رسپیراتور تصفیه کننده هوا

رسپیراتور تصفیه کننده هوا

رسپیراتورتصفیه کننده هوا می تواند از نوع فشار مثبت یا فشار منفی باشد. این رسپیراتورها هوا را با استفاده از یک سیستم کارتریج یا سیستم کانیستر از آلاینده های مختلف تصفیه می کنند. رسپیراتورهای تصفیه کننده هوا به دلیل مکانیسم تمیز کنندگی خود دارای محدودیتهای ذیل می باشند.

1. برای فضاهای محصور و یا جاهایی که میزان اکسیژن کمتر از 5/19 درصد حجمی باشد قابل استفاده نیستند.
2. در جاهایی که خطرات موجود (IDLH) در عرض نیم ساعت اثرات بهداشتی غیر قابل برگشت ایجاد کنند.
3. در جاهایی که نوع و ماهیت و غلظت آلاینده ناشناخته است و یا غلظت بیش از حد توانایی رسپیراتور باشد.
4. در جاهایی که امکان جذب یا فیلتره کردن آلاینده عملی نیست.

رسپیراتور سیستم کانیستر از نوع FULL FACE  تمام صورت می باشد و از جنس Rubber (لاستیک طبیعی) و یا Silicon (سیلیکون) ساخته شده است و دارای بندهای کشی می باشد که روی سروگردن قرار می گیرند وسیستم کانیستر را روی صورت محکم می کنند.در این نوع رسپیراتور یک فیلتر کانیستر می توان استفاده کرد و این نوع فیلتر ظرفیت 250 میلی لیتر گاز را دارد و تحت استاندارد EN141 و EN143 می باشد.

فیلترهای کانیستر قابلیت جذب گازها و بخارات وذرات را دارندکه به صورت فیلترهای با قابلیت جذب گاز مانند A2 ,A1  و هم به صورت فیلترهای با قابلیت جذب ذرات مانند P3 می باشند. و بدین نحو می توان ازحالت ترکیبی آن نیز مانند A2P3 استفاده کرد. در این نوع فیلترها که به صورت پیچی روی رسپیراتور محکم می شوند هوا از یک دریچه وارد می شود و از روی ماده جاذب می گذرد و هوای تصفیه شده وارد دستگاه تنفسی می گردد. در مواقعی که از این نوع فیلترها استفاده نمی شود باید دریچه ورودی هوا مسدود گردد.

فیلترهای کارتریج که با قابلیت جذب گاز و بخارات و ذرات و یا به صورت توام تهیه شده اند با رسپیراتور Half face ماسک نیم رخ استفاده می شوند و این فیلترها می توانند بصورت دوتایی و یا تکی با این نوع ماسک استفاده شوند زیرا ماسک Half face به صورت دو فیلتره و تک فیلتره ساخته شده است .

هر جایی که غلظت آلودگی کمتر باشد وآلودگی از نوع ذرات باشد از ماسک تک فیلتره استفاده می شود و جاهایی که آلودگی گاز و بخارات بوده از ماسک دو فیلتره استفاده می شود. مواد بکار رفته در ساخت این ماسکها از Thermoplastic (لاستیک طبیعی گرمازا) یا سیلیکون طبیعی می باشد. یک رسپیراتور گاز و بخارات و مواد معلق حداکثر 28 روز کارآیی دارد تا اینکه مواد فیلتر ها ازبین بروند. نکته ای که در استفاده از رسپیراتور ها اهمیت زیادی دارد عبور آلاینده بدون حذف از میان ماده جاذب است که به این امر Break Through یا ترک آلاینده می گویند. ترک آلاینده برای حالتی است که در آن سیستم کارتریج فیلتر توانایی خود را از دست داده و در نتیجه آلاینده های گاز و بخار به درون سیستم تنفسی کاربر نفوذ می کنند در چنین مواردی حتما باید فیلتر تعویض شود.

