دستورالعمل اجرایی آیین نامه بازرسی هدفمند بهداشت حرفه ای
دستورالعمل اجرایی آیین نامه بازرسی هدفمند بهداشت حرفه ای
دستورالعمل اجرایی آیین نامه بازرسی هدفمند بهداشت حرفه ای
دستورالعمل اجرایی آیین نامه بازرسی هدفمند بهداشت حرفه ای در راستای تعیین ساز و کارهای اجرایی این برنامه به منظور تدوین یک برنامه بازرسی سیستماتیک برای بازرسی بهداشت حرفه ای، اولویت بندی کارگاه ها جهت بازرسی هدفمند، تعیین فرآیندی برای کارگاه های دارای سطح ریسک پایین که نیروی کافی جهت پوشش آنها در اختیار نداریم، مدیریت پرداخت مزایا (اضافه کار و … ) به بازرسین، مدیریت اجرای ضوابط و اصول بهداشت حرفه ای در کارگاه ها و تحت پوشش قرار دادن کلیه کارگاه های موجود در یک بازه زمانی مشخص به منظور تأمین، حفظ و ارتقاء سطح سلامت نیروی کار کشور با تأکید بر شاغلینی که در حرف با ریسک بالا فعالیت می نمایند، تدوین شده است.
بخش اول: تعیین درجه ریسک کارگاهها
در مرحله اول معاونتهای بهداشتی موجود در هر استان می بایست کلیه مشاغل، کارگاهها و کارخانجات تحت پوشش خود واقع در شهر و روستا را بر اساس راهنمای درجه بندی مشاغل بر اساس مخاطرات ناشی از مواجهه با عوامل زیان آور محیط کار در برنامه بازرسی هدفمند طبقه بندي نمایند و متعاقباً برنامه عملياتي مدون بازرسی براي واحدهاي تابعه تعریف و ابلاغ گردد.
توجه: همچنين هر يك از استانها در صورت مواجهه با مشاغلي که درجه ريسك آنها در اين راهنما ذکر نشده به اطلاع مركز سلامت محيط و كار برسانند تا اقدام مناسب در جهت اضافه نمودن موارد شبهه دار براساس درجه ريسك شان به راهنما بعمل آيد.
راهنمای درجه بندی مشاغل بر اساس مخاطرات ناشی از مواجهه با عوامل زیان آور محیط کار در برنامه بازرسی هدفمند
راهنمای درجه بندی مشاغل، جهت تنظیم برنامه بازرسی هدفمند و طبقه بندی کارگاههای تحت پوشش حوزه معاونت بهداشتی دانشگاه های کشور تدوین و در آن کلیه کارگاه های کشور با توجه به مشاغل موجود بر اساس متد ارزیابی ریسک که از منابع معتبر علمی استخراج شده به سه درجه تقسیم بندی شده است:
کارگاههای درجه 1:
کارگاههای دارای مشاغل با ریسک غیر قابل تحمل کارگاه درجه یک به شمار می روند در مشاغل با ریسک غیر قابل تحمل ترکیبات منتشره سرطان زا، ایجاد کننده فیبروز ریوی ، ترکیبات موتاژن و یا حداقل یکی از عوامل زیان آور سیلیس، آزبست، فلزات سرطان زا، ترکیبات آلی فرار منتشره در هوا بکار رفته که حتی علی رغم کنترل در محیط کار غلظت آن بیش از حدود مجاز و استاندارد می باشد.
کارگاه های دارای مشاغل ذیل در زمره کارگاههای درجه یک قرار داشته و نیاز به اجرای کنترل مهندسی موثر، انجام پایش هوا، استقرار سیستم دستورالعملی ارزیابی ریسک و غیره دارند:
- صنایعی که در آنها به نحوی از تركيبات سرطانزا و موتاژني در انسان (سرطان زاي قطعي در انسان) استفاده می گردد.
- صنایع ریخته گری
- صنایع ذوب فلزات
- صنایع لنت سازی با استفاده از آزبست
- صنایع ساخت ورقه های سیمانی – آزبستی
- صنایع ساخت سموم آفت کش، حشره کش، علف کش و … با تأکید بر موادی که در کنوانسیون های روتردام، استکهلم و بازال منع گردیده اند.
- صنایع سیلیس کوبی، سند بلاستینگ، معادن سربسته
- صنایع استخراج، فن آوری اورانیوم و مواد رادیواکتیو
- صنایع تولید رنگهای ساختمانی و انواع رنگ ها
- صنایع سیمان پورتلند ( با سیلیس بیش از 3%)
- صنایع با وجود پرتوهای غنی اورانیوم بصورت چشمه های رادیو اکتیو ( بخش مربوطه )
- صنايع نفت، گاز، پتروشيمي و پالايشگاه به شرط توليد بنزن
- صنایع تولید ایزوسیانات ها و مواد مورد استفاده در تولید فوم و ابر
- صنایع تولید دیوارهای پیش ساخته از فوم ایزوسیانات
- صنایع باطری سازی
- صنایع آبکاری با نیکل، کادمیوم، کروم و… و یا سایر صنایع خدماتی و تولیدی قطعات فلزی یا الکترونیکی که دارای پروسه آبکاری می باشند.
