خطرات ناشی از تجهیزات و وسایل محل کار

خطرات ناشی از تجهیزات و وسایل محل کار

فرمت: Pdf تعداد صفحات: 14

مقدمه

خطرات ناشی از تجهیزات کار، بر دو قسم فیزیکی است. تشخیص قسم اول، آسانتر است. این قسم، شامل خطرات تجهیزات و ماشین آلات است و دربرگیرنده گیر کردن تن، دست یا پا اصابت شدید؛ تماس؛ گیر کردن مو، لباس یا وسایل شخصی به بیرون پرتاب شدن قطعات تجهیزات با قطعه ی کار و نیز؛ ناتوانی اجزای تجهیزات و ماشین آلات است. قسم دوم، خطرات سوای از تجهیزات را در بر می گیرد و شامل خطرات برق؛ قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی؛ فشار؛ دما؛ سروصدا؛ ارتعاش و نیز، تابش است. همچنین، خطراتی، ناشی از مؤلفه های غیرمادی، است، از قبیل، کنترل رایانه ی، دخالت اپراتور تجهیزات و نیز، نبود تعمیرات و نگهداری. لازم است خطرات همیشگی و مربوط به کار طبیعی تجهیزات را از خطرات ناشی از ناتوانی اجزای تجهیزات با ناتوانی سازوکارهای ایمنی، جدا بدانیم. از جمله ی خطرات همیشگی، عدم نصب حفاظ های لازم برای ایمنی اپراتور است و از جمله خطرات ناشی از ناتوانی تجهیزات یا سازوکارهای مذکور، عبارت است از خرابی سازوکار محافظ.

در بخش حاضر، عمدتا به شناسایی و نحوه کنترل خطرات ماشین آلات و تجهیزات کار می پردازیم. واضح است که برخی از تجهیزات کار، جزو ماشین آلات نیستند. اصول حفاظ بندی که در بخش حاضر می آید، در خصوص همه تجهیزات کار مصداق دارد. با این حال، از آنجا که در پرداختن به این مبحث، معمولا از اصطلاح “حفاظ بندی ماشین آلات” استفاده می شود، ما نیز از همین عرف، تبعیت می کنیم و در عین حال، اصول مذکور در این بخش، در خصوص همه تجهیزات کار، مصداق دارد. لازم است میزان جزئیات مورد بررسی در خصوص هر کدام از تجهیزات، متناسب آب خطرات احتمالی کاربرد آن باشد.

ایمنی تجهیزات کار

اصطلاح «تجهیزات کار» را به شکل های متعددی، تعریف می کنند. تقریبا می توان همه تجهیزات موجود در محل کار را مشمول این اصطلاح دانست، برای مثال، ابزار دستی، ماشین آلات، وسایل و حتی وسایل نقلیه موتوری تحت مالکیت سازمان، همگی در زمره تجهیزات کار هستند. با این حال، دام، مواد و نیز، سازه ها، جزو تجهیزات کار نیستند.

اصول استفاده ی بی خطر از همه تجهیزات کار، به قرار زیر است:

• ضرورت دارد تجهیزات، مناسب شرایط خاص استفاده، باشند. لازم است برای تعیین مناسبت تجهیزات، به نحو مناسب و کافی، به ارزیابی خطرات احتمالی بپردازیم. برای مثال، وسایل برقی، برای استفاده در محیط اشتعال پذیر، مناسب نیست و در صورت استفاده از این وسایل در چنین محیطی، ضرورت دارد وسایل مزبور، برای محیط اشتعال پذیر، طراحی شده باشند. لازم است در ارزیابی خطرات احتمالی، عوامل کار پژوه ای را نیز در نظر بگیریم. این عوامل، مربوط به کاربرد تجهیزات است.
• لازم است نحوه ی نصب، محل نصب و نیز، کاربرد تجهیزات، کمترین خطر احتمالی ممکن را برای اپراتورهای و دیگران، ایجاد کند. این امر، بدان معناست که باید در ارزیابی خطرات احتمالی، شرایط فیزیکی کاربرد را نیز لحاظ کنیم. برای مثال امکان دارد فاصله ی بین دو دستگاه یا فاصله تجهیزات با محیط اطراف، به قدر کافی نباشد (خلاصه ای از مسائل مربوط به بررسی چیدمان، خواهد آمد).
• ضرورت دارد همه ی شکل های انرژی و همه ی موادی که برای تجهیزات، مصرف می شود یا به وسیله تجهیزات، تولید می شود، به طور بی خطر، تولید یا دفع شود.
• ضرورت دارد تعمیرات و نگهداری، موجب وضعیت کارآمد و کارکرد مؤثر تجهیزات شود و باید، ایمنی را ارجح بر ظرفیت تولید دانست و نیز، ضرورت دارد تجهیزات، به نحو مناسب، تعمیر شود. برای تحقق این امر، لازم است تجهیزات را به روش مناسب، طراحی و نصب کرد. باید تجهیزات پرخطر، دارای اسناد جزئیات تعمیرات و نگهداری باشند.
• ضرورت دارد اشخاص ذی صلاح، تجهیزات را در بازه های مناسب و نیز، پس از وقوع موارد بحرانی برای ایمنی، بازرسی کنند. بدین ترتیب، در مواردی که ممکن است نصب اشتباه و شرایط نامساعد یا استثنایی، باعث افت عملکرد بی خطر تجهیزات شود، اطمینان می یابیم که راه اندازی، تنظیم و تعمیرات و نگهداری، فاقد هرگونه خطر (جراحت یا صدمه ی شدید) باشد. لازم است برخی از تجهیزات کار، از جمله تجهیزات بالابر (مثل جرثقیل) و تأسیسات تهویه را مطابق قوانین محلی یا ملی، مورد بررسی خاص قرار داد. نمونه هایی از چنین تجهیزاتی، در جدول 1 آمده است.
• ضرورت دارد اطلاع رسانی و آموزش های نظری و عملی برای اپراتورها، کاربرها و سرپرستان، شامل نحوه بی خطر کاربرد، خطرات احتمالی و اقدامات لازم برای کنترل این خطرات باشد.

تجهیزات تحت فشار

معمولا فشار چنین تجهیزاتی، بیش از 0.5 بار، بالاتر از فشار جو است. نمونه هایی از تجهیزات تحت فشار که بسیار احتمال دارد موجب جراحت و صدمه شوند، عبارتند از دیگ بخار و تثبیت کننده ی فشار کمپرسور. علاوه بر مسائل کلی که در این بخش می آید، طبق قوانین فعلی، ضرورت دارد در هر سازمان، شخصی ذیصلاح، برنامه ای مکتوب برای بررسی این تجهیزات تدوین کند یا این که برنامه ی قبلی را به تأیید برساند. با این کار، دیگر لزومی ندارد از قوانین ملی، تبعیت شود که غالبا بیش از حد، پیچیده و نیز، غیرضروری هستند یا این که نیازهای سیستمی خاص را مرتفع نمی سازند.

جدول ۱: ملزومات توصیه شده برای بازرسی

تعمیرات و نگهداری تجهیزات کار

انواع تعمیرات و نگهداری، عبارتند از:

• مطابق برنامه و جهت جلوگیری از خرابی – از طریق تنظیم یا تعویض قطعات، در بازه های از قبل مقرر
• براساس شرایط – که معطوف است بر نظارت بر قطعات بحرانی برای ایمنی و تعمیرات و نگهداری ضروری این قطعات، به منظور جلوگیری از خطرات
• در مواقع خرابی – که تعمیرات، فقط پس از وقوع خرابی، به انجام می رسد. این روش، مستلزم وجود سیستمی کارآمد برای تهیه گزارش نقایص است و نیز، مناسب مواردی نیست که ناتوانی تجهیزات، در صورت عدم اصلاح، بلاواسطه، موجب پیدایش خطری احتمالی شود.

ادامه مطالب زیر را با دانلود فایل پیوستی مشاهده کنید.

• ارزیابی خطرات احتمالی
• فهرست بازبینی جهت تأیید ایمنی تجهیزات کار
• روش های جلوگیری از وقوع سوانح ناشی از تجهیزات
• ایجاد ایمنی از طریق طراحی
• حفاظ بندی ماشین آلات
• مواد به کار رفته برای تولید حفاظ ماشین آلات
• انواع حفاظ

حتما بخوانید:

⇐ روش های ارزیابی خطرات بهداشتی بالقوه در محیط کار

⇐ ایمنی و خطرات ماشین آلات و تجهیزات پر کاربرد در معادن

⇐ شناسایی نقاط خطر و ارزیابی خطرات محیط کار