دانلود جزوه سم شناسی صنعتی

دانلود جزوه سم شناسی صنعتی

فرمت: PDF   تعداد صفحات: 11

جزواتی زیادی از سم شناسی از اساتید در سایت موجود است که هر کدام به صورت جامع موضوعات مختلفی را مورد بررسی قرار داده اند. علاوه بر جزوه زیر در انتها موضوعات دیگر پیوست شده است.

فهرست:

1. تعریف سم

2. تقسیم بندی انواع مسمومیت

3. عوامل زیان آور شیمیایی

4. تقسم بندی مواد بر اساس ترکیب شیمیایی

5. عوامل زیان آورفیزیکی

سم یا زهر: ماده یا موادی است که دارای منشا گیاهی ،حیوانی و یا شیمیایی (معدنی ،آلی) بوده و از یک راه خاص و یا راه های مختلف در مقادیر معینی و معمولاً کم باعث اختلال یا توقف فعل و انفعالات حیاتی به طور موقت یا دائم می گردد.

آنچه دارو را از زهر متمایز می سازد مقدار استعمال (dose) و مصرف آن است.

مسمومیت چیست؟

مسمومیت عبارت است از به هم خوردن تعادل فیزیولوژیکی ،فیزیکی و یا روانی موجود زنده که در اثر ورود و تماس با ماده خارجی سمی ،از راه های مختلف اتفاق می افتد.

بروز مسمومیت با ظاهر شدن علائم و عوارض خاصی همراه است و شدت آن بستگی به نوع ماده سمی، مقدار آن، همچنین طول مدت ورود و تماس با آن دارد.

مسمومیت به دو نوع متمایز تقسیم می شود:

• مسمومیت حاد: یک باره – مقدار زیاد – راه ورود معین – اثر آن اغلب شدید و سریع می باشد.
• مسمومیت مزمن: ماده سمی به مقادیر کم و یا جزئی – در زمان طولانی و اثر آن نیز کند و پس از گذشت زمان نسبتاً طولانی ظاهر می گردد.

نکته:

در مسمومیت حاد جلوگیری از مرگ محدود و مشکل است اما در مسمومیت مزمن اغلب می توان پیش از آنکه مسمومیت پیشرفت نموده و عوارض سختی را ایجاد نماید از آن پیشگیری نمود.

مسمومیت ها را می توان به صورت های زیر تقسیم بندی نمود.

• مسمومیت اتفاقی
• مسمومیت عمدی

مسمومیت حاد: آثار و بقایای سموم را در معده و روده جستجو می کنند و ممکن است جستجوی سم در افراد زنده و یا مرده انجام گیرد. (اتفاقی ، عمدی)

مسومیت مزمن : آثار و بقایای سموم را در درجه اول در محیط کار و هوای کارگاه ها جستجو و اندازه گیری می شود و تجسس روی افراد زنده و کارگران انجام می گیرد. (مزمن)

آزمایش مواد بیولوژیکی: ادرار، خون، مدفوع، عرق، شیر و همچنین مو و ناخن (بیولوزیکی).

نکته: مسمومیت های اتفاقی و عمدی در مرحله اول راه ورود مواد سمی از طریق خوراکی و سپس استنشاقی و به ندرت پوستی است و مسومیت اغلب از نوع حاد می باشد در صورتی که در مسمومیت شغلی راه ورود سموم دردرجه اول از راه استنشاقی و در مرحله بعد از طریق پوستی است.

اگر مسمومیتی در حین کار از طریق خوراکی اتفاق افتد مسمومیت اتفاقی خواهد بود. مگر اینکه ندانسته کارگران مواد سمی را به نحوی از راه خوراکی به دستگاه گوارش خویش وارد سازند .

عوامل زیان آور محیط کار

الف-عوامل شیمیایی محیط کار

مهمترین فرمی که جامدات دارای اثر فیزیولوژیکی عمده می باشند گرد و غبار آنها است که تقسیم بندی مواد آلودکننده بر مبنای حالت فیزیکی می باشد.

1- گازها و بخارات:

گاز: به ماده ای اطلاق می شود که در بالای حرارتی بحرانی خود قرار دارد. و یا به عبارت دیگر حرارت 25 درجه سانتی گراد و فشار 760 میلی متر جیوه به صورت گاز وجود داشته باشد.

بخار: به ماده ای گفته می شود که در حالت گازی، در زیر درجه حرارت بحرانی است و یا به عبارت دیگر در حرارت 25 درجه سانتی گراد و فشار 760 میلی متر جیوه معمولاً مایع یا جامد است.

• رنگ گاز کلر سبز و بوی آن نافذ و خفه کننده است.
• رنگ اکسید ازت زرد خرمائی و محرک و سرفه آور است.
• بخار برم نیز قهواه ای خرمائی و خفه کننده می باشد.
• عده ای از گازها دارای رنگ و بوی خاصی نیستند. نمونه این گونه گازها مونو اکسید کربن و گاز کربنیک است.
• تعدادی از گازها قابلیت اشتعال دارند. دستگاه های اعلام کننده گازهای قابل اشتعال به نام انفجار سنج معروف (Explosimeter) است
• طریقه دیگری جهت جستجو و تعیین مقدار گازها وجود دارد که در آن از روش های شیمیایی استفاده می شود و به نام دستگاه های گازیاب معروف است.
  • لوله گازیاب این دستگاه دارای قطر 4-6 میلی متر است و با ماده سیلیکاژل پر گردیده و قسمتی با معرف یا ماده شیمیایی خاصی که با گاز مورد نظر ایجاد رنگ مخصوصی می نماید آغشته گردیده است.

انواع گازیاب: در ژاپن (گیتاگاوا) و در سایر کشورها انواع دیگری از قبیل (دراگر) معروفیت دارد.

پمپ مکنده: این دستگاه که به یک طرف لوله گازیاب وصل می گردد پس از آزاد کردن پیستون هوای مذکور در مدت زمانی که معمولاً 30 ثانیه است از داخل لوله عبور نموده.

لوله های گازیاب و موارد مصرف: مثلاً برای اکسید کربن از آغشته نمودن قبلی سیلیکاژل با پنتااکسید ید و بی اکسید سلنیوم در حضور اسید سولفوریک غلیظ دود کننده استفاده شده است در صورتی که گاز مونو اکسید کربن (CO) وجود داشته باشد قسمت آغشته به مواد شیمیایی فوق در اثر گاز مزبور به رنگ سبز مایل به قهوه ای تغییر رنگ خواهد داد.

ادامه مطلب را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

حتما بخوانید:

⇐ درسنامه جامع سم شناسی صنعتی

⇐ سم شناسی صنعتی