- صنايع آسفالت سازي و توليد قير
- صنايع توليد مواد شوينده
- صنايع لاستيك سازي
- شركتهاي سوله سازي
کارگاههای درجه 2 :
به کارگاه هایی که دارای مشاغل با ریسک های متوسط اطلاق می گردد که مشاغل با ریسک غیر قابل تحمل در آن موجود نباشد. این کارگاهها به کنترل مهندسی عوامل زیان اور محیط کار نیاز داشته و مشاغل و ترکیبات ذیل در آنها وجود دارد:
- صنایعی که در آنها به نحوی از تركيبات مشكوك به سرطانزايي و موتاژني در انسان (عدم سرطان زاي قطعي در انسان و حيوانات) استفاده می گردد.
- صنايع دارای حداقل یک عامل زیان آور فیزیکی (صدا، ارتعاش، روشنایی، پرتو) بيش از حد مجاز که نياز به كنترل مهندسي دارد.
- کارگاه هایی که دارای ایستگاه های کاری هستند که بر اساس ارزیابی های ارگونومیکی در طبقه بندی ریسک بالا قرار دارند.
- کارگاه های دارای شاغلینی که به حمل دستی بارهای بیش از حد مجاز اشتغال دارند.
- صنايع با گرماي بالا و نياز به كنترل گرمايي
- صنايع پخش مواد شيميايي به جز مواد شیمیایی ذکر شده در گروه کارگاه های درجه 1 ذکر شده در همین راهنما.
- صنايع ساختماني كوره پزخانه، سيمان معمولي و كاشي سازي
- صنايع مونتاژ فلزي
- كارخانجات داروسازي
- صنايع ريسندگي و بافندگي (بدون رنگ پاشي)
- صنايع كشتي سازي، هواپيما سازي، ماشين سازي، تراكتور سازي به جز بخش های ریخته گری یا سندبلاست که ممکن است در صنایع مذکور موجود باشد.
- صنايع الكتريكي که فقط مونتاژ قطعات را انجام می دهند و دارای پروسه های آبکاری با نیکل، کادمیوم، کروم و… نیستند.
- صنايع پلاستيك سازي
- صنايع نورد
- صنایع چرم سازی
- صنایع تولید چینی بهداشتی
- صنایع توليد خوراك طيور
- صنايع صابون سازي
- شركتهاي راهسازي
- كشتارگاههاي دام و طيور
- صنايع سنگبري
- صنايع توليد قطعات و وسايل چوبي
- صنايع داروسازي مشروط بر اين كه مواد اوليه مورد استفاده سرطانزا يا تراتوژنزانباشند.
کارگاههای درجه 3:
کارگاههایی است که صرفاً دارای مشاغلي با ریسک قابل تحمل باشند:
- صنايع توليد مواد غذايي
- صنايع استفاده کننده از گردوغبارهاي بي اثر (با سيليس كمتر از 1 درصد)
- صنايع شير- پنير- لبنيات
- صنايع سفالگري, كوزه گري, سراميك سازي
- صنايع موزاييك سازي
- صنايع توليد بتون و لوله هاي بتوني
- صنايع چاپ
- معادن روباز (به جز سيليس و آزبست)
- صنايع توليد كاغذ، پتو (مشروط بر صداي كمتر از 85 دسي بل)
- صنايع توليد فرش
گروه مشاغل خاص:
- رانندگان
- تعويض روغني
- كارگران ساختماني
- صنايع كوچك ماشيني (مثل صافكاري، نقاشي، مكانيكي)
- بيمارستان و مشاغل بيمارستاني
- امور صنفي
- بخش كشاورزي و دامداري و ماهيگيري
- قالي بافي
- مشاغل خانگی
- دندانپزشكي
- پروتزهاي دندانسازي
- شاغلين در آرامستان
- رفتگران شهرداري
- صنايع لنت كوبي
- كاركنان نيروي انتظامي
توجه 1: اگر كارگاهي به تناسب فعاليتهاي توليدي خود داراي بخشهاي متفاوتي با درجه ريسكهاي مختلفي باشد بنا را بر بالاترين ريسك موجود گذاشته و كارگاه مورد نظر در آن درجه قرار گرفته و تعداد بازديدها براساس آن طبقه بندي به اجرا درآيد.
توجه 2: در اين طرح بازرسي از اماكن و كارگاه هايي كه در گروه مشاغل خاص قرار مي گيرند، هر 3 سال يكبار صورت گرفته و تمهيداتي خاص نيز جهت نظارت بر آنها در حال تدوين مي باشد.
توجه 3: كليه معاونت هاي بهداشتي دانشگاه ها مي بايست سالانه ليست درجه بندي ريسك كارگاه هاي خود را بازنگري و تغييرات موجود را لحاظ نمايند. ضمن آنكه كارگاه هايي را كه در آن سال براي اولين بار شناسايي شده اند نيز بايد درجه بندي شده و به ليست مذكور اضافه گردند.