مدت استفاده از فیلترها مربوط به توصیه کارخانه سازنده نمی باشد و بستگی به رطوبت و خشکی هوا دارد. میزان تنفس، درجه حرارت و غلظت گازها در این مدت دخالت دارند. به هر حال از آنجایی که فیلتر به تدریج آغشته می شود یکی از دلایل اخطاری که فیلتر تقریبا فرسوده شده بوی گازی است که از میان مواد فیلتر عبور می کند. هنگامی که غلظت زیاد نباشد تا به ارگانهای بدن آسیب نرسیده باید فیلترها تعویض شوند. حالت فساد فیلتر توسط بوی مشخص شده برای هر نوع ماده ای، فساد فیلتر نمایان می شود بطور مثال سولفید هیدروژن بوی تخم مرغ گندیده منتشر می کند که در صورت استشمام باید فیلتر را تعویض نمود.

همانطوری که قبلا ذکر شد هنگامی که نیاز است تا گاز و بخارات محیط و گرد و غبارها باهم جذب شوند دو فیلتر گاز وبخارات و فیلتر گرد و غبار بصورت سری به هم چسبیده و استفاده می شود و یا هنگامی که فیلتر گاز و بخارات باید قوی تر باشد از دو فیلتر که بصورت سری به هم متصل شده اند استفاده می گردد مانند A2 یا AB1P3. می توان از فیلتر HEPA نیز در ساخت برخی ماسکهای تصفیه کننده هوا استفاده کرد در صورت استفاده از این فیلتر فاکتور حفاظتی آن افزایش می یابد.

برای محافظت در برابر گاز منواکسید کربن از چه فیلتری باید استفاده کرد؟

اساس کار فیلتر مورد استفاده برپایه جذب سطحی وعمقی قرار ندارد .برای جذب منواکسید کربن از فیلترهای کانیستر استفاده می شود که کانیستر مربوطه با محلولی از اکسیدهای منگنز ومس که با نام تجارتی هپکالیت شناخته می شوند پر می گردد این مخلوط CO را به CO2 اکسید می کند که این واکنش در برابر رطوبت امکان پذیر نبوده وبرای جلو گیری از نفوذ رطوبت به درون کانیستر، عامل اکسید کننده رسپیراتور را از دو طرف با لایه نازکی از یک خشک کن می پوشانند. در صورتی که عامل خشک کن از رطوبت اشباع شود عمر مفید کانیستر پایان یافته می باشد در جاهایی می توان از فیلترهای جاذب منواکسید کربن استفاده کرد که حداکثر غلظت آلودگی 25/0 درصد حجمی و حداکثر زمان استفاده 30 دقیقه باشد. برای نگهداری این نوع فیلتر باید از محفظه پلاستیکی استفاده کرد. براساس استانداردهای اروپایی رنگ برچسب مشخص کننده روی فیلتربا نوار رنگی سیاه مشخص شده و با نام UP3 شناسایی می شود که توانایی جذب همه گاز و بخارات و فیومها و میستها و گرد و غبارهای دارای منواکسید کربن را دارد.

استانداردهای اروپایی نامگذاری فیلترها

فیلترهای تصفیه کننده هوا به سه دسته تقسیم می شوند:

1. فیلترهای گاز وبخارات
2. فیلترهای ذرات
3. فیلترهای ترکیبی

فیلترها نباید در محیطی که مواجهه با عناصر اصلی تشکیل دهنده آلودگی از رنج کارآیی فیلتر بالاتر است استفاده شوند. فیلترهای گاز و بخارات در سه کلاسه تولید شده اند تا به استفاده کننده اجازه داده شود که بهترین نوع را برای کار خود انتخاب کند که این کلاسه ها براساس ظرفیت جذب می باشد. در هنگام استفاده از فیلترهای گاز و بخارات نباید غلظت آلودگی از مقادیر ذیل تجاوز نماید این مقادیر تحت استاندارد EN 141:2000 است :

برای فیلترهای کلاسه 1 = برابر 10/0 درصد حجمی

برای فیلترهای کلاسه 2 = برابر 5/0 درصد حجمی

برای فیلترهای کلاسه 3 = برابر 1 درصد حجمی

فیلترهای جاذب ذرات مطابق استاندارد از نفوذ ذرات هوابرد محافظت می کنند. آنها با علامت P و با برچسب نوار سفید رنگ نام گذاری شده اند. و با کد هایP1 ,P2 ,P3 نامیده می شوند.کارایی فیلتر P3> P2> P1  می باشد.

