نقش انسان در حوادث صنعتی

شاخص های ضریب حوادث و تفسیر آنها

نویسنده: Sirvan Sheikhiدسته بندی: سوانح و حوادث ناشی از کارلینک کوتاه: https://acgih.ir/?p=22500

شاخص های ضریب حوادث و تفسیر آنها

65 دیدگاه/در /توسط

شاخص های ضریب حوادث و تفسیر آنها

شاخص های ضریب حوادث و تفسیر آنها

تعریف حادثه:

  • دایره المعارف سازمان بین المللی کار: حادثه عبارت است از یک اتفاق پیش بینی نشده و خارج از انتظار که سبب صدمه و آسیب گردد.
  • ماده 60 قانون تامین اجتماعی: حادثه ناشی از کار عبارت است از حادثه ای که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای بیمه شده اتفاق می افتد. مقصود از حین انجام وظیفه تمامی اوقاتی است که بیمه شده در کارگاه، موسسات وابسته، ساختمانها و محوطه آن مشغول کار باشد یا به دستور کارفرما در خارج از محوطه کارگاه مامور به انجام کاری می شود. ضمناً تمام اوقات رفت و آمد بیمه شده از منزل به کارگاه و بالعکس جزو این اوقات محسوب می شود.
  • استاندارد OHSAS 18001-2007: یک حادثه رویدادی است که منجر به مصدومیت، بیماری یا مرگ و میر می شود

 

شاخصهای ارزیابی كمی حوادث:

1- ضریب تکرار حادثه (Frequency Rate– FR)

برای اینکه تعداد حوادث یک کارگاه را با کارگاهی دیگر با همان نوع صنعت مقایسه کنیم، بایستی تعداد کارگران را در محاسبه معیار به حساب آوریم. ضریب تکرار حادثه بیانگر تعداد حوادثی است که منجر به از دست رفتن زمان کاری در تعداد معین ساعت کاری در محدوده زمان خاص می شود.

 نحوه محاسبه:

الف: طبق نظر سازمان بین المللی کار ILO و موسسه استاندارد ملی آمریکا: میزان وفور حادثه برابر است با تعداد حوادث ضربدر یک میلیون تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران.

ضریب FR حوادث در ILO

ضریب FR حوادث در ILO

نکته اینکه موسسه استاندارد ملی آمریکا، ضریب یک میلیون ساعت کاری را برای سازمانهای دارای 500 کارگر و بالاتر پیشنهاد کرده است.

 ب: طبق نظر سازمان ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا OSHA: میزان وفور حادثه برابر است با تعداد حوادث ضربدر دویست هزار تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران.

نکته اینکه سازمان ایمنی و بهداشت حرفه ای آمریکا ضریب 200 هزار را برای سازمانهایی که زیر 100 نفر کارگر دارند پیشنهاد می کند.

ضریب FR حوادث در OSHA

ضریب FR حوادث در OSHA

تفسیر FR: عدد به دست آمده از فرمولهای بالا که با نام ضریب تکرار حادثه شناخته می شود به این معنا است که در مدت معین (منظور مدت معینی است که تعداد حوادث آن را در فرمول گذاشته و محاسبه کرده ایم) به ازای یک میلیون ساعت کاری (یا 200 هزار ساعت کار) این تعداد حادثه رخ داده است.

نکته: در تنظیم آمار و محاسبه ضریب تکرار حادثه، تعداد کارگران آسیب دیده ای منظور می شود که دست کم کارگر آسیب دیده 24 ساعت تحت درمان بوده یا استراحت داشته است.

معیار مقایسه ای: به عقیده متخصصان ایمنی و حفاظت صنعتی، در صورتی که ضریب تکرار حادثه در کارخانه یا کارگاهی بین صفر تا ده باشد، آن کارخانه از نظر رعایت اصول ایمنی خیلی خوب بوده است.

2- ضریب شدت حادثه (SR- Severity Rate)

ضریب شدت حادثه نمایانگر روزهای کار تلف شده است.

