زیرساخت سیستم بهداشت و درمان
زیرساخت سیستم بهداشت و درمان
زیرساخت سیستم بهداشت و درمان
فرمت: PDF تعداد صفحات: 8
سیستم بهداشت و درمان بر روی مجموعه ای از عوامل بنیادین سیاسی، اقتصادی، علمی و فنی یک کشور بنا شده است که به آن «زیر ساخت» بهداشت و درمان گویند.
مطالعه زیرساخت سیستم بهداشت و به بیان بهتر مطالعه نحوه ترکیب عوامل مادی و غیرمادی که مجموعا بر هم اثر گذارده و با پیوند با یکدیگر اساس ساختاری سیستم بهداشت را تشکیل می دهند به ما دید ژرف تری در تحلیل مسائل بهداشتی و درمانی می دهد. این عوامل که مرکب از روند تاریخی منابع مادی و انسانی، نهادهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک جامعه است در پی ریزی سیاست گذاری و برنامه گذاری توسعه یک کشور سهم به سزایی دارند، از سوی دیگر نقش بهداشت به عنوان فرآیند پویایی که فرآوری تندرستی جامعه را باعث می شود، در توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور از اهمیتی بس عظیم برخوردار است. زیرساخت سیستم بهداشت از اجزای به هم پیوسته تشکیل یافته که حاصل آن ارائه برنامه ها و خدمات مراقبت بهداشتی درمانی به افراد، خانواده ها و جامعه است. این خدمات و مراقبت ها ترکیبی است از اقدامات ترویج بهداشت، پیشگیری، درمان و سرانجام نوتوانی که در سطوح مختلف قابل ارائه است.
زیرساخت سیستم بهداشت و درمان را می توان به شیوه های گوناگون شرح، وصف و تحلیل نمود ولی از آن جایی که نیروی انسانی بهداشتی درمانی جزء مهم و تعیین کننده ای از این سیستم است که بر هر مرحله ای از کارکرد آن تأثیر می گذارد. بنابراین شرح زیرساخت با تأکید بر نیروی انسانی انجام می پذیرد.
بنیان سیستم بهداشت و درمان مشکل از پنج جزء اصلی همراه با عناصری است که . شامل بخش های مختلف فرآیند توسعه نیروی انسانی بهداشتی می شود که در زیر به بحث در مورد هر یک از آنها می پردازیم.
- منابع تولید: شامل نیروی انسانی بهداشتی، تسهیلات مراقبت های بهداشتی، کالاهای پزشکی (وسایل، تجهیزات، داروها و …) و دانش و تکنولوژی مناسب بهداشتی است. دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی و بیمارستان های آموزشی و سازمان های مسئول نیز در این قسمت قرار می گیرند. به بیان دیگر کلیه عواملی که در امر تولید خدمات بهداشتی درمانی مشارکت دارند و نیز سازمان های تولید کننده داروها و تجهیزات و مراکز تحقیقات پزشکی و بهداشتی که به تولید دانش نوین پزشکی می پردازند، در این بخش محسوب می گردند. این جزء تأمین کننده نیروی انسانی برای ارائه خدمات بهداشتی درمانی (بیمارستانی) براساس نیازهای اجتماعی، علمی و فنی است و باید دانش آن روز آمد باشد تا کیفیت مراقبت ها بهبود یابد.
- ساختار سازمانی: این بخش ترکیبی است از وزارت بهداشت و سایر عوامل دولتی که هر یک به نوعی در بهداشت دخیلند، نظیر (مؤسسات تأمین اجتماعی، وزارت خانه های آموزش و پرورش و آموزش عالی)، مؤسسات داوطلب یا غیر داوطلب دولتی که در زمینه بهداشت و درمان فعالیت دارند مانند هلال احمر، صلیب سرخ)، مؤسسات بازرگانی، سازمان زنان با سایر گروه هایی که می توانند نقش بهداشتی ایفاد کنند، بنگاه های خصوصی که در زمینه بهداشت و درمان اقداماتی انجام می دهند و بالاخره بخش خصوصی (در کشورهایی که در این بخش فعالیت دارند(. هر قدر ساختار سازمانی با نیازهای اجتماعی مردم هماهنگتر باشد فرایند عرضه خدمات سهل تر خواهد بود.
- مدیریت: که شامل سیاست گذاری و برنامه ریزی بهداشت و درمان، مدیریت بهداشت و درمان )سرپرستی، هیأت های عامل، هماهنگی، سیستم اطلاعات و سایر مکانیسم ها)، انتظام امور پروانه طبابت، کنترل دارو …) و سرانجام پایش و ارزش بسابی فعالیت های بهداشتی درمانی می شود،
- پشتیبانی اقتصادی: که شامل منابع مالی لازم برای بهداشت، مانند درآمدهای عمومی بیمه های اجتماعی، امور خیریه، بیمه های داوطلبانه بنگاه های تجاری خصوصی، کمک های اشخاص، همراه با نسبتی از بودجه ملی اختصاص یافته به بخش دولت و نحوه تخصیص این منابع با مراقبت های اولیه، ثانویه و نهایی با مراقبت های بیمارستانی و سرپایی می شود.
- عرضه خدمات: شامل سیستم ها و شیوه های عرضه خدمات بهداشتی اولیه، ثانویه و نهایی و مراقبتهای ویژه گروه هایی از: جمعیت (مانند کودکان، سالمندان، زنان باردار، پرسنل نظامی، کارگران) و یا بیماری ها (مانند بیماری های ذهنی، سل، جذام، مالاریا، قلب و عروق، دیابت و …) دسترسی به خدمات بهداشتی با پوشش تمامی جمعیت که از مسائل مهم به شمار می روند.
اجزای پنج گانه فوق، عوامل توسعه سیستم بهداشت و درمان و نیروی انسانی بهداشتی هستند و در حقیقت رشد عواملی که ذکر گردید مستلزم ارائه خدمات بیشتر و بهتر است که بازوی ارائه کننده خدمات، نیروی انسانی بهداشتی و درمانی می باشد.
«منابع تولید» توان بالقوه یک ملت برای تولید خدمات بهداشتی درمانی است. آیا این منابع در داخل کشور تولید می شوند یا وارداتی هستند (مثل نیروی انسانی، تکنولوژی، مواد و کالاها و …). هر قدر توانایی علمی و فنی نیروی انسانی یک کشور بالاتر باشد قدرت تولید خدمات و کالاهای پیشرفته تر را بیشتر خواهد داشت.
در ارتباط با نحوه اعمال مدیریت» سیاست گذاری، اولویت بندی و برنامه ریزی بهداشت و درمان اهمیت دارد که برنامه ریزی نیروی انسانی از طریق صدور گواهینامه ها، دانشنامه ها و پروانه های شغلی، نظم لازم را در گردش امور ایجاد می کند. «پشتیبانی اقتصادی» برای تأمین منابع مالی مورد نیاز برنامه های عرضه خدمات و نیز اعمال مدیریت از ضروریات به شمار می رود. هم چنین سازمان بندی و بهره جویی از نیروی انسانی در گروه های مختلف جزء اصلی «ارائه خدمات» را تشکیل می دهد. البته در این جا ضرورتی برای تجزیه و تحلیل هر یک از اجزاء زیرساخت سیستم بهداشت ملی وجود ندارد ولی بهتر است برداشتی کلی از ساختار سازمانی کلی سیستم و نیز چگونگی بهره وری از نیروی انسانی بهداشتی درمانی، در بسیاری از برنامه ها، علاوه بر برنامه های وزارت بهداشت به دست آورد.
مساله مهم تر این است که باید مشخص شود که آیا اساسا در (کشور تحت مطالعه) سیاست بهداشت ملی وجود دارد؟ و در صورت وجود، آیا هدف این سیاست تحت پوشش قرار دادن کل جامعه و بر مبنای مراقبت های بهداشتی اولیه است؟ آیا استراتژی و برنامه ای برای بهداشت ملی بر مبنای سیاستهای متخذه وجود دارد؟
ساختار سازمانی بهداشت
ساختار سازمانی معمولا شامل اجزای مختلفی از درون یا برون دولت به شرح زیر می شود:
- وزارت بهداشت: یکی از ارکان اصلی ساختار سازمانی سیستم بهداشت را تشکیل داده و مسئولیتها و قدرت عمل آن باید به تفصیل تجزیه و تحلیل گردد. نمودار سازمان و موقعیت وزیر، معاونان و مسئولان طراز اول در نمودار معین شده و برنامه بودجه، طرحها نیز مشخص باشد. از سوی دیگر جایگاه سازمان های جانبی (محیطی) تحت نظارت وزارت بهداشت باید تشریح شده و سطوح مدیریت در استان ها، مناطق، شهرستان ها، حومه ها، روستاها و … در چارت های بعدی معلوم گردد. همچنین نحوه کار کرد و موقعیت کلی مدیریت در سازمان، ساخت و بافت وزارت بهداشت باید روشن شود.
وزارت بهداشت می باید در برگیرنده واحدهای اختصاصی برای توسعه کلی بخش بهداشت و فرایند نیروی انسانی بهداشت بوده و به آن توجه کند.
- سازمانهای تأمین اجتماعی: این سازمان ها معمولا از خدمات بهداشتی پشتیبانی می کنند. این پشتیبانی یا به صورت کنترل و اداره مستقیم پرسنل و امکانات است (همان طوری که در اکثر کشورهای آمریکای لاتین دیده می شود)، و یا به شیوه های غیر مستقیم که از طریق قراردادهایی که با بخش خصوصی با صاحبان حرف طب خصوصی منعقد می کنند مانند اکثر کشورهای پیشرفته اروپای غربی، صورت می گیرد. در این کشورها سازمانهای تأمین اجتماعی سهم عمده ای در عرضه خدمات و پوشش جمعیتها و در برخی اوقات آموزش و کارآموزی نیروی انسانی دارند.
- وزارت خانه های آموزش و پرورش و آموزش عالی: این وزارتخانه ها در بسیاری از کشورها مسئول اداره دانشگاه ها و دانشکده ها و مدارس علوم پزشکی و پیراپزشکی مانند (داروسازی، دندان پزشکی، پرستاری و مامایی و غیره) هستند. بیمارستان های دانشگاهی در راستای اهداف آموزشی تجهیز و مورد بهره برداری قرار می گیرند. در برخی از کشورها این وزارت خانه ها می توانند پاسخ گوی برخی از نیازهای بهداشتی جامعه نظیر بهداشت مدارس و آموزش دروس بهداشتی باشد.
در ایران، از سال ۱۳۶۵ وظیفه آموزش و تربیت نیروی انسانی پزشکی در کلیه سطوح بها عهده وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی گذارده شده است و دانشگاه های علوم پزشکی استان ها مسئول عرضه خدمات و آموزش نیروی انسانی هستند.
ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.
ورود یا ثبـــت نــــام + فعال کردن اکانت VIP
مزایای اشتراک ویژه : دسترسی به آرشیو هزاران مقالات تخصصی، درخواست مقالات فارسی و انگلیسی، مشاوره رایگان، تخفیف ویژه محصولات سایت و ...
حتما بخوانید:
سلام
لینک اشتباه است
سلام. با تشکر لینک اضلاح شد