درسنامه بهداشت و سلامت سالمندان

درسنامه بهداشت و سلامت سالمندان

فرمت: Pdf  تعداد صفحات: 232

فهرست:

• فصل اول: تعریف اهداف و فلسفه ی سلامت سالمندی
• فصل دوم: عوامل مهم و موثر در افزایش طول عمر
• فصل سوم: انواع پیری در سالمندان
• فصل چهارم: آموزش بهداشت سالمند
• فصل پنجم: جنبه های اقتصادی، اجتماعی، بهداشت سالمندی و توصیه های بهداشتی به سالمندان
• فصل ششم: تغذیه
• فصل هفتم: فعالیت بدنی
• فصل هشتم: بهداشت در سالمندان
• فصل نهم: زندگی شاداب
• فصل دهم: بیماری های شایع و هدف براساس دستورالعمل های وزارت بهداشت
• فصل یازدهم: ارزیابی سالمند سالم و ناخوش از نظر علایم
• فصل دوازدهم: آشنایی با برنامه های جاری نظام سلامت در مورد سالمندان
• فصل سیزدهم: آشنایی با نظام ثبت اطلاعات برنامه سلامت سالمندان
• پیوست
• منابع

تعریف سالمندی:

فرآیند سالمندی تغییرات تدریجی در ساختار و عملکرد موجودات زنده است که با مرور زمان ایجاد شده و ناشی از بیماری یا صدمات عمده نیست و سرانجام منجر به افزایش احتمال مرگ می شود. سن زیست شناختی کسی را نمی توان از سن تقویمی او دریافت. از این رو گفته شده است که هیچکس تنها با گذراندن شمارهایی از سالهای عمر پیر نمی شود. غالباً برای سادگی، سن تقویمی را مبنای تعریف سالمندی قرار میدهند.

تعریف فرد سالمند: 

بنا به تعریف سازمان جهانی بهداشت، سالمند به کسی گفته می شود که سن 60 سالگی را پشت سر گذاشته باشد که از نظر رنج سنی به سه گروه تقسیم می گردد:

سالمند جوان (70-60 سال)، سالمند میانسال (80-71 سال) و سالمند پیر (81 سال به بالا)

تعاریف دیگر در حیطه ی سالمندی:

سالمند آسیب پذیر: فردی که در طی فرایند سالمندی دچار مشکلات ساختاری و عملکردی در بدن می شود. مثل سالمندی که دارای بیماریهای زمینه ای مانند فشارخون بالا، MS ، دیابت و … دارد.

شاخص سالمندی: عبارت از تعداد افراد 60 ساله و بالاتر به ازای هر 100 نفر زیر 15 سال در جمعیت.

        جمعیت 60 سال و بالاتر
100×  __________________
جمعیت زیر 15 سال

نسبت وابستگی سالمندان: عبارت از تعداد افراد 60 ساله و بالاتر در هر 100 نفر افرادی که سن آنها 15 تا 60 سال می باشد.

        جمعیت 60 سال و بالاتر
100×  __________________
جمعیت زیر 15 تا 60 سال

جامعه رو به سوی سالمندی: بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، جامعه ای که بیش از 7 درصد جمعیت آن را گروه های سنی در رده سالمندی تشکیل دهد آن جامعه با پدیده سالمندی مواجه شده است.

      جمعیت 60 سال و بالاتر
100×  __________________
کل جمعیت تحت پوشش

اهداف و فلسفه ی درس سلامت سالمندی: 

در سال های اخیر کشور ایران به مدد توسعه اجتماعی – اقتصادی و پیشرفت های نظام سلامت، به میانگین سنی بالاتر و امید به زندگی بیشتری دست یافته است . بدیهی است که افزایش امید به زندگی با افزایش درصد جمعیت سالمند همراه بوده و سالخوردگی جمعیت یک دست آورد مثبت و یکی از افتخارات ما است. بر اساس سرشماری سال 1395 مرکز آمار ایران کشور ما 7 میلیون سالمند دارد که 28/9 درصد جمعیت را تشکیل می  دهد و انتظار می رود تا سال 1430 این درصد به 30 درصد کل جمعیت کشور برسد. سالمندی معمولا همراه با مشکلات مختلفی است که جنبه های جسمی، روانی، اجتماعی را در برگرفته و با تحمیل هزینه های قابل توجهی  همراه است با سالمند شدن جمعیت برنامه ریزی و سیاست گذاری در جهت تغییر نقش سالمندان از افرادی  وابسته به جمعیتی فعال از هر نظر، اجتناب ناپذیر است. با رعایت شیوه زندگی سالم می توان سالم پیر شد یا در صورت وجود بیماری عوارض آن را کنترل کرد و جلوی ناتوانی را گرفت. در واقع اینکه فرد در طول زندگی، چگونه زندگی کرده وضعیت سلامتی دوران سالمندی او را مشخص می کند.