 نحوه محاسبه:

الف: طبق نظر سازمان بین المللی کار ILO: ضریب شدت حادثه از تقسیم مجموع روزهای تلف شده به علت حادثه در یک مدت معین ضربدر هزار تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران در همان مدت معین بدست می آید.

 

ضریب SR حوادث در سازمان ILO

ضریب SR حوادث در سازمان ILO

ب: طبق نظر انجمن آمریکایی بررسی حوادث: ضریب شدت حادثه از تقسیم مجموع روزهای تلف شده به علت حادثه در یک مدت معین ضربدر یک میلیون تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران در همان مدت معین بدست می آید.

ضریب SR حادثه در انجمن بررسی حوادث امریکا

ضریب SR حادثه در انجمن بررسی حوادث امریکا

ج: طبق نظر سازمان ایمنی و بهداشت آمریکا OSHA: ضریب شدت حادثه از تقسیم مجموع روزهای تلف شده به علت حادثه در یک مدت معین ضربدر دویست هزار تقسیم بر جمع کل ساعات کار مفید کارگران در همان مدت معین بدست می آید.

ضریب SR حادثه در OSHA

ضریب SR حادثه در OSHA

تفسیر SR: عدد به دست آمده از فرمولهای بالا که به عنوان ضریب شدت حادثه شناخته می شود به این معنا است که در مدت معین به ازای هر 1000 ساعت کار (یا طبق فرمول انجمن آمریکایی بررسی حادثه یک میلیون و طبق نظر سازمان ایمنی و بهداشت آمریکا دویست هزار) کل آن شرکت این مقدار روز توقف تولید داشته است.

نکته: برای هر نوع از کار افتادگی یا آسیب تعداد روزهای معینی در نظر گرفته شده است که بایستی  به جداول مربوطه مراجعه نمود. همچنین به توصیه کنفرانس بین المللی آمارگران در سال 1974 روزهای تلف شده مربوط به فوت هر کارگر معادل 7500 روز می باشد.

معیار مقایسه ای: به عقیده متخصصان ایمنی و حفاظت صنعتی، در صورتی که ضریب شدت حادثه در کارخانه یا کارگاهی زیر یک باشد، آن کارخانه از نظر رعایت اصول ایمنی خوب بوده است.

 3- میزان بروز حادثه (IR- Incidence Rate):

از طرف سازمان بین المللی کار برای سازمانهایی که محاسبه ضریب تکرار و ضریب شدت حادثه، به علت نبود اطلاعات لازم در مورد مجموع ساعات کار کلیه کارگران و روزهای تلف شده به علت حادثه، مقدور نمی باشد محاسبه این میزان پیشنهاد شده است.

ضریب IR حوادث

ضریب IR حوادث

تفسیر IR: عدد به دست آمده از فرمول بالا که به عنوان میزان بروز حادثه شناخته می شود به معنای این است که به ازای هزار ساعت کاری از مجموع کارگران موجود در یک سازمان چند نفر آنها دچار حادثه شده اند و وقوع حادثه در سازمان به ازای هزار ساعت کاری چقدر شایع است.

نحوه محاسبه: مجموع حوادث در مدت معین ضربدر هزار تقسیم بر حد متوسط کارگران در معرض خطر در همان مدت معین

4- شدت تکرار حادثه (FSI- Frequency Severity Indicator):

ضرایب ضریب تکرار حادثه و ضریب شدت حادثه به تنهایی برای مقایسه عملکرد وضعیت ایمنی و بهداشت شرکتها کافی نیست. لذا در بررسی مقایسه ای از شاخص شدت تکرار حادثه استفاده می شود که حاصل ترکیب ضریب شدت حادثه و ضریب تکرار حادثه می باشد.

