرارگيري: سايت منطقه چهار ويژه اقتصادي پتروشيمي
- واحدهاي فرآيندي اين مجتمع 11 واحد مي باشند كه ليسانس آنها از AXENS فرانسه, UHDE آلمان ،SINOPEC چين مي باشد.
- پيمانكار مهندسي اصولي : شركت KRUPP UHDE آلمان
- پيمانكار مهندسي تفضيلي و خريد تجهيزات : شركت طراحي مهندسي صنايع پتروشيمي ايران (پيدك)
- جمع سرمايه گذاري واقعي پتروشيمي بوعلي سينا: ميليارد ريال و 300 ميليون دلار مي باشد كه سرمايه ارزي از طريق فايناس بلژيك و فرانسه و سرمايه گذاري ريالي از طريق مشاركت بانك ملت و شركت ملي صنايع پتروشيمي انجام گرفته است.
موقعيت كارخانه در بين ساير مجموعه هاي پتروشيمي در زير نشان داده شده است.
موقعیت پتروشیمی بوعلی سینا
محصولات پتروشيمي بوعلي سينا در بخش فروش داخلي به شركتهاي پتروشيمي بندر امام ، شهيد تندگويان ، امير كبير، فارابي ، پتروشيمي تبريز و ديگر شركتها و صنايع پايين دستي داخلي و دربخش فروش صادراتي به كشورهاي حوزه خليج فارس اروپا ، آسياي جنوب شرقي ، شمال آفريقا صادر مي گردد.
واحدهاي فرآيندي اين مجتمع به شرح زير مي باشند:
- واحد PF: واحد پيش تفكيك و تصفيه نفتا و بنزين پيروليز (واحدهاي 100 تا 300)
- واحد AR واحد هاي آروماتيك سازي و جداسازي آروماتيكها به همراه احياء پيوسته كاتاليست ( واحدهاي 400 تا 600 )
- واحد PX واحد هاي تبديل و تفكيك زايلين ها ، جذب و جداسازي پارازايلين و تبديل كاتاليستي تولوئن به بنزن و زايلين (واحدهاي 700 تا 900)
- واحد CF واحد هاي انبارش و نگهداري خوراك و محصولات به سرويسهاي جانبي و بارگيري و تخليه خوراك و محصولات
دياگرام فرآيندي اين كارخانه در شكل زير قابل مشاهده است.
دیاگرام فرایند تولیدی پتروشیمی بوعلی سینا
شرح سانحه و بررسي علل آن
عصر روز چهارشنبه 16 تيرماه 1395 در پي نشت پارازايلين از يكي از شيرهاي قرار گرفته در مسير جريان اين سيال، آتش سوزي حادث شده است. محل حادثه واحد (900) PX مجتمع و نقطه اي در مجاورت برج 8001 (برج تفكيك پارازايلين) بوده است. اين برج با ارتفاع 128 متر بلندترين برج پتروشيمي ايران و خاورميانه مي باشد كه توسط شركت توسعه شبكه هاي صنعتي ايران و با استفاده از يك جرثقيل 1200 تني اماراتي در محل نصب شده است. اين برج از سه قطعه تشكيل شده است:
- قطعه اول: ارتفاع 28 متر، وزن 497 تن
- قطعه دوم: ارتفاع 50 متر، وزن 500 تن
- قطعه سوم: ارتفاع 50 متر، وزن 490 تن
محصول اصلي اين برج پارازايلين مي باشد.
عكس زير برج مذكور را پس از سانحه نشان مي دهد.
عکس برج 8001 بعد از حادثه آتش سوزی
بر اساس اطلاعات بدست آمده علت سانحه عدم ايزولاسيون صحيح خط در هنگام تعويض يكي از پمپهاي ريبويلر برج 8001 بوده است. اين پمپ براي انجام كارهاي تعميراتي به كارگاه منتقل شده بوده است اما نشده خط ورودي به آن به درستي blind نشده بوده است. شير ايزولاسيون روي خط ورودي به پمپ نيز درست عمل ننموده و جريان را عبور داده است. پارازايلين با دمايي در حدود 300 درجه سانتيگراد از محل blind flange و با حجم زياد به بيرون نشت كرده است كه به علت قرارگيري در مجاورت كوره 8001 مشتعل شده و حريق آغاز گشته است.
