شاخص های فشار گرمایی محیط کار

شاخص های فشار گرمایی محیط کار

فرمت: PPT  تعداد صفحات: 31

نماینگرهای استرس گرما

تنش گرمایی در انسان معمولاً معلول عوامل محیطی مانند دمای هوا، دمای تابشی، سرعت جریان هوا، رطوبت یا عوامل فردی مانند میزان عرق، فعالیت و نوع لباس فرد می باشد. بنابراین برای ارزیابی تنش های حرارتی محیط کار و عوامل موثر بر تبادل گرما بین بدن و محیط کار عوامل مختلف موثر در شرایط جوی و همچنین عوامل فیزیولوژی را باهم ادغام کرده و نتیجه را بصورت عددی واحد بیان نمود که همان نمایانگر استرس گرما نام دارد.

به عبارتی هدف از شاخص های گرما، ترکیب متغیرهای متفاوت جوی در یک کمیت واحد است تا بطور کمی میزان تنش گرمایی محیط را بر روی فرد توصیف نماید.

گر چه دقیق ترین و موثرترین روش ارزیابی گرمای یک محیط، اندازه گیری مستقیم دمای داخلی بدن و میزان تعریق فرد در معرض گرما و مقایسه آن با مقادیر پیشنهادی می باشد ولی این کار معمولاً مشکل بوده و مورد پذیرش اغلب افراد قرار نمی گیرد. تاکنون پیشنهادات متفاوت و متعددی برای شاخص های گرمایی ارائه گردیده است. شاخص های گرمایی عمدتاً می توان در دو گروه شاخص های تجربی و تحلیلی تقسیم بندی نمود

شاخص های تحلیلی:

مبنای شاخص های تحلیلی، تبادل و تعادل گرما بین بدن و محیط و پاسخ انسان می باشد به همین علت شاخص تحلیلی را می توان در شرایط جوی متفاوت و محیط های مختلف استفاده نمود. بنابراین شاخص های تحلیلی محدودیت شاخص های تجربی از نظر کاربرد در شرایط مختلف جوی را ندارند. این نوع شاخص همیشه عوامل جوی، میزان پوشش لباس و فعالیت را نیز شامل می شود.

1- شاخص های تحلیلی یا منطقی: عبارتند از شاخص تنش حرارتی (TTS)، شاخص میزان عرق لازم (SWreq)، شاخص تنش گرمایی (HSI)، زمان مجاز مواجهه (AET)

شاخص های تحلیلی یا منطقی

2- شاخص های تجربی: شامل شاخص دمای موثر ET، شاخص دمای موثر تصحیح شده (CET)، شاخص اکسفورد (WD)، شاخص میزان عرق پیش بینی شده 4 ساعته (P4SR)، شاخص دمای تر گویسان (WBGT)، شاخص دمای گوی تر (WGT).

3- شاخص دمای موثر (ET): نمایانگری است که استفاده گسترده دارد و در رابطه با راحتی و آسایش می باشد. این شاخص آمیزه ای از دمای محیط، رطوبت هوا و سرعت جریان هوا است. این شاخص برای سرعت جریان هوای کمتر از 25 فوتبر دقیقه (ft/min) کاربرد ندارد. از مهمترین نقاط ضعف این شاخص عدم تداخل پارامتر هایی مانند لباس در محاسبات آن می باشد و یکی از محدودیتهای کاربردی ET، عدم دخالت انرژی تابشی محیط در بر آورد میزان تنش حرارتی است.

4- شاخص دمای موثر تصحیح شده (CET): شاخص ET تصحیح شده با اعمال تابش در آن می باشد. در این شاخص از دمای تابشی، رطوبت هوا و سرعت جریان هوا استفاده می گردد.

5- شاخص دمای تر گویسان: برای ارزیابی فشار گرمایی محیط کار استفاده کسترده ای دارد و نماینگر اصلی  برای اندازه گیری حدود مواجهه با گرما می باشد. این شاخص بر اساس دمای گویسان، تر و خشک است. روابط این شاخص برای محیط های باز و بسته در ذیل آمده است:

محیط های بسته   WBGT=0.7Tnw + 0.3Tg

محیط باز   WBGT=0.7Tnw + 0.2Tg + 0.1 Ta

• WBGT: شاخص دمای تر-گویسان (C⁰)
• Tnw: دمای تر طبیعی (C⁰)
• Ta: دمای خشک (C⁰)
• Tg: دمای تا بشی یا گویسان (C⁰)

استاندارد های مربوط به WBGT طبق توصیه سازمان ACGIH

میزان متوسط WBGT وقتی که اختلاف پارامترهای اندازه گیری شده بیشتر از 5٪ باشد ( محیط نامتجانس) از رابطه زیر محاسبه می شود:

(2×WBGT قوزک) + (WBGT کمر) + (2×WBGT سر) = WBGT متوسط
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
4

نکته: اگر محیط متناجس باشد، اندازه گیری WBGT در ناحیه کمر کافی است

6- شاخص PMV (میانگین رای پیش بینی شده): این نمایانگر برای ارزیابی آسایش دمایی در محیط کار استفاده می شود. این شاخص برای تعادل حرارتی انسان استوار می باشد و بیشتر در محیط دمای اداری و محیط هایی که گرمای متوسطی دارند استفاده می شود. برای اندازه گیری این نمایانگر میزان فعالیت، مقاومت لباس، دمای هوا، میانگین دمای تابشی، سرعت نسبی هوا و فشار جزئی بخار آب ضروری می باشد.

7- شاخص PPD ( درصد پیش بینی شده نارضایتی): درصد افرادی که به لحاظ حرارتی احساس ناراحتی می کنند را مشخص می کنند.
دمای 20-24 درجه سانتیگراد در درون ساختمان در زمستان و 23- 26 درجه سانتیگراد در فصل تابستان موجب رضایت 90٪ افراد و نارضایتی 10٪ افراد می گردد.
نمایانگرهای تنش گرمایی: تنش گرمایی، یک پاسخ فیزیولوژیک بدن به به فشار گرمایی محیط می باشد. از جمله نمایانگرهای تنش گرمایی می توان به دمای درونی بدن، میزان عرق، تعداد ضربان قلب و میزان تبخیر عرق( دمای پوست) اشاره نمود.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ بیماری ها و عوارض ناشی از گرما

⇐ ارزیابی گرما در محیط های کار