اما حتی اگر در سالمندی هم شیوه زندگی سالم به کار گرفته شود باز هم موثر است و از بروز و یا پیشرفت  ناتوانی جلوگیری می کند. از این رو انجام مراقبت های دوره ای یا همان چک آپ در طول دوران قبل از سالمندی و سالمندی لازم و ضروری است.

یعنی اینکه در افراد سالمند حتی اگر هیچ مشکلی هم نداشته باشند سالی یک بار باید فشار خون کنترل شود، آزمایش قند خون ناشتا، معاینه بینایی، معاینه شنوایی و معاینه دهان و دندان انجام شود.

خلاصه مطالب و نتیجه گیری:

حفظ تندرستی و سلامت سالمندان امری امکان پذیر بوده و نباید بیماری و ناتوانی را جزء جدایی ناپذیر سالمندی دانست.

در این راستا مراقبت های دوره ای سالمندان برای جمعیت 60 سال و بالاتر در کنار آموزش شیوه ی زندگی  سالم می تواند با کاهش بار بیماری و افزایش امید به زندگی توام با سلامت به سالمندی سالم و فعال منجر  شود. بدیهی است شما به عنوان ارائه دهندگان خدمات سلامت، بیشترین نقش را در پیشبرد اهداف نظام خواهید داشت. امید است با تلاش شما شاهد افزایش برخورداری سالمندان از برنامه های سلامت سالمندان باشیم.

تعریف طول عمر

عمر طولانی یا دیر زیستی به زندگی طولانی اشاره دارد به ویژه زمانی که شخص یا چیزی بیش از انتظار دوام آورده باشد.

تعریف امید به زندگی یا متوسط طول عمر

یک شاخص آماری است که نشان میدهد اعضای یک جامعه به طور میانگین چقدر عمر می کنند، یا به عبارت دیگر انتظار میرود چقدر عمر کنند امید به زندگی در یک فرد یا گروهی از جمعیت به متغیرهای زیادی بستگی دارد مانند، عوامل اقتصادی، اجتماعی میزان مرگ و میر میزان بیماری سبک زندگی و دسترسی به امکانات بهداشتی. هر چه سطح بهداشت و درمان در جامعه ای افزایش یابد متوسط طول عمر افزایش خواهد یافت. از این رو این شاخص یکی از شاخص های سنجش پیشرفت و یا عقب ماندگی کشورها ست. متوسط طول عمر زنان در همه جوامع بیشتر از مردان است. به گزارش آمار مرکز ایران در سال ۱۳۹۸ امید به زندگی در مردان ۷۵/۵ سال و در زنان ۷۹/۴ سال می باشد.

عوامل مهم و موثر در طول عمر و امید به زندگی

طول عمر در کشورهای مختلف به عوامل متعدد و متنوعی بستگی دارد.

1. شیوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی
2. سطح آموزش سلامت در رسانه های فراگیر
3. سبک زندگی رایج تغذیه فعالیت بدنی بهداشت فردی
4. کمیت و کیفیت استرسهای فردی و اجتماعی
5. میزان شادی های مجاز و عمومی سلامت

از عوامل دیگر تاثیر گذار بر طول عمر و امید به زندگی میتوان به ویژگی های محیط زیست، شرایط اقتصادی کشور، ژنتیک، نژاد و جنسیت نیز اشاره کرد.

۱- شیوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی:

یکی از مهمترین عوامل موثر بر شاخص امید به زندگی در کشورهای مختلف، سطح خدمات بهداشتی و درمانی است. در کشورهایی که امید به زندگی بالایی دارند تمام خدمات بهداشتی و درمانی رایگان است. دولت هایی که در زمینه بیمه خدمات درمانی دارای سازوکار قویتری هستند و درصد بالاتری از خدمات بهداشتی و درمانی را تحت پوشش بیمه قرار می دهند، به طور طبیعی، شانس برخورداری از طول عمر بی شتر و زندگی سالمتر را در کشور خود افزایش می دهند. از طرف دیگر، آموزشهای عمومی در زمینه ی پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مختلف واگیر و غیرواگیر هم می تواند نقشی اساسی در افزایش میزان سلامت عمومی جامعه و نر «امید به زندگی» ایفا کند.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ اپیدمیولوژی بیماری ‎های شایع جسمانی و روانی سالمندان

⇐ تأثیر جمعیت سالمندان بر هزینه‌ های پرداختی سلامت

⇐ مراقبت از سالمندان در خانه و جامعه