پارازايلين هيدروكربني آروماتيك، آتشگير و كمي هم سمي است كه بخارات آن سنگينتر از هوا و قابل انفجارند. اين ماده سنگين بوده، نقطه جوش بالايي حدود 138 درجه سانتيگراد دارد و فرار نمي باشد. در مورد اخير چون دماي عملكرد فرآيندي بالاتر از نقطه جوش بوده است ( 300 درجه سانتيگراد)، پس از وقوع نشت بخارات آتشگير (flammable gas) توليد و در مجاورت منبع شعله (كوره 8001 ) به آساني مشتعل شده اند. با عنايت به غير فرار بودن پارازايلين، پيش از تشكيل ابر گاز در احجام بالا و وقوع انفجار از نوع VCE سيال محترق شده و توليد pool fire ، نموده است. هرچند بر اساس مشاهدات (فيلم 1) انفجاري نيز در اين بين به وقوع پيوسته است كه عليرغم كوچك بودن بر شدت سانحه افزوده است.
پرسنل آتش نشاني اقدام به خنك نمودن تجهيزات اطراف به كمك مانيتورهاي آتش نشاني نموده اند تا از سرايت حريق به تجهيزات مجاور جلوگيري گردد. با توجه به ارتفاع بسيار زياد برج تفكيك 8001 و خطر كج شدن و سقوط آن بر روي تجهيزات مجاور (بالاخص تانك هاي ذخيره) حفاظت و خنك نمودن اين برج در اولويت آتش نشانان قرار داشته است.
برج تفكيك پارازايلين ( 8001 ) در محاصره آتش
برج تفكيك پارازايلين ( 8001 ) در محاصره آتش
خوشبختانه برج مجهز به سيستم اسپري آب بوده است كه كمك شاياني به عمليات خنك كاري و محافظت آن در مقابل آتش نموده است.
بر اساس اطلاعات دريافتي، تيم اطفاي حريق برج از شركت ملي صنايع پتروشيمي بوده است. عليرغم تلاش پرسنل تيم اطفاي حريق، ظاهرا امكانات كافي امداد رساني و اطفاي حريق در لحظات ابتدايي وجود نداشته است و عدم وجود حتي يك بالگرد نيز مساله ساز بوده است. شايان ذكر است كه هيچ كدام از پتروشيمي هاي منطقه ماهشهر مجهز به سيستم تانك و پمپ آب آتش نشاني مستقل نيستند و همه آنها از يك سيستم مشترك مستقر در مجتمع يوتيليتي سايت چهارم بهره مي برند.
به جهت نزديكي مجتمع به پتروشيمي هاي تندگويان و امير كبير و احتمال سرايت خطر به آنها، هردو مجتمع تخليه گرديده اند. نهايتا با تلاش تيم اطفاي حريق پس از 17 ساعت و در صبح روز پنج شنيه 17 تيرماه حريق كنترل و خاموش گرديده است.
سانحه تلفات جاني نداشته است. اما برج آسيب جدي ديده است و تاسيسات جانبي آن تقريبا از بين رفته اند.
تاسيسات اطراف برج 8001 پس از سانحه
تاسيسات اطراف برج 8001 پس از سانحه
متاسفانه حريق ديگري نيز در تانك ذخيره نفتا (2001C) مستقر در منتهي اليه غرب مجتمع نيز به وقوع پيوسته بوده است. بر اساس تصاوير دريافتي از محل حادثه ظاهرا اين حريق همزمان با اولي شروع شده بوده اما چون در مراحل اوليه قرار داشته و وسعت پيدا نكرده بوده است در گزارشات اوليه كمتر از آن صحبت شده و صرفا به حريق واحد PX پرداخته شده است.
اطلاعات تکمیلی را در فایل پیوستی مشاهده کنید
حتما بخوانید:
⇐ ایمنی آتش و پیشگیری از آتش سوزی
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.