نحوه محاسبه FSI: جذر تکرار حادثه در شدت حادثه بخش بر هزار

تفسیر FSI:

تفسیر FSI

عدد به دست آمده از فرمول بالا نشان دهنده آن است که به ازای هزار ساعت کاری مضرب شدت و تکرار حادثه چه تغییراتی داشته اند. به عبارت دیگر تغییرات هر یک از این ضرایب را در هم ضرب نموده و اثر این تغییرات را نشان می دهد. به این معنا که در یک ماه شاید شاخص تکرار حادثه عدد بالایی باشد ولی چون میزان استراحت حاصل از حوادث کم بوده شدت حادثه عدد بالایی به دست نیامده باشد. در این صورت تکرار حادثه به تنهایی نمی تواند معیار خوبی برای نشان دادن وضعیت ایمنی در آن ماه باشد و بهتر است ترکیبی از شدت و تکرار را به عنوان معیار انتخاب کرده و تفسیر نمائیم. و نیز در ماهی که تعداد حوادث کم بوده و عدد تکرار حادثه عدد پائینی است ممکن است حادثه فوت یا نقص عضوی به وقوع پیوسته باشد که منجر به بالا رفتن عدد شدت حادثه در ان ماه شده باشد. برای نشان دادن بهتر وضعیت ایمنی در آن ماه شایسته است از شاخص شدت تکرار حادثه استفاده شود.

معیار مقایسه ای:

به عقیده متخصصان ایمنی و حفاظت صنعتی، در صورتی که ضریب تکرار شدت حادثه در کارخانه یا کارگاهی زیر یک دهم (0.1) باشد، آن کارخانه از نظر رعایت اصول ایمنی خوب بوده است.

ضریب T ایمن (Safet-T-Score): ضریب T ایمن شاخصی است آماری و بدون واحد که به شما می گوید عملکرد ایمنی سازمان در یک بازه زمانی معین، براساس ضریب تکرار حادثه جدید و قدیم به ازای تعداد ساعت کاری معین به چه شکل بوده است:

ضریب T ایمن (Safet-T-Score)

این مطلب بروزرسانی شده است و نرم افزار محاسبه شاخص ضریب حوادث osha در قالب اکسل پیوست شده است همچنین فایل کامل فارسی شاخص های OSHA پیوست شده است.
در بروزرسانی دوم فایل تعریف شاخص های حوادث پیوست شد.
در بروزرسانی سوم فایل شاخص های تحلیل حوادث با توضیحات کامل پیوست شد.

این نرم افزار شامل دو تب Definition (تعاریف) و Caluclations (محاسبات) است. در تب محاسبات بایستی تعداد روزهای کل, تعداد روزهای و ساعت های از دست رفته و … وارد می کنید تا شاخص های مربوطه را محاسبه کند. نرم افزار را به صورت مستقیم در زیر دانلود کنید.

 

برای دیدن لینک دانلود در سایت ثبت نام و اکانت خود را ویژه کنید
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...

 

حتما بخوانید:

⇐ آمار حوادث ناشی از کار

⇐ حوادث ناشی از کار دکتر تهرانی

⇐ آنالیز و بررسی حوادث

65 پاسخ
دیدگاه های جدیدتر »
  1. AMIR1530
    AMIR1530 می گوید:

    با سلام
    سوالی داشتم از خدمتتون
    برای محاسبه FR و SR باید فقط حادثه هایی را ملاک قرارا داد که فرد مصدوم 24 ساعت منفک شده باشد از کار
    درسته؟
    مثلا 3 تا حادثه داشتیم که یکی از حادثه ها منجر به استراحت پزشکی شده و مثلا 2 روز استراحت داشته فرد و 2 تا حادثه دیگه سرپایی بوده و فرد همون لحظه برگشته به کار

  3. AMIR1530
    AMIR1530 می گوید:

    با سلام و ممنون از پاسخ گوییتون
    برای احتساب ضرایب طبق کامنت قبلی برای FR و SR طبق توصیتون باید هر دو ضریب 660 هزار بذاریم یعنی؟
    الان برای مثلا یک کارگاه با تعداد 205 نفر ضریب SR و FR باید 205*40*50 یعنی 410 هزار؟

  4. AMIR1530
    AMIR1530 می گوید:

    سلام وقت بخیر
    بنده متوجه نشدم با توجه به کامنت های درج شده
    الان برای محاسبه شاخص حوادث برای مجموعه با تعداد 80 نفر و مجموعه دیگر 250 نفر از چه فرمول و ضرایبی باید استفاده بشه؟
    و اگر بخوایم کل سازمان محسابه کنیم یعنی 80+250 از چه فرمول و ضرایبی باید استفاده بشه؟

    • Sirvan Sheikhi
      Sirvan Sheikhi می گوید:

      سلام. کل کارکنان شما 330 نفر هستن. ضریبش میشه 330*40*50 = 660/000 ( 50 هفته و 40 ساعت کار). اگر کارگاهی هم از 100 نفر کمتر بود یا از 500 نفر بیشتر بود میتوانید از فرمول های osha و ilo استفاده کنید

  5. Ahmad kord
    Ahmad kord می گوید:

    سلام osha میگه ضریب 200 هزار برای سازمانهای کمتر از 100 و ILO میگه یک میلیون برای سازمانهای بالاتر از 500 نفر تکلیف سازمانهایی که بین 100 تا 500 نفر هستن چی میشه از کدوم ضریب باید استفاده بشه

    • Sirvan Sheikhi
      Sirvan Sheikhi می گوید:

      سلام. این ضریب 200 هزار و یک میلیون میتونه عوض بشه مثلا اوشا برای هر صد کارگر ضریب 200 هزار را گفته و سازمان ilo برای هر 500 کارگر ضریب یک میلیون را گفته. ضریب کارگاه شما میشه (ضرب 40 ساعت کار در هفته در 50 هفته کاری ضرب تعداد کارگران) این میشه ضریب کارگاه شما. بعد شما اینگونه تفسیر می کنید که به ازای این تعداد کارگر ضریب شدت و تکرار حادثه شده این عدد.

      • Ahmad kord
        Ahmad kord می گوید:

        خیلی ممنون خوب پس چرا این دوتا سازمان همین فرمول رو از ارایه نکردن و 200هزار و یک میلیون رو گفتن خوب از اول میگفتن ضریب برابر با 40 ضربدر 50 ضربدر تعداد کارکنان

        • Sirvan Sheikhi
          Sirvan Sheikhi می گوید:

          خب اینا براساس تعداد کارکنان کارخانه ها و صنایع بزرگ مثل صنعت نفت و پتروشیمی این فرمولها و استانداردها رو نوشتن و تفسیرش هم گفتن ولی خب ما باید برای صنعت خودمون شخصی سازی کنیم

  7. sh.sahand
    sh.sahand می گوید:

    سلام، میشه رفرنس دقیق فرمول ها رو اعلام بفرمایید؟ بخصوص فرمولهای مربوط به سازمان ILO، چون در سایت ILO ضریب فرمول مربوط به شاخص SR رو 1000,000 در نظر گرفتن. ممنون میشم راهنمایی بفرمایید.

  9. afsan
    afsan می گوید:

    سلام این نرم افزاری که قرار دادین دقیقا کاربردش چیه؟؟؟ نمیشه اصلا داده ای بهش داد و خروجی گرفت من الان داده هارو دادم و نمودار مقایسه ای میخوام ولی هیچی به هیچی

  10. Delnia
    Delnia می گوید:

    سلام برای نرم افزار ثبت حوادث چرا فقط عدد 1000000 رو در نظر گرفته برای کارگاههای زیر 100 نفرو در نظر نگرفته چ جوری میشه تغییر داد؟ و اینکه تفسیر اعداد به دست امده کجا ذکر شده؟

  12. nargessm
    nargessm می گوید:

    سلام
    در کارگاهی با 1638کارگر 71 حادثه رخ داده که 3 مورد موجب نقص عضو شده است. مجموع غیبت کارگران 5درصد کل ساعات کار بوده و به جز نقص عضو هر یک از حوادث موجب از دست رفتن دو روز کاری شده است.(ساعات کاری40و هر سال 50 هفته)
    برای محاسبه ضریب شدت حادثه در این مسئله، روز های از دست رفته برای نقص عضو را در نظر نمی گیریم؟ و 5 درصد و دو روز کاری برای هر حادثه را محاسبه می کنیم؟

  13. farzadf1991
    farzadf1991 می گوید:

    با سلام
    باتوجه به این که در فرمول تکرار حادثهILO ،منظور از عدد یک میلیون همان یک میلیون ساعت کار در سال می باشد،آیا باید تعداد حوادث سالانه رو در فرمول قرار داد و شاخص را سالانه بدست آورد یا خیر؟
    اگر بخواهیم شاخص را ماهانه یا سه ماهه بدست بیاریم آیا باید عدد 1میلیون هم به ترتیب تقسیم بر 12 و 4 شود؟

  15. khalili
    khalili می گوید:

    با سلام
    جهت محاسبه کارکرد مفید کارگران مرخصی استعلاجی و اضافه کاری و روزهای تعطیل هم باید لحاظ گردد یا صرفا روزهای تلف شده در اثر حادثه را می بایست کم کرد؟

  16. HOSSEIN172
    HOSSEIN172 می گوید:

    بله مهندس جان.ممنون از پاسخگوییتون.فقط یه ابهامی برام وجود داشت که چون ساعات مفید رو خواسته روزهای تلف شده رو که در اثر بیماری یا حادثه وحود داره نباید ازین ساعت کل کم بشه؟چون چند جا دیدم دارن از ساعات کل کم میکنن و اینکه میگن نباید ضربدر تعداد نفرات بشه چون نفر ساعت بدست میاد و ما ساعت رو میخایم ففط.ممنون میشم راهنمایی بفرمایین.

  17. HOSSEIN172
    HOSSEIN172 می گوید:

    سلام.مگه نمیگید ساعات کار مفید؟اگر ضربدر تعداد نفرات بشه که میشه نفر ساعت مفید
    و یه بحث دیگه اینه که روزها و ساعات از دست رفته مگه نباید از ساعات کل کم بشه که ساعت مفید بدست بیاد؟؟؟؟؟

      • Rasual
        Rasual می گوید:

        سلام جناب مهندس
        برای ساعت مفید کارگران ، شما ۵۰ هفته در نظر گرفتید که میشه ۳۵۰ روز سال و همچنین برای ساعت کاری در هفته ۴۰ ساعت در نظر گرفتید که میشه ۵ روز در هفته ،،،
        برای محیط معدن که هر روز هفته و ۳۶۵ روز سال کار میشه چطور حساب میشه؟ ؟

        و فقط روزهای غیبت و تلف شده از روز کاری کسر میشه؟ یا مرخصی و تعطیلات هم حساب میشه ؟
        و اضافه کاری روزهای تعطیل هم بایستی به ساعات کاری اضافه کرد؟

        ممنون میشم ایمیل بفرستید تا بهتر بتونم راهنمایی ازتون بگیرم

        • Sirvan Sheikhi
          Sirvan Sheikhi می گوید:

          سلام. اضاف کاری به ساعت مفید اضافه میشه و استراحت و مرخصی جز ساعت تلف شده محسوب نمیشه. فرقی نمیکنه چند روز در هفته یا سال کار میکنه (تعداد روز کاری * ساعت کار) – ساعت تلف = کل ساعت مفید کار

دیدگاه های جدیدتر »

دیدگاهتان را بنویسید

می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟
خیالتان راحت باشد :)

دیدگاهتان را بنویسید

درباره ما:

سایت تخصصی دانشجویان بهداشت حرفه ای در سال 1391 راه اندازه شد و با ارائه خدماتی همچون نوشتن و ترجمه مقالات تخصصی, مشاوره و … توانست بعنوان مرجع, برای دانشجویان و دانش آموختگان این رشته شناخته شود و همواره سعی می کند که با بکار بردن بروز ترین متدها رضایت مشتریان و کاربران محترم را فراهم کند.

عضویت در خبرنامه