برنامه بازرسی از کلیه مشاغل و کارگاه هایی که سطح ریسک آنها غیرقابل تحمل باشد، مشاغل با ریسک زیاد (درجه 1)، می بایست بر اساس بندهای ذیل صورت پذیرد:
-حداقل 3 بار بازديد و پيگيري در سال براي كارگاههاي فوق الذكر پيش بيني گردد.
- اندازه گیری عوامل زیان آور محیط کار در این مشاغل می بایست سالی یکبار و توسط مراجع ذیصلاح معتبر و دارای مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نظیر شرکت های خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای انجام گیرد.
- در واحدهای دارای ریسک زیاد که امکان کاهش ریسک تا سطح متوسط و پایین تر وجود داشته باشد کارفرما باید در اسرع وقت نسبت به کاهش و کنترل ریسک از طریق انجام کنترلهای مهندسی اقدام نماید.
- کارفرمایان می بایست برای كارشناس بهداشت حرفه اي و ساير افراد تشکیلات بهداشت حرفه ای کارگاههای خود حداقل 2 دوره 24 ساعته آموزشی موازین بهداشت حرفه ای، OHSAS، ارزيابي ريسك و… در سال برگزار نمایند.
تبصره1: کارشناسان بهداشت حرفه ای بازرس حوزه معاونت بهداشتی هر دانشگاه می بایست ابلاغیه جدول زمانی کنترل ریسک را به واحدهای تابعه خود که دارای ریسک زیاد می باشند بعد از اولین بازرسی اعلام نمایند.
– کارشناسانی که در هر دوره بازرسی سالانه موفق به کنترل یا کاهش ریسک از واحدهای حوزه بازرسی خود با تأیید کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای منطقه گردند از طرف معاونت بهداشتی مربوطه می بایست مورد تشویق کتبی و مالی قرار گیرند.
برنامه بازرسی از کلیه مشاغل و کارگاه هایی که سطح ریسک آنها متوسط باشد می بایست بر اساس بندهای ذیل صورت پذیرد:
- حداقل 2 بار بازديد و پيگيري در سال براي كارگاههاي فوق الذكر پيش بيني گردد.
- اندازه گیری عوامل زیان آور محیط کار در این مشاغل می بایست چهار سال یکبار و توسط مراجع ذیصلاح معتبر و دارای مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نظیر شرکت های خدمات مهندسی بهداشت حرفه ای انجام گیرد.
- کنترل عوامل زیان آور محیط کار فراتر از حدود مجاز تماس شغلی می بایستی با نظارت مراکز بهداشت از طریق مراکز ذیصلاح دارای مجوز از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در یک مهلت زمانی داده شده با نظارت و تشخیص بازرس مربوطه انجام گیرد و بعد از انجام اقدامات کنترلی مجدداً ارزیابی ریسک انجام و رتبه ریسک جدید بر اساس ارزیابی انجام گرفته تعریف گردد.
- کارفرمایان می بایست برای كارشناس بهداشت حرفه اي و ساير افراد تشکیلات بهداشت حرفه ای کارگاههای خود حداقل 1 دوره 24 ساعته آموزشی موازین بهداشت حرفه ای، OHSAS، ارزيابي ريسك و… در سال برگزار نمایند.
تبصره: گذراندن دوره های OHSAS و ارزیابی ریسک برای کارشناسان تشکیلات بهداشت حرفه ای در کارگاههای با ریسک زیاد و متوسط الزامی است.
بازرسی از کلیه مشاغل و کارگاه هایی که سطح ریسک آن ها قابل تحمل می باشد باید تابع شرایط زیر باشد:
- حداقل 1 بار بازديد براي كارگاههاي فوق الذكر پيش بيني گردد.
- کارفرمایان مي بايست برای کارگران و کارشناسان کارگاه های خود با ریسک پایین حداقل یک دوره 6 ساعته آموزشی موازین بهداشت حرفه ای در سال برگزار نمایند.
- مبنای بازرسی و گزارش دهی از کلیه واحدهای کارگاهی با هر سطح ریسکی برطبق فرمهای مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به صورت 3 ماهه خواهد بود.
معاونت بهداشتي هر دانشگاه جهت بازرساني كه با انجام پيگيريهاي لازم موفق به بهبود وضعيت كارگاه هاي تحت پوشش از حيث بهسازي شرايط بهداشتي محيط كار و به عبارتي كاهش تعداد كارگاه هاي با ريسك بالا به ريسك متوسط و يا پايين شده اند و يا بدون معرفي به مراجع ذيصلاح حقوقي كارفرما را جهت رفع نواقص بهداشتي متقاعد نموده اند، الزامات تشويقي بسته به امكانات خود پيش بيني نمايند.
برای پیدا کردن سایر آیین نامه ها می توانید از جستجو زیر استفاده کنید یا به بانک آیین نامه ها مراجعه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)