روشنایی و چشم در بهداشت حرفه ای

روشنایی و چشم در بهداشت حرفه ای

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 14

مقدمه

روشنایی خوب اساس راحتی، ایمنی بهداشت و ایمنی کارکنان و پیشرفت کار است و به افراد امکان می دهد تا کار خود را که با امر بینایی ارتباط دارد با دقت، سرعت و بدون نیاز به کوشش غیر ضروری ببینند و همچنین محیط کار، زیبا و راحت به نظر برسد.

بیشتر فعالیت های زندگی به وسیله علایم بینایی هدایت می شوند و هدف از بینایی خوب ظرفیت تشخیص اشیا با سطوح بسیار کوچک می باشد؛ به عبارت دیگر قدرت بینایی نیروی تشخیص یک سیستم بینایی است و متکی به اصولی است که شرح داده خواهد شد. قدرت بینایی در اشخاص، متفاوت بوده و بستگی به زمان، سن و حالت چشم از نظر سلامت دارد. حساسیت چشم افراد در مجموع برای بیناب نورانی قابل رؤیت به طول موج نور بستگی دارد. معمولا هیچ فردی نمی تواند به مدت چند ساعت در حالت حداکثر کوشش فکری به کار خود ادامه دهد؛ بنابراین هدف از دید خوب این نیست که بتوان اشیا را دید بلکه این عمل دیدن باید با حداقل کوشش فکری همراه باشد. لذا فراهم آوردن شرایطی که تحت آن کار راحت و واضح دیده شود در محیط های کاری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این بحث اصول روشنایی خوب، بینایی و ارتباط بین آنها مورد توجه قرار گرفته است.

روشنایی خوب در کمک به اعمال دقت در کارها مؤثر می باشد زیرا چشم به هنگام دیدن به طور طبیعی مجذوب نقاط روشن و نمایان تر اشیا می گردد و در اغلب شرایط می توان ترتیبی داد که این توجه و کشش به سوی کار و ابزار کار جلب شود. فقط مناسب بودن کمیت روشنایی برای تأمین روشنایی خوب کافی نیست بلکه کیفیت خوب هم به اندازه کمیت اهمیت دارد. چون روشنایی، موضوعات پیچیده و گسترده ای در خود دارد، لذا تمام فاکتورهای مرتبط با آن باید در محیطهای صنعتی هنگام طراحی روشنایی صحیح در نظر گرفته شود تا کارگران در پناه بهداشت حرفه ای بتوانند احساس راحتی بیشتری نمایند. یک روشنایی رضایت بخش از نظر بینایی دارای شرایط زیر می باشد:

الف- نور از نظر توزيع مطلوب باشد.
ب- نور کافی وجود داشته باشد.
ج- درخشندگی سطوح طوری باشد که سبب چشم زدگی نشود.
د- بدون سایه های مزاحم باشد.
ه- تطابق صحیح بین رنگ نور و اجسام وجود داشته باشد.

مزایای روشنایی صنعتی خوب

شکل 1

تقسیم بندی های محیط کار که برای تطابق با کار بینایی توصیه شده است همگی بر اساس طراحی محیط کار می باشند. روشن شدن و واضح گردیدن جزئیات اشیا و زمینه لازمه عمل بینایی است. کیفیت کار انجام گرفته تا اندازه زیادی به کیفیت بینایی بستگی دارد و همچنین بهداشت و ایمنی شغلی پرسنل شاغل وابسته به توانایی بینایی می باشد و توانایی بینایی نیز به نوبه خود در ارتباط با کمیت و کیفیت روشنایی محیط کار است. تباین جسم با زمینه آن تعیین کننده های قابلیت دیدن می باشند. توان کلی برای دیدن جزئیات اشیا بستگی به خصوصیات کار بینایی و مشاهده کننده دارد. خصوصیات کار بینایی به عوامل زیر بستگی دارد:

• ترکیب و شکل شی
• کوچکترین اندازه جزئیات تشکیل دهنده جسم یا فاصله آن از چشم آن
• تباین جسم و زمینه آن
• زمان در معرض قرار گرفتن جسم و توقف در چشم یا متوجه شدن چشم مشاهده کننده
• لومینانس (درخشندگی) زمینه که چشم ها نسبت به آن تطابق پیدا می کنند.
• ویژگی جسم و زمینه آن

خصوصیات مشاهده کننده به عوامل زیر بستگی دارد

1. حساسیت سیستم بینایی فرد با:
   • اندازه
   • تباین
2. زمان
3. تطابق زودگذر
4. روشنایی زننده یا خیرگی با:
   1. عدم توانایی
   2. ناراحتی
5. سن
6. عوامل تحریکی
7. عوامل فیزیولوژیکی

اندازه شئ

اندازه شئ که باید دیده شود ممکن است کاملا کوچک یا بسیار بزرگ باشد. در محیط های کار هر چه بعد شئ کوچکتر باشد، روشنایی بیشتری برای واضح دیدن آن لازم است؛ همچنین در اشیای کوچک باید اختلاف درخشندگی بین شئ و زمینه آن وجود داشته باشد تا بتوان آنها را دید و برعکس تیزبینی آنهایی که دارای اختلاف کمی هستند باید اندازه آنها بزرگتر باشد تا دیده شوند.

معمولا برای مقایسه بین ظرفیت بینایی و دیدن اندازه شئ از فاکتور نسبت اندازه (R) استفاده می شود که عبارت است از:

R=D/D_o

که در آن:

R نسبت اندازه
D اندازه شئ مورد نظر
D_o کوچکترین اندازه شئ

در اینجا اندازه شئ برابر اندازه زاویه ای است بر حسب دقیقه قوسی که شئ تحت آن زاویه دیده می شود (شکل ۲) و عکس اندازه کوچکترین جسم قابل رؤیت را تیزبینی (visual acuity) می گویند یعنی:

V=1/D_o

ادامه مطلب را با دانلود فایل های پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ نقش رنگ ها در محیط های کار

⇐ اندازه گیری عملی روشنایی در محیط کار

⇐ تاثیر رنگ و روشنایی در محیط های آموزشی

⇐ پاورپوینت های روشنایی در محیط کار PPT

⇐ کلیات روشنایی در محیط کار