راهکارهای مدیریت بهداشت و ایمنی

راهکارهای مدیریت بهداشت و ایمنی

فرمت: PDF تعداد صفحات: 9

مقدمه

راهکارهایی برای ارتقا و نیز تحقق مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست هست. یکی دیگر از وظایف موجود در مدیریت ایمنی، عبارت است از تأثیرگذاری در رفتار انسانها و نیز، محدود کردن امکان وقوع اشتباهاتی که احتمال دارد به آسیب یا زیان بینجامد. به همین منظور، ضرورت دارد مدیران ایمنی، چگونگی ناتوانی افراد (یعنی، ناتوانی در عملکرد مطلوب یا بی خطر یا هر دو) را در بررسی های خود لحاظ کنند. هدف از راهکارهای حاضر، عبارت است از شناسایی و رفع خطرات و نیز، ارزیابی و کنترل خطرات احتمالی و ناگزیر.

اهداف عملی

اهداف عملی مدیریت ایمنی عبارتند از:

• به دست آوردن پشتیبانی همه ی افراد دخیل در تلاش های راجع به بهداشت، ایمنی و محیط زیست
• بهره گیری از سیاستگذاری های طراحی و خرید، برای کنترل خطرات و خطرات احتمالی
• اجرای برنامه ی مناسب برای بازرسی، جهت به دست آوردن بازخورد
• حصول اطمینان از این که اصول کنترل خطرات، بخشی از آموزش های عملی نظارت باشد
• ابداع و طراحی کنترل هایی که براساس ارزیابی خطرات احتمالی باشد
• تبعیت از مقررات و استانداردها

مزایا

چنانچه مدیریت ایمنی، موفق باشد، در هزینه ها، بسیار صرفه جویی می شود و نیز، سوانح، به نحو مناسب، به ثبت می رسد. برخی از شرکت ها به سبب موفقیت سیستم مدیریت ایمنی خود، شهرت یافته اند. شرکت دو پانت [شرکتی بزرگ در ایالات متحده که تولید کننده ی مواد شیمیایی و مبدع نایلون، رایون، سلوفان و جز اینها است[ ادعا می کند بیش از ۱۰ سال است در چند کارخانه اش که هر کدام بیش از ۱۰۰۰ خدمه دارند، هیچ سانحه ی منجر به جراحتی رخ نداده است که باعث شود شخص، ناچار به استراحت گردد. شایسته است به بررسی ۱۰ اصل مدیریت ایمنی در شرکت دوپانت بپردازیم:

1. می توان از همه ی جراحات و بیماری های شغلی، جلوگیری کرد؛
2. مدیران، مستقیما مسئول جلوگیری از موارد فوق هستند. هر مدیر، مسئول پایین تر از خود است و باید به مدیران بالاتر از خود، پاسخگو باشد؛
3. ایمنی، یکی از شروط استخدام است و به اندازه ی تولید، کیفیت یا کنترل هزینه اهمیت دارد؛
4. جهت حفظ دانش راجع به ایمنی، آموزش عملی، الزامی است. این آموزش، شامل چگونگی ایجاد روال ها و استانداردهای عملکرد بی خطر در هر شغل نیز هست؛
5. بررسی روشمند و بازرسی ایمنی، ضرورت دارد؛
6. ضرورت دارد معایب، سریعا اصلاح شود. برای این کار، باید مواردی را جرح و تعدیل کرد، روال هایی را تغییر داد، آموزش عملی را بهبود بخشید یا نظمی پایدار و سازنده، ایجاد کرد با همه ی این موارد را به انجام رساند؛
7. لازم است اعمال خطرناک، حوادث و نیز سوانح منجر به جراحت، مورد تفحص قرار گیرد؛
8. ایمنی در خارج از محل کار نیز به اندازه ی ایمنی در محل کار، اهمیت دارد؛
9. جلوگیری از سوانح، مقرون به صرفه است و بیشترین هزینه، رنج انسان ها، به شمار می آید؛
10. اساسی ترین بخش برنامه ی بهداشت، ایمنی و محیط زیست، افراد هستند. ضرورت دارد کارکنان، دارای حضور فعال در این برنامه باشند و با طرح پیشنهادهای اصلاحی خود، مسئولیت تکمیل کار مدیران را برعهده بگیرند.

مؤلفه های اصلی

پنج مؤلفه ی اصلی در مدیریت موفق بهداشت، ایمنی و محیط زیست عبارتند از:

• سیاستگذاری
• سازماندهی
• برنامه ریزی و اجرای برنامه
• نظارت
• بازبینی عملکرد و بررسی روشمند آن

باید دانست که این پنج مؤلفه، از هم مستقل هستند و در چرخه ای نیستند که بشود آنها را در هر بازه بازبینی کرد. از همین رو، لازم است سیاست گذاری را نظر به ارتباط آن با شرایط، کارآیی آن و نیز دیگر عواملی که در گذر زمان، تغییر می کنند، پیوسته مورد بازبینی قرار دهیم. جهت مطالعه ی اطلاعات کامل در این باب می توان به مأخذ زیر مراجعه کرد:

HSG65-Successful health and Safety Management, HSE Books, LIK, British Standards BS 8000, and OHSAS 18000

سیاست گذاری

موفقیت در مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست، مستلزم وجود سیاست گذاری های جامع برای بهداشت و ایمنی است که به نحوی کار آمد، به اجرا برسند و در تمام عملکردهای تجاری و تصمیم گیری ها لحاظ شوند. سیاست گذاری کارآمد است که شامل تعهداتی در قبال بهبود مستمر و پرهیز از «پیروی صرف از مقررات و استانداردها» باشد، زیرا چنین پیروی موجب ایجاد فرهنگی می شود که در آن، برای رفع حداقل مقتضيات قانونی، «فقط حداقل کار لازم» به انجام می رسد. ضرورت دارد شالوده ی سیاست گذاری، بر پذیرش این نکته باشد که مدیریت موفق بهداشت، ایمنی و محیط زیست، یکی از اهداف تجاری اساسی در سازمان است و اهمیت یکسان با اهمیت اهداف آشکار، از قبیل سود و قابلیت بقای مادی، دارد.