•  فیلتر P1 تا زمانیکه آلودگی به 4*OEL برسدقابل استفاده است
• فیلتر P2 تا زمانیکه آلودگی به 10*OEL برسدقابل استفاده است
• فیلتر P3 تا زمانیکه آلودگی به 20*OEL برسدقابل استفاده است

از سری قرار دادن فیلترهای گازی و ذره ای فیلترهای تر کیبی تشکیل شده اندکه همزمان گاز و بخارات و ذرات آلودگی را جذب می کنند. آنها دارای علامت دو جزئی از گاز و ذرات می باشند. بطور مثال فیلتر A2P3 برای نقاشی مناسب می باشد.

فیلترها باید در شرایط درجه حرارت ورطوبت که توسط برچسب روی فیلتر مشخص شده داخل نایلون و جعبه نگهداری شوند.

رسپیراتورهای یکبار مصرف

تمامی ماسکهای یکبار مصرف حفاظت کامل را در برابر ذرات جامد و مایع تامین می کنند استاندارد N95 , EN149 نیز مربوط به همین ماسکها می باشد این رسپیراتورها پس از هر بار یا هر دوره استفاده بایستی دور انداخته شوند در صورتیکه این نوع رسپیراتورها متناسب با نوع خطرات باشند تفاوتی با سایر رسپیراتورهای این دسته ندارند. این ماسکها در سه کلاسه FFP1 ,FFP2 ,FFP3 تهیه شده اند که فاکتور حفاظت اسمی آنها بدین صورت می باشد (OEL=حد مواجهه شغلی)

  FFP1=4.5 *OEL    FFP2=12*OEL      FFP3= 50*OEL

بطورکلی هرچه کارآیی فیلتری بالاتر باشد میزان مقاومت تنفسی آن بیشترخواهد بود. میزان کارآیی و پالایندگی فیلتر FFP3 در مقابل آئروسلهای جامد و مایع تا 99 درصد می باشد که ذرات 0.3 میکرون وبیشتر را می گیرد به همین دلیل میزان مقاومت تنفسی آن بیشتر و نفس کشیدن با آن مشکل تر  می باشد. میزان حفاظت رسپیراتور FFP3 عالی ترین درجه دردسترس برای رسپیراتورهای یک بار مصرف تصفیه کننده هوادر اتحادیه اروپایی است که در کلاسه استاندارد EN149 بیان شده است فاکتور حفاظتی تعیین شده برای FFP3 برابر 20*OEL است و فاکتور حفاظت اسمی آن 50*OEL  است.

ماسک FFP2 با مقاومت تنفسی کم و بازدهی فیلتراسیون زیاد ازمواد پلی پروپیلن بدون خاصیت سمی، محرک و سوزش آور ساخته شده است. ماسک FFP2 از 4 لایه که روی هم قرار گرفته تشکیل شده است . مواد دارای الکتریسیته ساکن و فیلتراسیون بالا ،از خصوصیات این ماسک است. پارچه کربن اکتیو تاثیر زیادی برای مقاومت در برابر مواد باسمیت کم دارد . همچنین یک پیش فیلتربرای جذب بخارات اسیدی به کاربرده شده است.در مجموع رسپیراتورهای یکبار مصرف نیز توسط شرکتهای مختلف تولید می شوند که کلاسه این فیلترها را حفظ نموده وبرای هر دسته از تولیدات خود مدل خاصی انتخاب نموده اند. مانند ماسک تنفسی سوپاپدار (HY8222 (FFP2 که دارای استاندارد EN 149 باقابلیت جذب گرد وغبار باسمیت کم و متوسط با غلظت زیر حد OEL می باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ پاورپوینت کارگاه آموزشی حفاظت تنفسی

⇐ تجهیزات محافظ تنفسی

⇐  فیلتراسیون هوا در بیمارستانها

⇐  انواع فیلترهای نمونه برداری