راهنمای ثبت، تجزیه و تحلیل حوادث

راهنمای ثبت، تجزیه و تحلیل حوادث

1. مقدمه
2. تعاریف
   • خطر
   • شبه حادثه
   • حادثه
3. انواع حادثه
   حادثه ناشی از كار آماری
   حادثه ناشی از كار غیرآماری
   حادثه غیرناشی از كار
4. انواع آسیب
   آسیب های جزئی
   آسیب های متلف وقت LTI
   ناتوانی كلی دائمی/ از كارافتادگی كلی PTD
   ناتوانی جزئی دائمی PPD
   آسیب های وارده به پشت (در اثر ضربه)
   دردكمر
   فتق
   آسیب دیدن در حین ورزش
5. روش محاسبه ساعات كاركرد پرسنل (نفرساعت)
6. محاسبه ضرایب استاندارد
   ضریب شدت حادثه ASR
   ضریب تکرار حادثه AFR
   ضریب تکرار حوادث متلف وقت LTIF
   ضریب فوت در اثر حادثه FAR
   ضریب میزان شیوع حوادث منجر به فوت FIR
   ضریب شیوع كل موارد قابل ثبت TRIR
7. شیوه گزارش دهی حوادث
8. اسناد موثر در تحقیق

مقدمه:
هر روزه هزاران حادثه در سطح جهان رخ می دهد. اشتباهات كارگران، تجهیزات معیوب، نحوه انبار كردن نادرست و محیط كاری نامناسب علت اصلی بروز حوادث می باشد. به كمك بررسی حادثه می توان مشخص نمود كه حادثه چرا و چگونه به وقوع پیوسته است؟
با توجه به اینکه هدف اصلی از بررسی حادثه پیشگیری می باشد نه یافتن مقصر و ملامت كردن افراد، با استفاده از اطلاعات جمع آوری شده در بررسی حادثه می توان از بروز اتفاقات مشابه و یا حوادث خطرناك تر پیشگیری به عمل آورد.

روش اطلاع و ثبت حوادث ایمنی :
اطلاع و ثبت حوادث و تنظیم آمار دقیق آن برای شركت حائز اهمیت است، زیرا بدین طریق علل و عواملی كه با تصحیح یا كنترل آن ها می توان از تکرار حوادث مشابه پیشگیری نمود، روشن می گردد.

ارزیابی چگونگی وضعیت بهداشت، ایمنی و محیط زیست شركت / واحد را نیز می توان بوسیله تجزیه و تحلیل آمار و حوادث به همراه گزارش ممیزی انجام یافته، مشخص نمود. هدف از تهیه راهنمای حاضر ارائه یك ساختار یکسان جهت گزارش دهی، ثبت و تجزیه و تحلیل حوادث می باشد.

2- تعاریف
2-1 خطر: به شرایطی كه دارای پتانسیل رساندن آسیب و صدمه به كاركنان، خسارت به وسایل، تجهیزات، ساختمان ها و از بین رفتن مواد یا كاهش قدرت كارآیی در اجرای یك عمل از قبل تعیین شده، اطلاق می شود.

2-2 شبه حادثه : یك رویداد یا پیامد كه منجر به صدمه نگردیده اما تحت انحراف از شرایط قبلی پتانسیل
ایجاد آسیب و صدمه را دارد.
2-3 حادثه: به رویداد ناخواسته ای كه منجر به آسیب به پرسنل، محیط زیست و صدمه به تجهیزات گردد، گفته می شود.

3- انواع حادثه

1-3 حادثه ناشی از کار آماری
به آسیب هایی كه در مدت قرارداد بین كاركنان و شركت برای انجام كار در شبانه روز (با در نظر گرفتن آیین نامه سازمان بیمه های اجتماعی كارگران) حین انجام وظیفه و یا ناشی از انجام وظیفه به كاركنان شركت وارد آید (یا حادثه ای كه منجر به آسیب دیدگی كاركنان در حین انجام كار می شود).

درصورتیکه بیماریهای حاد، مزمن یا مرگ ناشی از كار باشد به تشخیص پزشك صنعتی شركت جزو آسیب های ناشی از كار به شمار می رود.

2-3 حادثه ناشی از کار غیرآماری
حوادثی كه حین رفت و آمد بین محل زندگی و شركت، ساعات صرف غذا و موارد مشابه آن رخ دهد و بنحوی با انجام وظیفه ارتباط داشته باشد ناشی از كار محسوب ولی در آمار حوادث منظور نمی گیرد.

3-3 حادثه غیر ناشی از کار
كلیه آسیب هایی كه مشمول تعریف آسیب های ناشی از كار غیر آماری نشود نظیر آسیب هایی كه در اثر وقوع حوادث خارج از ساعات كار یا ایام تعطیل برای كاركنان رخ می دهد (در صورتیکه مشغول انجام وظیفه برای شركت نباشد) آسیب های غیر ناشی از كار نامیده می شود.

4- انواع آسیب
آسیب به بیماری، جراحت و هرگونه اثركوتاه مدت / دراز مدت بر بدن انسان یا خسارات به تجهیزات، تاسیسات و محیط كار در اثر حادثه گفته می شود.

4 -1 آسیب های جزئی
آسیب هایی كه با انجام كمك های اولیه 1 می توان فرد آسیب دیده را مداوا نمود، بطوریکه بتواند در روز حادثه یا حداكثر روز بعد به كار روزمره اشتغال یابد.

4 -2 آسیب های متلف وقت LTI2
مجموع موارد مرگ ومیر، از دست رفتن روز كاری و از كار افتادگی كلی (ناتوانی كلی دائمی) و جزئی است به عبارتی آسیب هایی كه در نتیجه آن كاركنان قادر نباشد وظایف مقرر را بنا به تشخیص مقامات طب صنعتی انجام داده و علاوه بر روز حادثه یك یا چند روز از كار معاف گردد.

LTI = موارد مرگ و میر+ PTD+PPD+LWDC

منظور از 3 LWDC (از دست رفتن روز كاری) عبارت از مواردی از حوادث شغلی كه منجر به از دست رفتن روز كاری می شوند. به عبارتی در اثر وقوع حادثه نفر امکان مراجعت به محل كار و ادامه فعالیت كاری خود را ندارد.

نکته: طبق مجموع مقررات شركت ملی صنایع پتروشیمی (NPC) حوادث متلف وقت عبارت است از كلیه حوادثی كه سبب غیبت بیش از 48 ساعت شاغل از شغل مربوطه می شود.

4- 3 ناتوانی کلی دائمی/ از کارافتادگی کلی PTD
هر نوع صدمه شغلی غیر از مرگ كه منجر به از دست رفتن دائمی یك یا چند توانایی شاغل می گردد (برای مثال قطع یکی از اندامها، صدمه مغزی دائمی، از دست دادن بینایی).

4 -4 ناتوانی جزئی دائمی PPD 
عبارت است از هر نوع صدمه شغلی غیر از مرگ و آسیب های ناتوان كننده دائمی كه منجر به ایجاد عملکرد ناقص در استفاده موثر از یك یا چند عضو فرد حادثه دیده گردد)برای مثال چشم فرد كورنشده است اما بینایی وی محدود شده است(.

4 -5 آسیب های عمدی
آسیب هایی كه شخص خود در حین انجام وظیفه عمداً به خود وارد آورده جزء آسیب های ناشی از كار محسوب نمی شود.

4 -6 آسیب های وارده به پشت (در اثر ضربه)
اگر پشت فردی در اثر ضربت یا برخورد به شی در حین انجام وظیفه آسیبی وارد آید مصدوم در همان روز مراتب را به سرپرست مسئول اطلاع داده و گزارش حادثه دریافت و به درمانگاه مراجعه نمایدكه این حادثه ناشی از كار آمار محسوب می شود.

4 -7 دردکمر
كمردرد كاركنان در سر كار در صورتی ناشی از كار آماری محسوب می شود كه به علت انجام اعمالی از قبیل بلند كردن و یا نقل و انتقال جسم و غیره رخ داده و مورد تائید مقامات HSE و سرپرست مربوطه قرارگیرد.

4 -8 فتق
فتق هنگامی جزء حوادث ناشی از كار محسوب خواهد شد كه در حین انجام وظیفه بطور ناگهانی و توأم با درد حاصل شود و بواسطه یکی از شرایط زیر باشد :
زمین خوردن، پرت شدن، وارد آمدن فشار به شخص، زور ورزی زیاد و غیره بنحوی كه شخص از شدت درد قادر به ادامه كار نباشد و وقوع حادثه به سرپرست مربوطه گزارش و آسیب مورد تأیید ایشان و مقامات HSE واقع شود.

4 -9 آسیب دیدن در حین ورزش
آسیب های وارده به اشخاص در اثر شركت در ورزش های كه از طرف شركت ترتیب داده می شود ناشی از كار است ولی در آمار منظور نخواهد شد.

در گزارشات منظور از كل موارد قابل ثبت (TRC) مجموع موارد منجر به صدمات متلف وقت، موارد منجر به محدودیت شغلی و مواردی كه منجر به درمان پزشکی می شود می باشد به عبارتی :

TRC = LTI+RWDC +MTC

در فرمول فوق منظور از MTC (موارد منجربه درمان پزشکی) مواردی است كه فاقد شدت لازم جهت طبقه بندی به عنوان مرگ ، از دست رفتن روز كاری و یا محدودیت شغلی است اما شدت آنها به اندازه ای است كه نیاز به اقدامات پزشکی دارد.

همچنین منظور از RWDC (موارد منجر به محدودیت شغلی) هر حادثه شغلی به استثناء مرگ یا موارد از دست دادن روز كاری است كه منجر به نامناسب شدن فرد جهت انجام كارهای معمول روزانه در شغل خود می گردد را محدودیت شغلی نامند. محدودیت شغلی حتی برای یك روز هم محاسبه می شود.

5- روش محاسبه ساعات کارکرد پرسنل (نفرساعت)

روش محاسبه ساعات کارکرد پرسنل

تبصره 1 : منظور از ساعات كاری در محاسبه ضرایب استاندارد (بند 6)، كل ساعات كاری انجام شده توسط همه كاركنان می باشد.

تبصره 2 : برای كاركنان كه به هر دلیل در تاسیسات و اماكن اقامتی مربوط به شركت زندگی می كنند، فقط ساعاتی را كه رسماً در محیط كارخود انجام وظیفه می نمایند، محاسبه نمایید.

تبصره 3 : برای كاركنان سیار مانند مدیران اجرایی و سایركسانی كه ساعت كارآن ها دقیقاً تعریف نشده است، بطور میانگین 8 ساعت در روز مبنای محاسبه قرارگیرد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ جزوه تجزیه و تحلیل حوادث دکتر غلام نیا

⇐ نرم افزارهای مدل سازی حوادث

⇐ تجزیه و تحلیل رویدادها و گزارش نویسی HSE

⇐ آمار و اطلاعات حوادث و رویدادها, جمع اوری و استفاده از آنها

Sirvan Sheikhi

متولد آذر 1369. کارشناس بهداشت حرفه اي ناپیوسته از دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه می باشم. باتوجه به پراکندگی موضوعات تصمیم به راه اندازی این سایت گرفته ام و در این راستا به یاری همه مهندسین نیازمندم. انشا... بتوانیم به کمک همه، سایت پر محتوایی برای همکاران داشته باشیم.