در برخی از حوزه های قضایی، لازم است در تدوین سیاست گذاری مکتوب برای ایمنی، همه ی کارفرمایان، دخیل باشند و این امر، فقط در مورد کوچکترین سازمانها ضرورت ندارد. سیاست گذاری مکتوب، بنیاد موفقیت در مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست است. در این سیاست گذاری مکتوب، بر مسؤليت ها تأکید می شود، علت این تاکید بیان می شود، مسؤوليت ها توضیح داده می شوند و نیز، به افراد مختلف واگذار می گردند. یکی از شروط اساسی برای حضور مدیران در همه ی سطوح، عبارت از آن است که مسئولیت، به قدر کفایت، ایفا شده است یا خیر. چنین فرایندی، موجب تملک برنامه ی برای بهداشت، ایمنی و محیط زیست می شود که بر مبنای اصل پاسخگویی است.

سازماندهی

برای این که سیاست گذاری بهداشت، ایمنی و محیط زیست، کارآمد شود، ضرورت دارد هم مدیران و هم کارکنان، حضوری فعال داشته و متعهد باشند. نیل به استانداردهای عالی بهداشت، ایمنی و محیط زیست، برای سازمان هایی میسر است که «فرهنگ ایمنی» را به وجود آورند و حفظ کنند. چنین فرهنگی، برای کنترل خطرات احتمالی، همه ی اعضای سازمان را ترغیب می کند و دخیل می داند. مقصود از ایجاد، اجرا و حفظ ساختارها و سیستم های بهداشت، ایمنی و محیط زیست در سازمان، عبارت است از:

• حصول اطمینان از کنترل: از طریق کسب اطمینان از این که مدیران، الگوی دیگران باشند، همچنین، از طریق تعیین استانداردهای عملکرد و سنجش عملکرد بر طبق این استانداردها. همین طور، از طریق انتصاب یکی از اشخاص ارشد و کلیدی حاضر در بالاترین سطح سازمان، جهت نظارت کلی و پذیرش مسئولیت در قبال اجرای همه جانبه ی سیاست گذاری مزبور. پاسخگویی آشکار همه ی افراد، یکی از جنبه های مهم کنترل است و لازم است در بازبینی ها و ارزیابی ها، عملکرد هر شخص نیز در قبال ایمنی سنجیده شود.
• ترغیب همکاری: لازم است هم کارکنان و هم نمایندگان ایمنی آنها، به همکاری ترغیب شوند. یکی از جنبه های مهم برای حفظ فرهنگ مناسب ایمنی، عبارت است از تأکید بر اهداف مشترک و افزایش آگاهی افراد در خصوص اهداف نهایی بهداشت، ایمنی و محیط زیست.
• حصول اطمینان از ارتباطات کارآمد: از طریق عرضه ی اطلاعات راجع به خطرات، خطرات احتمالی و نیز، اقدامات لازم برای پیشگیری. نحوه ی رفتار اشخاص ارشد و کلیدی، بسیار مهم است و باعث انگیزه در دیگران می شود. برای مثال، بازدید ادواری این افراد از سازمان، جهت اطلاع از وضعیت ایمنی سازمان، حاکی از توجه و حضور فعال ایشان است.
• حصول همکاری در فعالیت ها: که در داخل سازمان، بین بخش های کاری مختلف اداری و اجرایی، به انجام می رسد و نیز، در خارج سازمان، با دیگر سازمان هایی که با بخش های مزبور، ارتباط دارند
• حصول اطمینان از قابلیت افراد: از طریق ارزیابی مهارت های لازم برای اجرای بی خطر کارها و سپس، ایجاد امکاناتی جهت آموزش نظری و عملی کافی برای کارکنان (از جمله، کارکنان موقت). دستورالعمل معیار در اتحادیه اروپا، جهت ترغیب همین امر، کارفرمایان را ملزم می کند که بر اساس ارزیابی افراد و تعیین توانایی های آنها، به استخدام، گزینش، تعیین شغل، انتقال و آموزش افراد بپردازند. همچنین، برای کسب اطمینان از قابلیت افراد، لازم است مطمئن شویم که مجاری مناسب جهت دسترسی به اطلاعات و مشاوره ی متخصصان، در هنگام نیاز، موجود خواهد بود. قابلیت افراد، فقط مربوط به آموزش عملی آنها نیست، بلکه باید دانش کسب شده و مهارت های لازم، در اعمال آنها آشکار باشد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید:

حتما بخوانید:

⇐ ممیزی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت کار

⇐ مبانی، تشریح الزامات و مستندسازی سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی ISO 45001:2018

⇐ سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای 2018:BS ISO 14001

⇐ الزامات سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای