سمینار ایمنی در کارگاه های ساختمانی

سمینار ایمنی در کارگاه های ساختمانی

تهیه و تنظیم: سید هادی رفعتی

سرفصل دوره :

• مقدمه ای بر ایمنی کارگاه (آیین نامه حفاظتی کارگاه های ساختمانی)

• مسائل حقوقی مرتبط با مسئول ایمنی کارگاه های ساختمانی

• قانون کار

• نکات فنی مبحث 12 مقررات ملی ساختمان

• وسایل حفاظت فردی

آیین نامه حفاظتی كارگاههای ساختمانی 

این آیين نامه مشتمل بر 9 فصل و 324 ماده، به استناد مواد 85 و 86 قانون کار جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ 1381/2/17 شورای عالی حفاظت فنی مورد بررسی نهایی و تایيد قرار گرفت و در تاریخ 1381/6/9 به تصویب وزیر کار و امور اجتماعی رسيد.

فصل اول – هدف، دامنه شمول و تعاریف

الف – هدف:

هدف از تدوین این آییننامه پیشگیری از حوادث منجر بهصدمات و خساراتجانیو مالی در عملیاتساختمانی و تامين ایمنی و حفاظت نيرویانسانی شاغل در کارگا ههایساختمانی است.

ب – دامنه شمول
مقررات این آیین نامه به استناد ماده 85 قانون کار جمهوری اسلامی ایران تدوین و در مورد کليه کارگا ههای ساختمانی لازم الاجرا است.

اشتباه رایج (تفاوت صاحب کار و کارفرما)

 ج – تعریف صاحب کار در کارگاه ساختمانی

صاحب کار شخصی است حقیقی یا حقوقی که مالك یا قائم مقام قانونی مالك کارگاه ساختمانی بوده و انجام یك یا چند نوع از عملیات ساختمانی را به یك یا چند پیمانکار محول می نماید و یا خود راساً یك یا تعدادی کارگر را در کارگاه ساختمانی متعلق به خود برطبق مقررات قانون کار بکاری گمارد که در حالت دوم کارفرما محسوب می گردد.

د – تعریف کارفرما در کارگاه ساختمانی

کارفرما در کارگاه ساختمانی شخصی است حقیقی یا حقوقی که یك یا تعدادی کارگر را در کارگاه ساختمانی برطبق مقررات قانون کار و به حساب خود بکار می گمارد اعم از اینکه پیمانکار اصلی، پیمانکار جزء و یا صاحب کار باشد.

بعنوان مثال پروژه های مسکن مهر
صاحب کار : دولت
کارفرما : برنده مناقصه

و – تعریف حادثه ناشی از کار
حادثه ناشی از کار به استناد ماده 60 قانون تامين اجتماعی حادث های است که در حین انجام وظیفه و به سبب آن برای کارگر اتفاق م ی افتد و موجب صدماتی برجسم و روان وی می گردد. حوادثی که برای کارگر در حین اقدام به منظور نجات سایر افراد حادثه دیده در کارگاه و مساعدت به آنان روی می دهد نیز حادثه ناشی از کار محسوب می گردد.

ز – تعریف شخص ذیصلاح
شخص ذیصلاح از لحاظ این آیین نامه شخصی است که دارای پروانه اشتغال به کار مهندسی یا کاردانی از وزارت مسكن و شهرسازی و یا پروانه مهارت فنی از سازمان آموزش فنی و حرف های و وزارت کار و امور اجتماعی در رشته مربوطه باشد.
اصطلاح پر کاربرد مراجع ذیصلاح در نامه ها.

فصل دوم – مقررات کلی

ماده 1 : قبل از شروع عمليات ساختمانی باید پروانه ها و مجوزهای لازم توسط مالكان و صاحبان کار از مراجع ذیربط قانونی اخذ گردد.

ماده 2 : قبل از شرع عملیات ساختمانی مربوط به تاسیس کارگاه های جدید یا توسعه کارگا ههای موجود، باید طبق ماده 87 قانون کار، نقش ههای ساختمانی و طر حهای مورد نظر از لحاظ پيشبينی در امر حفاظت فنی و بهداشت کار برای اظهار نظر و تایيد به واحد کار و امور اجتماعی محل ارایه گردد. ⇐ بر عهده افسر ایمنی

مسئولیت افسر ایمنی در قبال ماده 2 :

1. بررسی کليه مجوزات صادره از مراجع ذیصلاح ، شامل : پروانه ساخت ، مجوزات شهرداری ، مجوزات تامين اجتماعی و … و آرشيو یك نسخه ی برابر با اصل شده از کليه مجوزات در زونكن مخصوص HSE
   2 – بررسی کليه های نقشه های تائيد شده و اجرایی توسط مراجع ذیصلاح ، شامل : نقشه های معماری ، سازه ای و تاسيسات و آرشيو یك نسخه کامل نقشه ها در زونكن HSE (بعد از هر مرحله تغيير در نقشه ها ، باید نقشه جدید اول به دست HSE برسد)
   3 – دریافت دستور کار اجرای عمليات خاص از مهندس ناظر مربوطه و بررسی آن ها از نظر ایمنی در حين اجرا
   4 – تهيه HSE -PLAN و تحویل به اداره کار قبل از شروع هرگونه عمليات ساختمانی
   5 – پيگيری تهيه بيمه مسئوليت مدنی و شخص ثالث کارگاه-بيمه اجباری کارگری-بيمه مسئوليت مهندسين ناظر
   6 – نامه نگاری با مراجع ذیصلاح جهت شروع عمليات اجرایی
   7 – تامين یك خط تلفن بدون مشغولی برای کارگاه های دارای متراژ بيشاز 3000 متر جهت ارتباط با خدمات امدادی
   8 – تهيه وسایل حفاظت فردی مورد تائيد مرکز تحقيقات وزارت کار مندرج در سایت – قبل از شروع عمليات اجرایی و در مرحله تجهيز کارگاه

ماده 3 : مسئولیت اجرای مقررات این آیین نامه براساس مواد 91 و 95 قانون کار برعهده کارفرما است.

اشتباه رایج (مسئولیت اجرای ایمنی در کارگاه)

 ماده 4 : هرگاه صاحب کار اجرای کلیه عملیات ساختمانی از ابتدا تا پایان کار را کلاً به یك پیمانکار مسول نماید، پیمانکار مسئول اجرای مقررات این آیین نامه در کارگاه خواهد بود.

ماده 5 : هرگاه صاحب کار اجرای قسم تهای مختلف عملیات ساختمانی خود را به پیمانکاران مختلف محول نماید، هر پیمانکار در محدوده پیمان خود، مسئول اجرای مقررات این آیین نامه خواهد بود و پیمانکارانی که به طور همزمان در یك کارگاه ساختمانی مشغول فعالیت هستند، باید در اجرای مقررات مذکور با یکدیگر همکاری نمایند و صاحب کار مسئول ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود.

ایمنی هر یك از نیروهای پیمانکار ⇐ بر عهده پیمانکار
نظارت و ایجاد هماهنگی بین پیمانکاران ⇐ بر عهده کارفرما ⇐ برعهده مسئول ایمنی کارگاه

هدام 6 : هرگاه پیمانکار اصلی اجرای قسم تهای مختلف عملیات ساختمانی را به پیمانکار یا پیمانکاران دیگر محول نماید، هر پیمانکار جزء در محدوده پیمان خود مسئول اجرای مقرات این آیین نامه بوده و پیمانکار اصلی مسئول نظارت و ایجاد هماهنگی بین آنها خواهد بود.

ماده 7 : هرگاه مهندسان ناظر در ارتباط با نحوه اجرای عملیات ساختمانی ایراداتی مشاهده نمایند که احتمال خطر وقوع حادثه را در برداشته باشد، باید فوراً مراتب را همراه با راهنمای یها و دستورالعم لهای لازم، کتباً به کارفرما یا کارفرمایان مربوطه اطلاع داده و رونوشت آن را به واحد کار و امور اجتماعی محل و مرجع صدور پروانه ساختمان تسلیم نمایند. کارفرما موظف است فوراً کار را در تمام یا قسمتی از کارگاه که مورد ایراد و اعلام خطر واقع شده متوقف
و کارگران را از محل خطر دور و اقدامات مقتضی در مورد رفع خطر بعمل آورد. ⇐ کارفرما ⇐ مسئول ایمنی

ماده 8 : کارفرما باید وقوع هرگونه حادثه ناشی از کار منجر به فوت یا نقص عضو را کتب اً و در اسرع وقت و قبل از آنکه علایم و آثار حادثه از بین رفته باشد، به واحد کار و امور اجتماعی محل اطلاع دهد. ⇐ برعهده مسئول ایمنی

ماده 9 : کارفرما باید وقوع هرگونه حادثه ناشی از کار را ظرف مدت سه روز اداری به شعبه سازمان تامین اجتماعی محل اطلاع دهد و نسبت به تکمیل و ارایه فرم ویژه گزارش حادثه اقدام نماید. ⇐ بر عهده مسئول ایمنی

مسئولیت افسر ایمنی در قبال ماده 8 و 9 :

1 – حداکثر ظرف مدت 3 روز کاری باید گزارشی کامل و شفاف از شرح وقوع حادثه (مالی و جانی) را تهیه و پس از امضا توسط صاحب کار (یا نماینده قانونی وی) ، کارفرما ، مجری ، پیمانکار و نماینده کارگری به همراه گزارش مراجع ذیصلاح (اورژانس ، آتش نشانی ، شورای انتظامی نظام مهندسی) و مسئول ایمنی کارگاه (منظور افسر HSE نمی باشد)، تسلیم اداره کار کند. همچنین تهیه یك رو نوشت از نامه فوق برای تامین اجتماعی الزامی است .

2 – تا تعیین و تکلیف در ارتباط با حادثه فوق و برطرف شدن خطر های مسبب ایجاد حادثه عملیات اجرایی متوقف شده و تنها با تعهد مسئول ایمنی و ناظرین مربوطه امکان ادامه عملیات اجرایی امکان پذیر است.

علل ایجاد حادثه :

1- شرایط نا ایمن ⇐ امکان تغییر را دارد ⇐ با نظارت و اقدامات افسر ایمنی

2- اعمال نا ایمن ⇐ 85 درصد حوادث ⇐ امکان تغییر دارد با آموزش افراد

ماده 10 : کارگاه ساختمانی باید به طور مطمئن و ایمن محصور و از ورود افراد متفرقه و غيرمسئول به داخل آن جلوگیری بعمل آید. همچنین نصب تابلوها و علایم هشدارنده که در شب و روز قابل رویت باشد، در اطراف کارگاه ساختمانی ضروری است. ⇐ کنترل ورود و خروج کارگاه بر عهده افسر ایمنی

مسئولیت های افسر ایمنی در قبال ماده 10 :

1. بررسی لیست ورود و خروج کارگران که در نگهبانی نصب می گردد .
2. هر پیمانکار باید لیست نیرو ها را بصورت کامل شامل نام و نام خانوادگی ، نام مستعار و حرفه ی مشغول بکار در کارگاه را قبل از شروع عملیات اجرایی بصورت روزانه به افسر ایمنی تسلیم کند .
3. تابلوی مشخصات پروژه در مکان مناسب ، بطوریکه برای عموم قابل رویت باشد ، نصب گردد .
4. تنظیم نامه به کلیه پیمانکاران جزء ، نگهبانی و امور اداری مبنی بر عدم ارائه مجوز بدون هماهنگی های لازم برای ورود افراد غیر مسئول به کارگاه
5.  تنظیم نامه ای به نگهبانی مبنی بر عدم ارائه مجوز برای کارگران شب خواب ، اضافه کاری بیشتر از ساعت مجاز کار ، بدون هماهنگی با افسر ایمنی
6. تهیه و نصب تابلو های هشدار دهنده در محل های حادثه خیز و تابلو های آموزش ایمنی

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

حتما بخوانید:

⇐ کمک های اولیه در ساختمان سازی

⇐ چک لیست مقررات ملی ساختمان (سازه)

⇐ چک لیست کنترل عملیات ساختمانی

⇐ کلیه نکات ایمنی در ساختمان

⇐  درسنامه جامع ایمنی ساختمان